Temel sorunlarla boğuşan esnafa şaka gibi destekler

10.01.2019 tarih ve 602 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile esnaf ve sanatkarlara yapılacak desteklerin esasları belli oldu. Kredi ve destek Halk Bankası’ndan verilecek doğacak zararlar Bütçeden karşılanacak. Yani vatandaş Halk Bankası’nın zararını üstlenecek ! Sağlanacak destekler şöyle:
FAİZ İNDİRİMİ
Bu karar kapsamında 2019’da kullandırılan kredilerle önceki yıllarda kullandırılan kredilerin 2019’a devreden kısmına uygulanacak faiz oranından yüzde 50 indirim yapılacak.
Halk Bankası kooperatif kredilerine uyguladığı özel cari faiz oranından bu indirim uygulanacak.
Bazı esnaf ve sanatkarlara verilen ve verilecek kredilerin faizinde ise yüzde 100 faiz indirim uygulanacak.
“Esnaf Muafiyet Belgesi” sahibi esnaflar
Kredi başvuru tarihi itibariyle “Ustalık Belgesi” ne sahip olup 1 yıldır meslek kolunda kendi işletmesini yürüten esnaflar
KOSGEB genç girişimcilik eğitimini bitirmiş 30 yaşını tamamlamış genç girişimcilere KOSGEB tarafından onaylanmış projeleri için 100 bin liraya kadar olan kredi için faiz oranında yüzde 100 indirim uygulanır. Daha önce kullandırılan bu tür kredilere indirim uygulanmaz.
Makine, ekipman, demirbaş alımı, işyeri modernizasyonu veya hammadde alımı için daha önce verilmiş 30 bin liraya kadar olan kredilerin 2019’a devreden bakiyeleri için bu indirim uygulanacak.
KOSGEB tarafından sağlanan hibe ve faizsiz kredi desteğinden yararlananlara faiz indirimi uygulanmayacak.
SINIRLAR VE ŞARTLAR
Bir destek veya kredinin toplam tutarı ve sunuş biçimi öyle şatafatlı veriliyor ki bunu duyan bankaya gittiği an bu mutluluktan hemen pay alacak gibi. Oysa esaslar belirlendiğinde şartlar ve sınırlamalara baktığınızda desteğin öyle de kolay verilmeyeceği anlaşılıyor. Aslında doğru olan bu da halk popülizmi ile sunuş biçimi ayıp. Ama Hükümet de haklı. Mart’a önemli seçim var ve çok önem veriyorlar. Dolayısıyla seçim ekonomisi kapsamında Mart’a kadar havanın açık olması lazım.
Şartlar veya sınırlamalar şöyle:
1-Bir esnafın Halk Bankası’na sorunlu kredisi varsa bu destek kapsamında yeni kredi verilmez. Eski sorunlu kredini kapa öyle gel, denmektedir.
2-Geriye dönük 1 yıllık süreye bakılarak 1 yıl içinde ikiden fazla faiz indirimli kredi verilmeyecek.
3-Bu destekten yararlanmak istediniz. Son 5 yıl içinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında hibe ve faiz desteği almamış olmanız gerekir.
4-Bu destekten yararlanmak için esnaflık belgesine sahip olmak gerekiyor Esnafın aynı meslek kolunda başka işleri de var ve bu onu tacir yapıyorsa bu destekten yararlanamaz.
5-Krediye kefaleti esnaf ve sanatkârlar kooperatifi verecek. Banka direk olarak esnaf ve sanatkardan da teminat (kefalet vb) isteyebilecek.
ESNAFIN SORUNLARI
Esnaf ve sanatkârlara verilecek bu destekler elbette olumlu ama yeterli değildir. Ya da köklü çözüm seçeneği olarak kabul edemeyiz. Dağ gibi olan sorunlar ancak köklü önlemlerle çözülebilir.
Nedir temel sorunları?
1-Ekonomik krizden oldukça etkilenmiş durumdalar. İşleri durmuş ve siftah yapamadıkları gün sayısı oldukça fazladır.
2-6585 Sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da esnaflar için yararlı olacak hükümler uygulamaya sokulmamıştır.
3-AVM’ler esnafın en büyük sorunu. Bu konuda bir çözüm üretilememiştir.
4-Esnaf ve sanatkârın vergi yükü taşınamayacak boyuttadır. İndirimli vergi oranlarının uygulanması esnaf ve sanatkarın işletme sermaye biriktirmesini sağlayacaktır.
5-Mal ve hizmet alımlarında dolaylı vergiler bakımından eşitsiz uygulamalar esnafın belini büküyor.
6-Kayıt dışı ekonomiden en fazla etkilenen esnaf ve sanatkârlarımızdır. Bunun yarattığı haksız rekabetten korunamamaktadır.
7-Meseki eğitim yeterli verilmemektedir. Çırak bulmak neredeyse olanaksızdır.
ESNAFIN GÖZÜNÜ BOYAMA
Bizce bu destekler önümüzdeki 3 ay içinde esnafa bir ilaç olmasından ziyade yaratacağı havadan seçimde yararlanmayı sağlayacak. Seçim propagandalarında “biz esnafımıza...” cümlesi ile başlayan çokça cümle duyacağız.
Mart’tan sonra tsunami olacağından bu destekler de aksamaya ve bir süre sonra yürürlükten kalkmaya başlayacak. Gerekçesi de “Ağır Krizden Çıkma Programı” veya “IMF ile Ekonomiyi Kurtarma Programı” yahut “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı!” olacak.
Zaten esnaf da bu yeni kredileri de ödeyemeyecek...