‘Kara Cuma’ya aldanmayın!
Kasım ayı, sistemin kontrolsüz tüketim ayı. İnsanlar, sözde indirimlerle, her köşeden fırlayan reklamlarla ihtiyaç olsun olmasın alışverişe teşvik ediliyor. Hele bir de ‘Kara Cuma’ dedikleri gün var. Bu yıl 28’ine denk geliyor. Uzmanlar indirimler konusunda uyarıyor.
Tüketim çılgınlığı denilince akla kasım ayı gelir. Geldi de… Her taraf indirim ilanlarıyla dolu… Bu ayı bekleyip de ihtiyacını alanlar da var; reklamların etkisinde kalıp ihtiyacı dışında ürün alan da… Sistem zaten hep onu körüklüyor. Al al al… Ne olursan ol, al!
Konuya ilişkin en önemli soru, “İndirimler gerçek mi?” yoksa “Önce bindirip sonra mı indiriyorlar mı?” Biz de bunu konunun muhatabı Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu’na sorduk. Ağaoğlu, özellikle aldatıcı indirimlere dikkat çekti ve şu uyarılarda bulundu:
‘AÇIKGÖZLERE DİKKAT’
“Ülkemizde indirim diye yapılan uygulamaların önemli bir bölümü maalesef aldatıcı, yanıltıcı ticari uygulamalardır. Kanunlarımıza göre yasak. Tespit edildiğinde yaptırımlarla karşılaşıyorlar. Fakat tüketicilerimiz artan ekonomik sorunlar nedeniyle genellikle ihtiyaçlarını indirimli dönemde satın alma eğilimindeler.
‘İNDİRİM VAR’ ALGISI
“Bilindiği üzeri birçok Batı ülkesinde kasım ayının son gününde gerçekten büyük indirimler yapılıyor ve bugünlerde tüketiciler indirim mağazalarına hücum ediyorlar. Böyle dönemlerde gazetelerde, televizyonlarda indirim haberlerini izleyen tüketiciler, 15 bin liralık televizyonun bin 500 liraya satıldığını görüyor. Büyük indirimlerle satılan elektronik ürünlerin cazip fiyatla edinilmesine imreniyor ve bu motivasyonla gerçek indirim diye kasım ayında alışverişlerini artırıyorlar. Ne var ki bizdeki firmaların ancak yüzde 10-15’i bunu ciddiyetle uygularken, bazı açıkgöz satıcılar fiyatları önce yükseltip sonra ‘indirim’ adı altında satışa sunuyorlar.
‘ŞİKÂYET EDİLEBİLİR’
“Ticaret Bakanlığımızın düzenlemesine göre satıcılar geriye dönek 10 gün içinde uygulanmış en düşük fiyatı esas almak zorundalar. Aksi halde bu aldatıcı indirim kapsamında değerlendirilir ve satıcı 86 bin lira ile 860 bin lira arasında yaptırımla karşılaşabilir. Böyle bir durumda karşılaşan bir tüketicinin yapması gereken öncelikle Alo 175 tüketici ihbar hattına veya Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kuruluna internet üzerinden şikâyet iletmek. Ödemiş olduğu ücretin farkını geri alacak. Bunu elde etmek için de satıcı ile yazılı iletişime geçip talebini bildirmeli. Bu talebin olumlu karşılanmaması halinde internet üzerinden bir masrafa girmeden Tüketici Hakem Heyetlerine başvurmalı. THH kararı mahkeme kararı hükmünde olup, kararı beğenmeyen en geç 14 gün zarfında Tüketici Mahkemesi nezdinde itiraz davası açabilir. Mahkeme bu durumda dosyayı karara bağlar ve o dosya kesinleşir. Tüketiciler mahkemelere başvururken harç ödemezler.”
KIYASLAMA ÖNERİSİ
Ağaoğlu son olarak tüketicilere şu uyarılarda bulundu:
“Tüketiciler fiyat kıyaslaması yapan sitelere girip alacağı ürünü kontrol ederse çok daha kârlı olur. Ürünleri kontrol edebilirlerse geçmişe dönük istedikleri aralıkta hangi fiyat aralığına sahip olduğunu görebilmektedirler. Bilinçli tüketiciler satın almak istedikleri ihtiyaçların fiyatlarını takip etmekte ve dolayısıyla sahte indirimi tespit edebilmektedirler. Bu da büyük kolaylık sağlıyor.”