17 Nisan 2024 Çarşamba
İstanbul 19°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

‘Tertip’siz darbe olmuyor

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Son bir haftada tertipler peş peşe geldi. 

Yaygınlaşan soru şu: 

“Bir şeyler tezgahlanıyor ama ne?” 

Şüpheler haksız değil. 

*** 

Bugünü anlayabilmek için düne bakalım. 

Yıl: 1977. 

O dönemde de seçim vardı: 5 Haziranda. 

Öncesinde büyük tertipler sahnelendi. 

*** 

İlki: 1 Mayıs katliamı (1977). 

Herkes bilir. 34 kişi can vermişti. 

Failleri: Meçhul dediler (!?). 

*** 

İkincisi: Şimdi pek hatırlanmaz. 

İstanbul'da 2 ulaşım merkezinde esrarengiz bombalar patlatıldı (29 Mayıs 1977). 

Yeşilköy (Atatürk) Havaalanında ve Sirkeci tren garında. 

5 kişi hayatını kaybetti. 40 da yaralı. 

Failleri: Meçhul kaldı (!?). 

*** 

Üçüncüsü: İzmir Çiğli Havaalanında cereyan etti (yine 29 Mayısta). 

Anamuhalefet lideri Bülen Ecevit alandadır. 

Bir polis memurunun silahı “kazara” ateş aldı. 

Ecevit kılpayı kurtuldu. 

Silahın “özel” olduğu, depodan izinsiz çıkarıldığı belirlendi. 

*** 

Dördüncüsü: Dönemin Başbakanı Süleyman Demirel önemli bir işleme imza attı 

Orgeneral Namık Kemal Ersun'u aniden emekliye sevketti (1 Haziran 1977) 

Ersun, Kara Kuvvetleri Komutanı'ydı. 

Emeklilikte tek bırakılmadı. 200 kadar subay daha ordudan çıkarıldı. 

Sebep: “Görülen lüzum üzerine” diye açıklandı. 

Bilenler biliyordu: Ersun ve ekibi “darbe” peşindeydi. 

*** 

Bunlar kayıtlarda var. 

Şimdi yeni bir bilgi vereyim. 

Kayıtlara geçmesi için. 

“Darbe tezgahı”nın Ülkücü harekete yansımaları oldu. 

MHP lideri Alparslan Türkeş emir verdi. 

Bazı gençlik liderleri Ülkücü hareketten atıldı. 

Suçları: 

Ersun ekibiyle birlikte hareket etmek. 

Bombalama eylemleri yapmak (Sirkeci, Yeşilköy gibi). 

*** 

Dikkat çekici olan: Türkeş'in zamanlamasıydı. 

 
 

Evet: Bazı ülkücü liderleri tasfiye etti. 

Fakat, Ersun cuntası emekli edildikten sonra. 

Oysa hazırlıkları baştan biliyordu. 

Yani: Önce kim kazanacak diye bekledi. 

Sonucu gördükten sonra harekete geçti. 

*** 

Bu vesileyle bir düzeltme yapalım. 

1980 öncesindeki tertiplerin hepsi tek sepete konulur. 

Oysa iki ayrı dönem var. 

İlki: 1977 seçiminden öncekiler. Yukarıda anlattım. 

Ersun darbesine bahane için tertiplendi. 

İkinci dönem: 1978'de CHP hükümeti kurulduktan sonra başlatıldı. 

12 Eylül 1980 darbesine kadar tırmandırıldı. 

*** 

12 Eylül'ün düğmesine bir kanlı tertiple basıldı. 

16 Mart 1978'deki İstanbul Üniversitesi katliamıyla. 

Olayda: Fakülteden çıkışta gençlerin üzerine bomba atıldı. 

Sonuç ağırdı: 6 genç can verdi. 47 de yaralı. 

*** 

Ardından: Malatya tertibi geldi. 

Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu'na bombalı paket gönderildi. 

Fendoğlu, gelini ve 2 torunu parçalandı (17 Nisan 1978). 

Sonradan çokça konuşuldu: 

Abdullah Çatlı ve ekibi 2 tertibin de içindeydi. 

Hani Susurluk kazasında ölen ülkücü lider. 

*** 

Gelelim bugüne. 

Son haftanın kronolojisine bakalım. 

Üç önemli olay var. 

Bir: Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın rehin alınması. Öldürülmesi (31 Mart). 

Fail: DHKP-C. 

İki: İstanbul Vatan Caddesi'ndeki Emniyet Müdürlüğüne intihar saldırısı (1 Nisan). 

Fail: Yine DHKP-C. 

Üç: Fenerbahçe otobüsüne Trabzon'da silahlı saldırı (4 Nisan). 

Fail: Şimdilik meçhûl. 

*** 

Bunlar ne anlama geliyor? 

Yeni bir “darbe dönemi”ne mi girdik? 

Vatan Partisi Lideri Doğu Perinçek de kuşkulu. 

Dedi ki: “ABD, darbeyi Türk ordusunun kucağına bırakmayı planlıyor olabilir.” 

“Darbe için koşullar büyük kışkırtmalarla yaratılabilir.” 

*** 

Tarihi tecrübemizle sabittir. 

Darbenin iki şartı oldu hep. 

Dışta: ABD desteği. 

İçte: Yaygın tertipler. İstikrarsızlık.Güvensizlik. Kaos. 

Halkın güvenlik ve istikrar talebiyle razı edilmesi için. 

*** 

ABD ne zaman darbeyi gündemine alıyor? 

Ya: İstemediği hükümeti düşürmek için. 

Ya da: İstediğine iktidar yolunu açmak için. 

*** 

Bugün durum şudur: 

Bir: Türkiye sonucu kestirilemeyen bir seçime gidiyor. 

İki: ABD'nin stratejik hedefi, “açılım”ın sürmesi. 

“Açılım”, Türkiye'de ABD nüfuzunun teminatı olarak görülüyor. 

Washington “açılım” riskte görüyorsa, Türkiye'yi istikrarsızlaştırabilir. 

Fakat: Kesin konuşmak için erken. 

Siyasal sürecin biraz netleşmesi lazım.