70 yıldır yönetiyorlardı! Japonya’da tarihi yenilgi

Japonya'da Başbakan İşiba Şigeru liderliğindeki iktidar koalisyonu, önceki gün yapılan seçimlerde, parlamentonun üst kanadı olan Danışman Meclisi'nde (Sangiin) çoğunluğu kaybetti. LDP ve koalisyon ortağı Komeito, 248 sandalyeli üst meclis seçimlerinde, çoğunluğu elde tutmak için gereken rakamın iki sandalye altında kaldı. Artan yaşam maliyetleri, daha yüksek göç seviyeleri ve enflasyona ayak uyduramayan ücretler ekseninde yapılan seçimin sonucu, Başbakan Şigeru İşiba'ya ağır bir darbe indirdi.

GENİŞLETİLMİŞ KOALİSYONA RED

Kyodo News'in haberine göre, LDP ve koalisyon ortağı Komeito, seçim öncesi belirlediği 125 sandalyeden en az 50'sini kazanma hedefine ulaşamayarak çoğunluğu elde edemedi. Koalisyonun üst meclisteki sandalye sayısı, 141'den 122'ye düştü. Böylece iktidar koalisyonu hem üst mecliste hem de alt mecliste çoğunluğu kaybetmiş oldu. Muhalefet partileri ise LDP ve Komeito ile genişletilmiş bir koalisyona katılmayı reddetti.

İktidar koalisyonu parlamentodaki çoğunluğunu kaybettiği için artık yasa tasarılarını geçirebilmek adına muhalefetin geçici desteğini aramak zorunda kalacak.

İSTİFA ÇAĞRILARI GELDİ

LDP'nin kayıpları ve daha küçük popülist partilerin yükselişi, hem İşiba'yı hem de LDP'yi ABD ile bir ticaret anlaşması müzakere etmeye çalışırken ciddi şekilde zayıflamış bir konuma sokuyor. LDP içinde İşiba'nın istifası için çağrılar yapılmaya başladı bile.

İşiba pazar gecesi yaptığı açıklamada lider olarak kalmayı planladığını ve bloğun koalisyon ve alt meclisteki ortaklıklar yoluyla ülkeyi yönetmeye devam edeceğini belirtti.

İşiba, başbakan olarak ayakta kalma mücadelesinin yanı sıra, Washington'un 1 Ağustos'ta Japon ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi getirmesinden önce ABD ile müzakereleri de yürütmek zorunda. Baş müzakerecisi Ryosei Akazawa'nın bu hafta daha fazla görüşme için Washington'a gitmesi bekleniyor.

LDP, İşiba'nın geçen ekim ayında erken genel seçim çağrısında bulunmasıyla alt meclisteki çoğunluğunu kaybetti. LDP, kurulduğu 1955 yılından bu yana her iki mecliste de aynı anda azınlık konumuna düşmemişti.

‘ÖNCE JAPONYA’

Seçimlerde öne çıkan parti ise kayda değer artışla Sanseito oldu. “Önce Japonya” sloganıyla seçim çalışmasını yürüten muhalefetteki Sanseito, 14 sandalye kazandı ve toplamda 15 sandalyeye sahip oldu. Sanseito, göçmenlik ve küreselleşme karşıtı politikalarıyla tanınıyor. Sanseito, 2020 yılında kuruldu ve hızla büyümeye başladı. Eski bir süpermarket müdürü ve İngilizce öğretmeni olan Sanseito'nun lideri Sohei Kamiya, daha önce Almanya'daki AfD ve Reform İngiltere'yi gelecekteki başarı için olası bir model olarak işaret etmişti.

Ana muhalefetteki Anayasal Demokrat Parti (CDPJ) Lideri Yoshihiko Noda da pazar günü yaptığı açıklamada, sonuçların seçmenlerin güvenine sahip olmadığını göstermesi nedeniyle İşiiba yönetimine güvensizlik oyu vermeyi düşündüğünü söyledi.

CDPJ oylamada 22 sandalye kazanarak ikinci sırada yer aldı.

Öte yandan Sangiin'deki kadın milletvekili sayısı da 2022'deki seçimlerde kaydedilen 35 kişilik rekoru aşarak 42'ye çıktı.

TEKNİK RESESYON

Japonya ekonomisi, 2023’ün üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 3,3 ve dördüncü çeyreğinde yüzde 0,4 daralarak iki çeyrek üst üste daralma ile teknik resesyona girdi. Bu gelişmeyle birlikte Almanya, Japonya’yı nominal GSYH’de geçerek dünyada üçüncü büyük ekonomi haline geldi. Hanehalkı tüketimi dört çeyrek üst üste gerileyerek yaklaşık yüzde 0,2–0,7 civarında düşüş gösterdi. Yüksek enflasyon, zayıf ücret artışları, jeopolitik belirsizlikler ve 1 Ocak’taki Noto Yarımadası depremi gibi olağanüstü olaylar tüketimi daha da baskıladı. Zayıf iç talep ve zayıf büyüme beklentisi nedeniyle Japonya Merkez Bankası, ocak itibarıyla faiz oranlarını yüzde 0,5’e çıkardı ve varlık alımlarını azalttı; ancak daha fazla faiz artışı muhtemelen 2026 başına kadar bekleniyor. Bu durum, Japon ekonomisini kısa vadede bir büyük durgunluk yerine uzun süreli zayıf büyüme ve stagflasyon riskine sokuyor.