Çin emekçilerinin gelir yapısı

ÇİN'DE İŞÇİLER NASIL 'SÖMÜRÜLÜYOR?' - 3

Hikmet Çiçek

“Çin İstatistikler Yıllığı” kentli ve köylü sakinlerinin gelirlerini 4 alt başlığa ayırmaktadır: Ücret geliri, faaliyet geliri, mülk geliri ve dördüncüsü transfer geliri. İstatistik Bürosu tarafından yürütülen bir ankette, 2011’de, Çin’in 31 eyaleti çapında 74 bin köylü ailesi ve 66 bin kent hanesi arasında yapılan bir araştırmadan Tablo 1’deki sonuçlar elde edilmiştir.

TABLO 1: KENTLİLERİN VE KÖYLÜLERİN GELİR YAPISI
Birim: Yuan (Kaynak: Çin Ekonomik Analiz Bürosu)

Aynı tabloda görüldüğü gibi köylülerin gelirleri çoğunlukla ücret geliri ve tarımsal faaliyet geliridir. Buna karşın, Çin’de hem kentsel hanelerin hem de köylülerin mülk gelirleri oldukça küçük bir oran oluşturmaktadır. Kentlilerin ve köylülerin gelirlerinin özgün yapıları karşılaştırıldığında şu sonuçlar ortaya çıkmıştır. Şehirdekilerin ücret gelirleri, köylülerin 5.2 katıdır. 2011 yılında, yaşlılık sigortası desteği ve köylülerin tüm vergilerinin sıfırlanmasının sonucu olarak yüzde 24.4’lük bir artışla kırsal kesim sakinlerinin kişi başı transfer gelirleri 563 yuana çıkmıştır. Ayrıca kentliler kendilerine mülkiyet geliri elde etme fırsatı veren finansal varlıklar ve emlak (kat mülkiyeti) sayesinde daha fazla zenginlik biriktirebilmişlerdir. Bunun aksine, köylüler on yıllarca oldukça düşük bir gelir elde ettiklerinden dolayı, finansal varlıklar biriktirmek onlar için zor olmuştur.

Köylülerin sahip oldukları temel varlıklar, işledikleri arazinin kullanım hakları (topraklar köylülerin kolektif ortak mülkiyetidir***) ve mülk sahipliğiydi. Ve köylülerin mülkiyet hakları muğlak ve yarı-mülkiyet şeklinde olduğu için, sahip oldukları emlak varlık değerleri, kentlerdeki emlak değerlerine kıyasla çok düşüktür. Bu yüzden köylüler mülkiyet temelli gelirlerini arttırmak için sadece kolektif arazi rantına bağımlı durumdadırlar.

TABLO 2: ÇİN İŞÇİLERİNİN ALIM GÜCÜ VE TASARRUF ORANLARI

Birim: İngiliz Sterlini (Kaynak: Lloyds Family Savings survey / The Future Foundation January 2012)

*** Çin’de kent ve kırlarda özel mülkiyet bulunmuyor. Köylü aileleri işledikleri toprakları, kolektif yönetimden ucuz bir kira karşılığı uzun vadeli olarak -ortalama 15 yıllığına- kiralamaktadırlar.

TABLO 3: DÜNYANIN ÇEŞİTLİ BÖLGELERİNDE GELİR DAĞILIMI
(Kaynak: Credit Suisse Wealth Databook 2015)

Tablo 3’te görüldüğü gibi, toplam nüfus içinde yoksulluğun en fazla olduğu bölgeler Hindistan ve Afrika’yken, en az olduğu ülke ise Çin. Zenginlerin en az olduğu bölgelerin Latin Amerika ve Çin olduğu göze çarpmaktadır. Ayrıca, Çin’deki gelir dağılımının limon şeklinde olması, gelirin çok dengeli bir şekilde dağıldığını göstermektedir.

YARIN: ÇİN’DE YÜKSELEN ÜCRETLER VE SINIF MÜCADELESİ