Astroloji sadece bir hurafe
Yıldız Falının etkisi altında kalanların sayısı artıyor. Bunun nedenleri bir yana, yıldızların insanı etkilediği iddiasının bir dayanağı var mı? Prof. Dr. Uğur Güven anlattı
Astroloji ya da ‘Yıldız Falı’ hep gündemde. Yıldız Falının ‘biraz eğlence biraz inanç’ olmanın ötesine geçtiğine, insanı yönlendiren bir boyuta ulaştığına ilişkin işaretler, giderek artıyor. Bunun nedenleri ayrı konu… Yıldızlar insanı etkiliyor mu, nasıl etkiliyor? Soruyu Uzay Bilimleri ve Teknolojileri Profesörü, yazarımız Uğur Güven’e sorduk.
Prof. Dr. Güven “Astroloji gezegenlerin hareketini ve gezegenlerin bulunduğu konumlara, güneşin, ayın, diğer yıldızların bulunduğu konuma bakarak insan hayatını yönetecek söylemler geliştiren bir aktivitedir, bana sorsanız bir eğlence dalıdır” dedi, “Bunların herhangi bir bilimsel geçerliği, bilimsel temeli asla ve asla yok. Bir şeyin bilimsel temeli olması için, bunun bir deneyle tekrarlanabilir, sonucunun öngörülebilir olması lazım.”
Astroloji şunu söylüyor: Gezegenlerin hareketi, gezegenlerin bulunduğu konumlar, güneşin bulunduğu konumlar bizim hayatımızda etki sahibi… Merkür dünyaya yakınsa, dünyaya belli bir düzlemde hareket ediyorsa,veya geri gidiyor gibi görünüyorsa, insanların elektronik aletleri bozulur, bu dönemde ameliyat olmayın, terslik olma ihtimali var. Jüpiter'in konumu sizin hayattaki kariyer hedeflerinizi, kariyerdeki başarılarınızı, başarısızlıklarınızı belirler. Venüs’ün konumu sizin aşk hayatınızı vesaire belirler… Sözü, Prof. Dr. Uğur Güven’e bırakıyoruz:
ESKİ YUNAN’DAN BERİ
-
Astrolojide en popüler iddia, Merkür’ün etkileri… Bu iddiaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dünyada milyarlarca insan var, illa işi ters giden olacaktır. Bu zaten olasılık teorisi. Ama bu demek değildir ki Merkür, astroloji söylemiyle ‘geri gittiğinden’ dolayı (gezegenler yörüngelerinde asla bir ileri bir geri gitmez) dünyadaki 8 milyar insanın 8 milyarı da sorun yaşayacak. Üç haftada 1 milyon kişi araba veya bilgisayar aldıysa üç kişi için sorun çıktıysa, 999 bin 997 insan memnunsa, demek ki bir etkisi yok.
-
Bu aslında bir inanç sistemi gibi değil mi?
Esasında Eski Yunan döneminden beri gelen, Büyük İskender zamanında başlamış olan bir hurafe. Büyük İskender savaşa başlamadan önce büyücülerini çağırıp ‘Yıldızlara bakarak savaşta başarılı olup olmayacağımızı söyleyin’ dermiş. Zamanla İran'da gelişti ve Pers yöneticiler astrologların danışmanlığında savaş gibi aktiviteleri yönlendirdiler. Eski Mısır’da da oldukça popülerdi. Şimdi dünyanın her yerinde gezegenlerin ve yıldızların konumuna bakarak insan hayatı üzerindeki etkilerini tahmin etme iddiası var.
Bu bilimsel bir şey değil. Jüpiter gezegeni veya diğer gezegenler zaten belirli bir yörüngede, mekanik kurallarına göre evrende hareket ediyorlar. Bu yörünge mekanik kuralları tamamen fizik ve matematik temelli. Bunların insan hayatıyla, insanın varlığıyla veya yokluğuyla, hiçbir şekilde alakası yok. Dünyada hiç insan olmasa da bu gezegenler aynı rotada hareket edecekler.
MEDYA DA POMPALIYOR
-
İletişim sistemlerindeki ilerlemeyle de astrolojinin etkisi yayılıyor mu acaba?
Astrologlar bu işten para kazanıyor. Astroloji sayfaları, gazetelerin en çok okunan yerlerinden biri. Her dakika bundan para kazanıyorlar. Tamamen para temelli bir sistem, medya da bunu pompalıyor. Özellikle ev hanımları. Psikolog değilim ama astroloji umut verdiğinde seviniyorlar. Olumsuz bir şey söylediğindede, demek ki hayatımın kötü gitmesinin sebebi yıldızlarmış deyip bir bahane üretiyorlar. Buda bir nevi insanların hayatlarının sorumluluğunu almasını engelliyor çünkü iyiyi ve kötüyü gezegenlerin hareketinde arayarak sorumluluktan kaçmış oluyorlar.
Şunu çok net bir şekilde söylüyorum, uzay bilimleri ve teknolojileri profesörü olarak, kesinlikle ve kesinlikle, galaksideki herhangi bir objenin hareketinin insan hayatı üzerinde veya kader dediğimiz şey üzerinde bir etkisi olabileceğine dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur. Bilimsel bilgilerinizin ışığında, kesinlikle, tamamen hurafe olduğunu ve astrolojinin sadece para kazanma amaçlı bir aktivite olduğunu bir bilim adamı olarak söyleyebilirim.
İNSANOĞLU OLSA DA OLMASA DA…
-
Gezegenlerin ve uzayın kendi yörünge mekaniği, mekanizması, bu hurafelere dayanak mı yapılıyor?
İnsanoğlu olsa da olmasa da bu gezegenler zaten belirli bir yörünge üzerinde akarak gidiyor. Tabii ki gezegenlerin birbirleri üzerinde etkileri var, çekim kuvvetleri var. Güneş sistemimizdeki en büyük gezegen Jüpiter'dir. Jüpiter gezegeninin dünya üzerinde de çekim kuvveti var, Ay üzerinde de Merkür üzerinde de var. Tam tersi de söz konusu, diğer gezegenlerin de Jüpiter üzerinde bir çekim kuvveti var. Zaten bu çekim kuvvetlerinin birbiriyle etkileşimi sonucu bir denge oluşmuş ve Güneş sistemimizdeki 8 gezegen ve yıldızımız olan Güneş, belli bir denge içinde dönüyor. Güneş sistemimizin tamamı, aynı zamanda galaksinin merkezi etrafında dönüyor. Güneş sisteminin tamamı, Galaksinin merkezi etrafında belirli bir hareketi olan, sürekli hareketi olan, çok kompleks ve interaktif yörünge mekaniği ilişkileri olan, komplike bir sistem.
Anlattığım yörünge mekaniği ve yörünge etkileri insanoğlundan bağımsız. Yani bugün insanoğlu hiç olmasa bile gezegende, sadece hayvanlar, bitkiler olsa, gene bu gezegenler aynı şekilde hareket edecek, değişen hiçbir şey olmayacak. Arada hani nasıl bir bağ olabilir ki? Jüpiter belli fizik kuralları çerçevesinde kendi halinde hareket ediyor. Bunun, insanoğlunun hayatının iyi gitmesine, kötü gitmesine nasıl bir etkisi olur? Astroloji diyor ki, ‘Jüpiter size yardım edecek, sınavda iyi not alacaksınız’. Öğrenci sınava hiçbir hazırlık yapmadıysa, bütün evrenin gezegenleri sıralansa da o çocuğa not aldıramaz! Herkes kendi kaderini kendi yazar. Yok, başarım Mars gezegenin nerede olduğuna bağlı dersek, bu bir nevi tembellik oluyor, hayatımızın sorumluluğunu gezegenlere atmak oluyor.
-
Astrologlar bilimden faydalanıyorlar mı? Ya da bilim adamları astrolojiye yöneliyor mu?
Hiçbir gerçek bilim adamı astrolojiye yönelmez. Astrologlara sorarsanız onlar bu işi bilimsel yapıyoruz derler, doğal olarak. ‘Mars gezegenin veya Jüpiter’in işte astronomik yörüngesini takip ediyoruz’ derler ama bilgileri eksik, yaptıkları haritalar eksik ve hatalı.
-
Çok teşekkür ederiz.
BİN YILLIK IŞIK MI İNSANI YÖNLENDİRECEK!
-
Yıldızlara baktığımız zaman ancak onlarca ışık yılı öncesinin ışığını görebiliyoruz, değil mi?
Tabii. Mesela Alfa Sentari yıldızı bizim güneş sistemimize en yakın yıldız. Bizden 4 buçuk ışık yılı uzaklıkta. Bu şu demek, onun ışığı bize tam 4 buçuk yıl sonra ulaşıyor. Sirius yıldızı (Akyıldız) dünyada oldukça iyi görülen çok parlak bir yıldızdır. Özellikle kuzey yarı kürede bahar aylarında çok parlak bir şekilde görürsünüz. Aşağı yukarı bizden 8.6 ışık yılı uzakta. Genelde astrologlar Sirius yıldızını kullanırlar. Sizin o gördüğünüz ışık, 8.6 sene önceki ışık! Astrolog diyor ki Sirius’un şu konumda size şu etkisi olacak. Ama zaten 8 - 8 buçuk sene önce o konumdaydı. Kimi yıldız 10 ışıklı uzakta, 100 ışık yılı, bin ışık yılı uzakta. Mesela Rigel yıldızını da kullanır astrologlar. 864 ışık yılı uzakta. 864 yıl önceki ışık, sizin hayatınıza nasıl etki edebilir? Mantığı yok. Bilimsel değil.
HİÇBİR GEÇERLİLİĞİ OLMADIĞI CARLSON DENEYİYLE KANITLANDI
-
Bilimsel olarak başka ne söyleyebiliriz?
1985 yılında yapılmış Carlson deneyi var. Fizikçilerle astrologlar ortak bir deney yapıp, insanların doğum haritalarını çıkarıp, buna göre bazı öngörülerde bulunmak istediler. Gördüler ki bu öngörüler, normal şansla elde edilen, yazı tura gibi, şansa bağlıdır. Yıldızlara bağlı öngörülerinhiçbir geçerliliği olmadığını net bir şekilde gösterdiler bu deneyle. Bilimsel olarak aslında astrolojinin tamamen anlamsız olduğu ispatlandı ve dünyanın en prestijli bilimsel dergilerinden olan Nature dergisinde yayınlandı.