Trump zinciri kırmak istiyor

ABD, Çin’den ithal ettiği 34 milyar dolar tutarındaki ek gümrük vergisini cuma günü yürürlüğe soktu Bu, Çin’e karşı tarihin en büyük ticaret savaşı anlamına geliyor.
ABD’nin ilk kurşunu sıktığı bu hesaplaşma kamuoyu tarafından dikkatle takip ediliyor. Koç Üniversitesi’nden Dr. Altay Atlı, karşılıklı misillemelerle devam eden ticaret savaşı için “İki tarafın da kaybedeceği bir süreç başladı. Bu savaştan küresel ekonomi de zarar görecek” diye konuştu.
Aydınlık’a konuşan Asya-Pasifik ilişkileri uzmanı Atlı, iki ülke arasındaki ticari bağa vurgu yaparak şu ifadeleri kullandı:
“ABD Başkanı Trump’ın korumacalık siyaseti 21. yüzyıla uygun bir enstruman değil. İki ülke de üretim sürecini tek başına tamamlamıyor. Örneğin; ABD’li üretici Çin’den getirdiği ara mamülü kendi ülkesinde işliyor ve satıyor. Benzer şekilde Çin’de üretilen bir üründe de ABD katma değeri var. Buna ‘küresel değer zinciri’ deniyor. Çin’den gelen mallara yüzde 25 vergi konulduğu an bundan Amerikalı üreticiler de etkilenir. Vergi tarifesinde adı en çok geçen çeliği ele alalım. Bu siyaset ile Amerikalı çelik üreticisini korumuş olabilirsiniz ancak çeliği ya da benzer maddeleri ara ürün olarak kullanan otomotiv sektörünü koruyamazsanız. Bu yük nihayetinde arabayı alan Amerikan vatandaşına yansır. Trump’ın ticaret konusundaki vurgularından ziyade konuyu yanlış bir yöntemle ele aldığı görülüyor.”
TRUMP’A DESTEK BÜYÜK ÜRETİCİDEN
ABD’nin önde gelen gazetelerinden The New York Times (NYT) da cumartesi günü yayımlanan haberinde ticaret savaşından en çok çiftçiler ve ara ürün kullanan küçük işletmelerin zarar göreceğini duyurdu.
ABD’de yeniden büyük ölçekli fabrikaların açıldığını ve haziran ayında 213 bin kişinin istihdam edildiğini anımsatan gazete, karara desteğin Çin’le rekabet eden büyük şirketlerden geleceğini açıkladı. The New York Times’a konuşan Amerikan Üreticileri İttifakı “Bu ticaret savaşındaki ilk kurşun değil. Çin uzun zamandır ABD’li işçilere savaş açtı. Şimdiki fark, sistemli şekilde karşılık alıyorlar” dedi.
‘AFGANİSTAN MACERASINA BENZİYOR’
Trump’ın Çin’e meydan okurken bir yol haritası olmadığını dile getiren NYT, ‘Trump ticaret savaşına başladı ama bunu başaracak yol hala net değil’ başlıklı haberinde “Başkan Trump ticaret savaşını kazanmanın kolay olacağını söyledi. Şimdi müttefikler ve düşmanlarla küresel ölçekte savaşa başlarken sorulması gereken soru Trump’ın istediği sonucu elde edecek bir planı olup olmadığıdır” değerlendirmesinde bulundu. ABD merkezli gazete haberin devamında Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Başkanı Adam Posen’ın yazıdğı makaleye işaret ederek Beyaz Saray’ın Afganistan’da olduğu gibi ekonomi politikasının belirsiz ve oldukça maliyetli olduğunu vurguladı. Benzer şekilde konuşan, G.W. Bush’un ticaret danışmalarından Daniel Price da “Trump yönetiminin çıkış yolu ya da hedefleri hakkında bir emare göremiyorum” dedi. Cato Enstitüsü’nden Daniel İkenson ise “Trump bir işadamı gibi ticaret siysaseti uyguluyor. Amacı rakibinin boğazına çökmek ve onu küçük düşürmek. Bu işe yarasa bile maliyeti ABD’ye güven konusunda olacaktır” ifadesini kullandı.
STRATEJİK GÜVENSİZLİK ÇAĞI
ABD’nin cuma günü resmen başlattığı ticaret savaşı Çin Halk Cumhuriyeti’nde tepkiyle karşılanmaya devam ediyor. Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) resmi yayım organlarından Global Times yayımladığı başyazıda şunları kaydetti:
“Çin toplumu ABD’nin başlattığı ticaret savaşına öfkeli ve halkın çoğunluğu hükümetin misillemesini destekliyor. Hükümetten gelen reform ve dışa açılma duyuruları Çin’in sakin ve istikrarlı olduğunu gösteriyor. Ticaret savaşının merkezindeki 50 milyar dolarlık ürün ABD ve Çin ekonomileri için büyük meblağlar değil. Bu, Çin ve Amerikan toplumları arasındaki ikili ilişkileri etkiler ve stratejik güvensizliği artırır. Ticaret savaşı artarak devam eder ve ekonomideki tansiyon diğer alanlara yayılabilir. Batı’yla olan güncel tansiyonun dışında Çin, uluslararası kamuoyunu rahatlatan 40 yıllık reform ve dışa açılma deneyimine sahip. Son ticaret savaşından sonra birçok kişi Çin dışındaki atmosferin değişeceğini düşünecek. Bu şimdiye kadar görülmemiş düzeyde baskı ve riski beraberinde getirir. Bu dış baskı Çin’in iç ve dış politikasını yeniden gözden geçirmesine neden olacaktır.”