25 Nisan 2024 Perşembe
İstanbul 22°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Türkmen dersi: Ayak altında nasıl kalınır?

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Önce Irak Türkmenlerini tanıdım. 

Bir grup gazeteciyle 1988’de Irak’a gittiğimde. 

İran-Irak savaşından hemen sonraydı. 

Kerkük’e de uğradık. 

Türkmen asıllı gençlerin yakınlığını gördük. 

Yalın ve içtendiler. 

Etkilendim. 

*** 

Ankara’nın bir “Türkmen meselesi” var mıydı? 

Onu da Süleyman Demirel’de gördüm 

1980’lerin sonu. Demirel muhalefet lideri. 

“Dış Türkler” meselesini sordum. İhtiyatlıydı. 

Konu Irak Türklerine geldi. 

İlk defa sesinin titrediğini hissettim. 

Duymadığım bir ismin idamından bahsetti: Dr. Necdet Koçak. 

“Yüreğimiz yandı” dedi. 

Anladığım: Şahsen de görüşmüşlerdi. 

(Sonradan araştırdım. Koçak, Irak Türkmenlerinin lideriydi. 

16 Ocak 1980’de Irak’ta idam edilmişti.) 

*** 

2001-2003 dönemi. 11 Eylül sürecindeyiz. 

ABD Afganistan’ı işgal etmiş. 

İkinci hedef Irak. 

Türkmen liderleriyle yoğun görüşüyorum. 

Dünyayı, bölgeyi, muhtemel işgali konuşuyoruz. 

Birçoğuyla ahbap olduk. 

Gördüğüm: ABD’nin gücü gözlerini kamaştırmıştı. 

Hemen hepsi akıntıya kapılmıştı. 

Nasıl bir yetenekse, kendilerini inandırmışlardı. 

Bir: “ABD Irak’a demokrasi getirecek.” 

İki: “Türkmenler Irak devletinin resmi ortağı olacaktı.” 

Rüyaları: Türkmeneli’nin kurulması. 

*** 

Rüzgar tersten esiyordu. 

Farklı görüşleri duymak bile istemiyorlardı: 

Irak paramparça olur... 

Kan ve ateş bütün bölgeyi sarar... 

Üstelik: Türkmenler ayak altında kalır... 

Sonuç: Düşünmeyi reddettiler. 

*** 

Sonra: Irak’ta işgal yılları. 

Hayat, musibetleriyle ders vermeye başladı. 

Uyarılar doğrulandı. 

*** 

2011’de sıra Suriye’deydi. 

Bu kez: Suriye Türkmen sözcüleriyle tanıştım. 

Maalesef: Irak’takiler kadar bile dışa açık değillerdi. 

Örgütlenme: Sıfır. 

Tecrübe: Sıfır. 

Stratejik bakış: Yok. 

Bir tercih yapmışlardı: Hatanın parçası olmuşlardı. 

*** 

Hepsine aynı tavsiyede bulundum: 

Gidin, Irak Türkmenleriyle konuşun. 

Sorun onlara: Siz neyi seçtiniz, ne oldu? 

Yoksa: Onlar gibi ayak altında kalırsınız. 

Bazıları Irak tecrübesini gerçekten sormuş. 

Fakat: Süreçte etkisi olmadı. 

Sonuç: Suriye Türkmenleri daha beter durumda. 

*** 

Bir aydır Türkmenlere bir şeyler oldu. 

Sesleri başka çıkıyor. 

Önlerindeki fotoğrafı net tarif ediyorlar artık. 

Irak/Telafer’den bir Türkmen sözcü. 

Ülkeye saçılmışlar. 

Hayal kırıklığı içinde. 

IŞİD ne yapmak istiyor diye ordum. 

Cevabı: “IŞİD’in patronu Amerika ve İsrail.” 

“Onların istediğini yapıyor. Bölüyor.” 

*** 

Erşed Salihi. Irak Türkmen Cephesi lideri. 

O da hayli netleşmiş. 

Devletin Anadolu Ajansı’na konuştu (2 Haziran 2015). 

“DAEŞ (IŞİD) kesinlikle Irak’ı bölme projesidir.” 

“Şii, Kürt ve Sünni coğrafyayı belirlemek için ortaya çıktı.” 

Salihi’nin açıklamasını şöyle de okuyabilirsiniz: 

“ABD, IŞİD eliyle Irak’ı bölüyor.” 

*** 

Bir başka Türkmen lider. Suriye’den. 

Türkmen Meclisi’nin yöneticilerinden. 

1,5 yıldır küsüz. Sert bir tartışma yaşamıştık. 

Metroda rastlaştık. Saygılı. Buzlar hemen eridi. 

Eskiden hedefinde sadece Beşar Esad vardı. 

Şimdi baş sorumluyu keşfetmiş: “ABD.” 

Fakat: Umutsuz. 

*** 

Tarık Sülo Cevizci. 

Suriye Türkmen Hareketi Başkan Yardımcısı. 

Genç bir isim. 

3 Haziran’da “acil” yardım çağırısı yaptı. 

Türkmenler iki ateş arasındaydı. 

Bir tarafta IŞİD, diğer tarafta PKK/PYD. 

İkisi de Türkmenleri savaşmaya zorluyordu. 

*** 

Gerisi: Seçim yasaklarına giriyor. 

Şu kadarını söyleyebilirim: 

Bölgede ve Türkiye’de gelişmeler hızlanacak. 

İnşallah fırtınada pusulasız olmayız.