Dr.Ratip Kazancıgil ve Edirnesi

Cumhuriyet Bayramı gününde cumhuriyetimizin hem sağlık ekonomisine hem de müzecilik ekonomisine çok önemli katkılarda bulunmuş örnek bir cumhuriyet aydınını tanıyalım. Bu içerik için İstanbul Arel Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Ender Bilar’ın ‘Dr.Ratip Kazancıgil ve Edirnesi’ başlıklı kitaptan yararlandım. Aydınlanma sevdalılarına ve aydınlara bu değerli kitabı salık veriyorum.
1946’da Aydın Sıtma Mücadele Merkez Tabipliği’ne atanan Kazancıgil, Menderes nehrinin bataklığı ve onun çevreye verdiği zararları en aza indirmek için yoğun çaba harcar. Alangüllü Çayı’nın yatağını değiştirmek için köy halkını birlikte çalışmaya ikna eder ve üç ay gibi bir sürede “KANAL Projesi”ni hayata geçirir, onlarla birlikte çalışır, yemek yer ve yatar. Köy halkı ile kurmuş olduğu bu ilişki başarısının gizidir.
Kazancıgil, 1950’de Trakya Sıtma Bölge Başkanı olarak Edirne’ye atanır. 1963’te ise İl Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü görevine getirilir. Görev yaptığı süre içerisinde Edirne’de sağlık örgütünde devrim niteliğindeki çalışmalarıyla hem Edirne’nin hem de ülkemizin sağlık ekonomisi tarihinde izler bırakır. Cumhuriyetin 50. yılında Vali M. Karaer’in desteğiyle başlatılan kampanya hedefine ulaşır. Toplanan bağışlarla yaptırılan 50 yataklı hastane, 10 yataklı Sağlık Merkezi ve Sağlık Ocağı ile lojmanlı 15 Köy Sağlık Evi Binası 1975 yılında hizmete açılır. Entegrasyon döneminde aynı şekilde halk yardımıyla yapılan 7 Sağlık Ocağı ve 22 Köy Sağlık Evi ve Ebe Lojmanının 1969 yılındaki açılışında da böyle bir bayram yaşanmış ve Entegrasyondan Sosyalleştirmeye geçilmiştir. Hükümetin maddî katkısı olmadan, sosyalleştirme için gerekli altyapı tesisleri ve hizmet binaları, halkın kendi olanaklarıyla bakanlık standardına uygun şekilde yapılmış, hükümetin saptadığı plan hedeflerinden en az 20 yıl önce sosyalleştirme uygulamasına geçilebilmiştir. Bu çalışmalarla köy halkıyla güçlü bir işbirliği sağlanmış, ilde görevli tüm pratisyen hekimler ayda 10 gün gönüllü olarak köye gidip, köy odalarında, kahve peykelerinde hasta muayene etmişler. Daha sonra bakanlık kuruluşlarında görevli tüm uzman hekimler de ayda üçer gün aynı koşullarla köye giderek bu çalışmalara katılmıştır. İşin ilginç yanı, o güne dek Türkiye’de hiçbir ile, köye böyle gönüllü sağlık hizmeti gitmemiş olmasıdır.
Edirne sevdalısı olan rahmetli Ord.Prof.Dr. Süheyl Ünver, 1962 yılında kendi el yazısı ile Yrd.Doc.Dr. Ratip Kazancıgil’e gönderdiği mektupta Sultan II.Bayezid Külliyesi’nin müzeye dönüştürülmesi düşüncesini iletmiştir. Dr.Ratip Kazancıgil’in önderliğindeki çalışmalar sonucunda, Trakya Üniversitesi Senatosu Trakya Üniversitesi Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi’nin kurulmasını kabul etmiş, müzenin açılışı 23 Nisan 1997’de gerçekleşmiştir. Müze, 2004 yılında Avrupa Konseyi Parlamentosu Kültür-Bilim ve Eğitim Komitesi tarafından “Avrupa Konseyi 2004 Yılı Müze Ödülü” ile taçlandırılmıştır. Sultan II. Bayezid Külliyesi’nin Medrese Bölümü de 23 Nisan 2008 tarihinde düzenlenerek açılışı yapılmıştır. 2006 yılında müzeyi ziyaret eden kişi sayısı 123 bine ulaşmıştır. Bu sayı 2007 yılında 132 bin 825, 2008 yılında 126 bin 129, 2009 yılında 128 bin 200, 2017 yılında ise 249 bin 830 olarak gerçekleşmiştir. Bugün eğer Edirne Sarayı’nın restorasyon ve onarım çalışmaları yapılabiliyorsa yayınlamış olduğu “Edirne Sarayı ve Yerleşim Planı” adlı bu kitabı sayesindedir.

SONSÖZ
Dr.Ratip Kazancıgil, Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürlüğü dışında Edirne Vali Vekili, Edirne Belediye Başkan Vekili, Kültür ve Turizm Mudur Vekili, Meriç Spor Kulübü Başkanı ve Edirne Beden Terbiyesi Müdürü görevlerinde de bulunmuş. Kendisi Edirne’ye gelen valilerin en güvendiği kamu yöneticileri arasında hep yer almış. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Bölümü’nün de kuruculuğunu yapmış olan Dr. Kazancıgil, çok sayıda yayınıyla ve uygulama çalışmalarıyla kentin sağlık ekonomisi ve tarih-kültür müzeciliği ekonomisine katkılarda bulunmuş. Işıklar içinde yatsın.