29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 14°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Yeni Ekonomik Program

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın sunduğu “ekonomiyi kurtaracak” (!) “Yeni Ekonomik Program” tartışılıyor.
İşadamları kendilerine uzatılan mikrofonlara hep olumlu şeyler söyledi.
İş dünyasının örgütleri destek verdi.
Televizyonlarda Yeni Ekonomik Programın kurtarıcı olduğu anlatıldı.
PEKİ GERÇEK ÖYLE Mİ?
Peki anlatılanlar doğru mu?
Yapılan açıklamalar gerçek görüşler mi?
Hemen belirteyim. Değil!
“Yeni Ekonomi Programı” açıklandıktan sonra çok sayıda işadamıyla görüştüm. Tekstilci, makinacı, inşaatçı, ayakkabıcı, mobilyacı, beyaz eşyacı, ....
Hepsi burnundan soluyordu. Hükümeti bırakmışlar, televizyonlarda olumlu görüş bildiren işadamlarına sarmışlardı.
“Yalancı, sahtekar, iki yüzlü, ...” Eleştirinin bini bir paraydı.
Ekranda programı öven bir işadamını aradım. Hal hatır ettikten sonra programı sordum. Başladı ağır şeyler söylemeye. “Televizyonda seni dinledim” deyince lafı uzatmadı. “Mecburum” demekle yetindi.
BEKLENTİ YÜKSEKTİ
Beklenti yüksekti. Birçok kişi program açıklanınca döviz kurlarının hızla aşağı ineceğini düşünüyordu. İş dünyası da önemli ölçüde umudunu bu programa bağlamıştı.
Bakan Albayrak’ın sunumunu televizyondan izledim. Onu izlerken de önümdeki bilgisayarda döviz kurlarındaki değişimi gösteren siteyi açtım. Bakan kürsüye çıkmadan döviz kurları yaklaşık yüzde 2 düşüşteydi. Bakan programı açıklamaya başlamasıyla birlikte ibre tersine döndü.
Sitedeki “kırmızı” renk bakan konuşmasını bitirir bitirmez “yeşil” oldu. Yani bırakalım doların düşmesini yükselişe geçti.
BELİRSİZLİK ÇOK
Programın tamamı internete düşünce ekonomistlerle masaya yatırdık. Belirsizlik çok.
Erdoğan’ın 100 günlük eylem planı uygulanacak mı?
Kanal İstanbul iptal mi, değil mi?
Özel sektör borçlarını nasıl ödeyecek?
Bankalardaki “çöp ve kötü krediler” nasıl çözülecek?
İnşaat sektörü ne olacak?
Elde kalan konutlar Emlakbank’a mı devredilecek?
Krizin faturası vatandaşa mı kesilecek?
Eksi büyüme tehlikesi var mı?
Daha da önemlisi kaynak. Türkiye’nin borçlarını çevirmek için acil paraya ihtiyacı var. Bu para nereden, nasıl bulunacak?
Açıklanan programda bununla ilgili tek cümle yok!
HALKIN SIKINTISI
Çiftçinin sıkıntısı artan girdi fiyatları.
Esnafın sıkıntısı, sattığının yerine yenisini koyamaması.
Vatandaşın sıkıntısı da aynı.
Arkası kesilmeyen zamlar.
Çocuğuna okul pantolonu alamadığı için intihar eden baba!
Programda bunlara da bir çözüm yok. Polisiye tedbirlerle zamların önüne geçilmeye çalışılacağı ifade ediliyor.
İnanan var mı?
Sanmıyorum...
GÜVEN YOK
Ekonomistlere göre şu anda Türkiye’de en büyük sorun güven.
Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kriz yok, hepsi spekülasyon” derken programın açıkça “kriz var” demesi tartışılıyor.
İlgili ilgisiz bakanların krize “psikolojik” teşhisi koyması konuşuluyor.
Daha önce açıklanan OVP’ler 2-3 ayda şaştığı için kimse açıklanan hedeflere itibar etmiyor. Döviz kuru için 2018 ortalaması 4,90 TL. Şu anda dolar 6’nın üstünde. Aralık ayında 2018 hedefleri şaşarsa 2019, 2020, 2021’e kim inanır.
Hükümetin önce toplumun her kesimine güven vermesi lazım.
Yine saman altından su götürüleceği algısı var.
Şeffaflık şart.
Aksi halde gidişat iyi değil..!