Kalkınmanın yolu devletçi ekonomi

İlyas Gümrükçü / Bayburt

Sanayi ve ticareti geliştirme, dolayısıyla istihdamı geliştirme çabası içinde olan merkezlerden biri de Bayburt. Ekonomide yaşanan sıkıntılardan Bayburt ne kadar ve nasıl etkileniyor? Çıkış yolları nelerdir? Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Önder Karaoğlu’na sorduk, “Devlet desteği olmadan buralarda doğal bir denge sağlanamaz. Kalkınmak için devletçi ekonomi şart” diye yanıtladı.

KABUĞUMUZU KIRMA ÜMİDİ İÇİNDEYİZ

| Bayburt’ta ekonomi ve ticaret hayatı ne durumda?

Bayburt’un ekonomisi, ticareti, iş istihdamı genelde ve büyük çoğunlukla tarım ve hayvancılığa dayalı. Tabi son birkaç yıldır özellikle sanayileşme yönünde belli başlı adımlar atılmakta. Bayburt’un Trabzon limanına olan yakınlığı ve taşımacılık ağının buradan geçmesi de burada sanayileşme yönünde umut verici bir durum. Bayburt bu anlamda kabuğunu kırma ve sanayide bir sıçrama yapma ümidi içinde. Yeni teşvik yasasına Bayburt’un da eklenmiş olması açıkçası bizimde şevkimizi artırmakta.

| Sanayide ne gibi yatırımlar söz konusu?

Organize Sanayi Bölgesi’nde bazı yatırımlar gerçekleştirilmekte. Ama Bayburt’un çok zengin doğal taş rezervlerine (mermer, traverten, andezit, bazalt, vb.) sahip olduğu öteden beri bilinir. Biz de Sanayi ve Ticaret Odası olarak, Valilik ve Belediye ile ortaklaşa yürüttüğümüz çalışmalarla doğal taş rezervlerini ortaya çıkardık. Stratejik öneme de sahip olan doğal taş rezervlerinin milli ekonomimize büyük katkı sağlayacağı ortada. İşte bu rezervlerin hayata geçirilmesi için 9 yıl önce çalışmaya başladık. Yaklaşık 35 milyon TL üzerindeki bir kaynakla kurulan fabrika, önümüzdeki hafta deneme üretimine başlayacak. Arkasından da kimyasal ve plastik ürünlerle yapı ürünleri yatırımları gelecek.

YATIRIMCILARA DEVLET DESTEĞİ

| Yatırımcılara destek yeterli mi? Ne kadar yararlanıyorsunuz?

Ekonominin yüzde 70’den fazlası Türkiye’nin belli bir bölgesinde yoğunlaşmış durumda, doğru bir şey değil. Yatırımların Anadolu’nun içlerine yayılmasını temin ve teşvik etmek lazım. Son teşvik yasası Bayburt için bu bakımdan olumlu bir durum arz etti. Bizim burada önerdiğimiz ve aslında Bayburt modeli dediğimiz anahtar teslim yatırım modelleri hayata geçmek üzere. Ayrıca bölgede üretilen birçok ürüne de devlet alım garantisi getirecek bir teşvik yasasından bahsediyoruz. Fabrikasını bu bölgeye taşıyacak olan yatırımcıların nakliye masraflarının da devlet tarafından karşılanması gerek. Yasa çıkınca göreceğiz.

BÖLGEDE LİBERAL EKONOMİ KURALLARI GEÇMEZ

| Bütün bu yatırım ve teşvikler, piyasa ekonomisini reddediyor. Devlet tekrar karma ekonomiye doğru mu ilerliyor?

Bu bölge için liberal ekonomi kuralları geçerli değil. Ben bir iktisatçıyım. Tamamen serbest pazar ekonomisine terk edilecek bir yer değil burası. Kamu ekonomisi politikaları uygulanmalı. Yani devletin kendisinin bir aktör olarak rol aldığı bir ekonomi buralarda belirleyici olacağına inanıyorum. Ben 12 yıldır Ticaret Odası’nda görev almaktayım ve bu süre içinde bunu daha iyi gördüm. Biz anahtar teslim fabrikayı önerdiğimiz zaman, -Bu öneriyi ilk olarak Ticaret Odası başkanımız İbrahim Yumak dile getirmişti- bize “Sizin önerdiğiniz devletçi ekonomidir. Ve bu çok eskide kalmıştır” denmekteydi. Ama bölge için geçerli olan budur. Devletin desteği olmadan buralarda doğal bir denge sağlanamaz. Kalkınmak için devletçi ekonomi şart.