Yumuşak Güç Küresel 30 sıralaması ve Türkiye

Uluslararası ilişkilerde savaşların salt askersel olmayıp, kimileyin ekonomik savaşlar (örneğin kur savaşları gibi) olduğu, hatta artık savaşların sert güç (askeriye) yerine yumuşak güç ile de yapılabildiği bir gerçektir. Giderek bu ikisinin maliyet-etkinlik-etkililik ölçütüyle optimal bileşiminin kullanımı anlamında akıllı güç kavramı da gündeme atılmıştır.

YUMUŞAK GÜÇ TANIMI VE UNSURLARI

Günümüzün karmaşık dünyasında uluslararası ilişkilerde istenen sonucu elde etmenin aracının yumuşak güç olduğunu ilk kez ortaya koyan Profesör Joseph Nye, yumuşak gücün üç temel kaynağını kültür, siyasal değerler ve dış politika olarak tanımlamıştı. Portland USC Center on Public Diplomacy bu konuda Nye’ın yaklaşımına dayalı bir tanım çerçevesi geliştirmiş olup, 30 ülkeyi (Türkiye de dahil) bir bileşik endeks ile ölçüp değerlendirerek bir sıralama yapmakta ve bir rapor yayınlamaktadır. Projenin yaratıcısı Jonathan McClory’dir. Rapora ağiçinde ulaşabilirsiniz.
Rapordaki endeks çerçevesinde yumuşak güç unsurlarından yüzde 70 ağırlığa sahip olan kümede, hükümet, dijital, kültür, girişim, bağlılık, eğitim gibi nesnel veri değişkenleri yer alıyor. Geriye kalan yüzde 30’luk kümede ise oylamaya bağlı olarak ölçülen mutfak, teknik ürünler, arkadaşçalık, kültür, lüks mallar, dış politika, yaşanabilirlik.

YUMUŞAK GÜÇ 30 (2017)

Raporun üçüncüsü ve 2017 yılına ilişkin olanı da yayınlandı. Rapordaki sıralamaya göre, en yüksek dereceleri alan ilk 10 ülke sırayla şunlar: Fransa (100 üzerinden 75.75 puanla), Birleşik Krallık, ABD, Almanya, Kanada, Japonya, İsviçre, Avustralya, İsveç, Hollanda. İlk beş ülke 2015 ve 2016 ile aynı çıkmış. Yumuşak güç oluşumu uzun süre alıyor elbette. Avrupa ülkeleri yumuşak gücünü arttırıyor. Kuzey Amerika ise düşüşte. ABD D. Trump etkisiyle geçen yıla göre 2 sıra aşağı düşerken, Birleşik Krallık Brexit bağlamında sıkıntılar içindeyken Fransa 5. sıradan ilk sıraya yerleşmiş. 2018’de muhtemelen ilk 5 ülke değişecek gözüküyormuş

BRIC, ASYA VE LATİN AMERİKA

Brezilya 24. sıradan 29’a düşmüş, Rusya 27. sıradan 26. sıraya yükselmiş, Çin de 28. sıradan 25. sıraya yükselmiş.
Asya ülkelerinde genelde yükseliş var. Örneğin girişim alt indeksinin ilk üç sırasında Singapur, Güney Kore ve Japonya yer almış. Singapur iki yıldır bu konumunu sürdürüyor. Asya’daki en önemli olgu Çin’in 10 puan artışla 4 sıra birden yükselmesi. Çin Konfüçyüs enstitüleri ve Çin Malı markasını uluslararasılaştırma çabalarıyla müthiş bir kültürel atağa geçti. Çin’in çevresel sürdürülebilirlik duyarlılığı vd. konularda dünya sahnesinde daha fazla yer alması dikkat çekiyor.
Latin Amerika ilk 30’da Brezilya ile temsil ediliyor ama Şili, Arjantin ve Meksika da aslında 32, 33 ve 34. sıradalar ve gelecek vaat ediyorlar. Geçen yıl 30 çizelgesine giren Macaristan, Rusya ve Arjantin üçlüsünden bu yıl Arjantin düşmüş yerine Türkiye girmiş.

TÜRKİYE

Ülkemiz, 2015 yılında 28. sıradayken, 2016’da ilk 30’un dışında kalmış. 2017’de 100 üzerinden 45.35 puanla tekrar 30. sıradan çizelgeye girmiş bulunuyoruz.

SONSÖZ

Endeksteki her bir alt endeksin içinde bileşenler var. Örneğin girişim alt endeksi şu bileşenleri içeriyor: GSMH’ya oranla küresel patentler, WEF Rekabet Endeksi, GSMH’ya oranla yabancı doğrudan yatırımlar, Ekonomik Özgürlükler Endeksi, Yolsuzluk Algı Endeksi, GSMH’ya oranla ARGE harcamaları, Küresel Yenileşim Endeksi, KOBİ’lerde çalışan işgücünün yüzdesi olarak KOBİ’lerin sayısı, İş Yapma Kolaylığı Endeksi, işgücünün yüzdesi olarak işsizlik oranı, imalat ürünlerinin dışsatımı içindeki yüksek teknolojili ürünlerin oranı, Kişi başına Gayri Safi Millî Gelir’in yüzdesi olarak işe başlama maliyetleri yükü. Birkaç tane de farklı alt endekslerden: Çevresel Başarım Endeksi (Bağlılık); GSMH’nın yüzdesi olarak gölge ekonomi, Gelir eşitsizliği ve Beşeri Kalkınma Endeksi (Hükümet).
Kimileri hala büyü(t)me ninnisi dinliyorlar: Uyusun da büyü(t)sün ninnii! ABD’nin bir yumuşak güç silahı olarak Hollywood filmlerinin etkisi olmasın?