Evrimin öğretilmemesi hakikatten koparır

Mustafa K. Erol

Biyolog Prof. Dr. Ergi Deniz Özsoy, Milli Eğitim Bakanlığı’nın evrim kuramını biyoloji derslerinden çıkarma planını Aydınlık’a değerlendirdi. Ergi Deniz Özsoy, evrim kuramının dünyanın ileri ülkelerinde eğitimin vazgeçilmez bir unsuru olduğunu hatırlattı. Evrimin, canlıların ortaya çıkışını ve gelişimini anlatan en ileri bilimsel açıklama olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özsoy, sorularımıza şu yanıtları verdi:

EVRENSEL BİLGİ

| Evrim konusunun derslerden çıkarılma planını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Biyolojik evrim kuramı, biyolojideki pek çok farklı alan bilgisini evrimsel genetiğin diliyle birleştiren, biyolojik olguların tamamını yeryüzündeki yaşamın tarihselliği içinde ve akrabalık ilişkileri temelinde, doğal seçilim ve seçilim harici süreçler ile başarıyla izah eden evrensel bir açıklama biçimidir. Dolayısıyla, evrim kuramı penceresinden bakılmayan biyoloji bilgisi dağınık, ilişkisiz bir malumat yığınından ibaret olacaktır. Aslında biyolojide doğru ve evrensel bilgi elde etme yolu evrim kuramından geçmektedir. Evrim bilgisi ve perspektifi tarımdan biyoteknolojiye, farmakolojiden temel genetik ve genombilimine, tıbbın modern biçimlerine dek paha biçilmez bilgiler sağlamakta, ileri ve gelişmekte olan bütün ülkelerin orta öğretim müfredatlarında evrim dersleri bu bilinçle okutulmaktadır.

| Evrimin müfredatta olmamasının faturası ne olabilir?

Evrim konusunun müfredattan çıkarılması öğrenciyi en basit haliyle hakikatten koparacak, modern dünyanın, evrimi pek çok farklı alanda kullanan bilimsel perspektiflerle etkileşime geçerek yetişmesinin önünü tıkayacaktır.

İRAN’DA ORTAOKULDA ÖĞRETİLİYOR

| ‘Evrim bir kuramdır’ diyerek, bir bilim olmadığı, ileriye sürülen bir tez aşamasında kaldığı yaklaşımı halen var. Evrimin neden normatif bir alan olduğunu özetleyebilir misiniz?

Evrim bir kuramdır. Ancak bilim felsefesi açısından doğru tanımıyla kuram, pek çok kanıtlanmış hipotez içeren, hipotezlerin sınanmasında kullanılan temel yasalara sahip, pek çok olgu ve gözleme dayanan, bu olgu ve gözlemleri evrensel yaklaşımlar oluşturmak için kullanan geniş bir açıklama biçimidir. Dolayısıyla kuram terimi, sokak versiyonunun aksine, ayakları yere basmayan, henüz ‘hüküm haline gelmemiş’ ya da ‘ispatlanmamış’ bir durumu ifade etmez. ‘Teori ispatlanınca kanun olur’ sözü, kuramın tam da bu yanlış, avam tarifine karşılık gelmektedir. Kuram, bilimsel olarak ulaşılan en üst düzeyi ifade eder. Evrim kuramı da canlıların ortaya çıkışlarını, organ ya da organ parçaların değişimini ve türlerin oluşumunu açıklayan en ileri düzeyli ve kapsamlı bilimsel bir bakış anlamına gelmektedir.

| Dünya ülkelerinin okullarında evrim bilimi nasıl öğretiliyor?

Dünya okullarında, hem orta hem de sonraki ileri öğretim düzeylerinde evrim yalın, açık, şüphe götürmez bir biçimde evrensel kuram tarifinin gerektirdiği bir dolulukla yaygın biçimde öğretilmektedir. Örneğin, komşumuz İran’da evrim eğitimi ortaöğretimin rutin bir parçasıdır. Evrim eğitimi, evrimin tarımdan biyoteknolojiye, tıp ve farmakoloijye dek uzanan geniş ve zengin bir uygulama alanına sahip olmasını vurgular bir biçimde, dünyanın ileri ülkelerinin müfredatlarının vazgeçilmez bir unsurudur.