Tarihi İpek Yolu'nun kumulları ne işe yarar?

Levent Uluçer/Pekin

Ancak Lanzhou, Bir Kuşak Bir Yol sayesinde artık önemli bir kavşak noktası da olma yolunda: Geçen yılın sonunda Lanzhou’dan Nepal’in başkenti Katmandu’ya yük treni seferleri başladı ve daha önce kara ve denizden katedilen 34 günlük yolculuk 10 güne indi. Lanzhou yük treni hattını üçlemiş oldu; diğer ikisi Almaata ve Hamburg’a kadar uzanıyor.

EYALET ÇÖLLEŞİRSE NE YAPILIR?

Kentin diğer ünlüsüyse ülkenin can damarlarından Sarı Nehrin üstünde kurulu ilk köprü olan ve tam 100 yıl önce Almanlar tarafından yapılan Zhongshan (Congşan) çelik köprüsü. Ancak köprünün de kentin de tozdan kurtulma şansı hiç yok, her yer kum. Eyaletin kaderi biraz bu! Gansu’nun güneydoğu ucu Çin’in tam orta yeri, kuzeybatısı da Moğolistan ile sınır ve çöl kumu eyaleti durmaksızın dövüyor. Bu durum eyaleti çoraklaştırmış ama çalışkan Çinli ne pes etmiş ne de çölleşen eyalette bakıp hayıflanmış.

Lanzhou’dan başlayarak tarihî İpek Yolu’nun önemli kavşaklarından olan Sincan Uygur Özerk bölgesine komşu olan Dunhuang’a kadar eyaleti arabayla katetmişliğim var. Henüz yeni açılmış olan otobandan çoğunlukla eski İpek Yolu’na paralel gittim. Yol arada sırada -o zaman yapımı sürmekte olan- hızlı tren hattıyla da birleşiyordu ve o hat da Lanzhou-Urumçi hattı olarak iki yıl önce açıldı; yolculuk 23 saatten 11 saate indi.

ÇAĞDAŞ SANAT ÇİNLİNİN EMEĞİYLE BİRLEŞİRSE

Çorak toprakların üzerinde standartı oldukça yüksek bir otoban, otobanın yanında güneş altında parlayan demiryolunun direkleri ile arada sırada yolumuzu yukarıdan kesen dev enerji hatlarının direkleri ve çelik telleri güneş ışıklarının altında bir araya gelip, gerçeküstü görünümlü devasa bir film platformu oluşturuyorlardı. Ama yol boyunca sadece bu görüntü dikkati çekmiyor. Yolun kenarında sağlı sollu onlarca kilometre uzanan güneş panelleri çok daha şaşırtıcı. Hiç abartmıyorum, belki bir 10 kilometre durmaksızın güneş panelleri dikilmiş sonra birkaç kilometre boşluktan sonra yine kilometrelerce uzayan bir güneş paneli sırası daha ve hep böyle giden bir yol. Sanmayın ki paneller otoban yanında sadece birer sıra; onlar da arkaya doğru yüzlerce metre uzuyor. Sanki “Çin ileride buraya muhteşem güneş panelleri dikecek, o nedenle bu eyalet çölleşsin” diye emir verilmiş, böylesi bir uyum. Terk edilmiş fabrikalar içinde açılmış resim sergisi gibi, burada da sanki Bauhaus sanat ekolü çöl ortasında; Çin ekonomisinin enerji hatları, hızlı tren yolu, tertemiz otobanı ve güneş panelleriyle devasa bir sanat sergisi ve inanın bu bir teşbih değil. Görüntü aynen bu!

RAKAMLAR KARMAŞIKSA, O HALDE MAVİ GÖK

Çin güneş enerjisinde de birinci ülke. Sadece kendisine değil, dünyaya da ciddi güneş enerjisinden elektrik elde edilen ürünler ihraç ediyor. Muhtemelen çevrenizde gördüğünüz saksı topraklara dikilen ve güneş enerjisi depolayıp bedava ışık veren o lambalar Çin malı. Çin güneş enerji üretim kapasitesini 77,42 milyon kilovatsaate ulaştırdı ve bu rakam şimdilik ülke enerjisinin yüzde 1’ini oluşturuyor. Ancak yüzde kaçı Gansu’ya eklenecek bilinmez ancak gelecek üç yıl içerisinde Çin çapında toplamda 190 milyon kilovatsaatten daha fazla rakama ulaşmak için çalışılıyor. Böylece 2030 yılına kadar ülke enerjisinin yüzde 20’si yenilenebilir enerji olsun isteniyor. Çin hidroenerji, güneş enerjisi, su, rüzgâr, nükleer gibi temiz enerji için 2,5 trilyon yuan (1,33 trilyon tl) bütçe ayırdı. Bu sektör aynı zamanda 13 milyon kişiye de iş sahası açacak.

Lanzhou daha ne kadar kum yemeğe devam eder bilinmez ancak Pekin hükümeti şunu hedefe koymuş durumda; halka masmavi bir gökyüzü sunmak.