Uzman isim uyardı: Yeni bir sel felaketi kapıda
Trabzon’un en önemli su kaynaklarından biri olan Değirmendere Havzası için Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cantürk Gümüş, ciddi bir uyarıda bulundu.
Gümüş, geçmişte yaşanan yıkıcı sellerin ardından bölgenin benzer bir felaketle yeniden karşı karşıya kalabileceğini belirterek, “Değirmendere özelinde bir sel felaketini beklemeliyiz. Taşkınlara yol açan yüksek yağış miktarları, belirli yıllarda tekrarlanıyor” dedi.
'SEL RİSKİ DÖNGÜSEL OLARAK GERİ DÖNÜYOR'
Prof. Dr. Gümüş, Değirmendere’de 1930, 1933, 1959 ve 1990 yıllarında meydana gelen büyük sellerin can ve mal kayıplarına yol açtığını hatırlattı. Özellikle 1990’daki felaketin bölgeyi “adeta yerle bir ettiğini” söyleyen Gümüş, “1990’dan bu yana 35 yıl geçti. Önceki felaketler arasında yaklaşık 30 yıllık periyotlar var. Bu da benzer bir taşkının yeniden yaşanabileceğine işaret ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
'DERE YATAĞI DARALDI, RİSK DAHA DA ARTTI'
Sel tehlikesinin büyümesinde plansız müdahalelerin etkili olduğunu vurgulayan Gümüş, “Yukarı havzalarda orman içi yollar, yeşil yollar, hatta milli park alanlarında bile çok sayıda yol inşa edildi. Bu yollar yağmur sularını hızla aşağıya taşıyor ve taş, çakıl, toprak gibi ‘rusubat’ dediğimiz malzemeyi sürüklüyor. 1990’dakinden daha fazla rusubat akışı yaşanması muhtemel” dedi.
Trabzon-Gümüşhane karayolunun dere yatağını daralttığını belirten Gümüş, “Dere yatağını daralttığınızda su hortumdan sıkılmış gibi daha hızlı akar. Bu da taşkın sırasında yıkıcı etkiyi artırır. Bu nedenle, 1990’daki kadar yağış olsa bile yıkım çok daha büyük olabilir” uyarısında bulundu.
'TERSİP BENDİ VE TAŞKIN TÜNELLERİ ACİL İHTİYAÇ'
Değirmendere Havzası’nın Trabzon’un ulaşım, sanayi ve yerleşim açısından kritik bir bölgesi olduğuna dikkat çeken Gümüş, olası bir taşkın durumunda büyük zararlar yaşanabileceğini söyledi.
“Yukarı havzalarda ciddi yapısal hatalar yapıldı. Bu nedenle şimdiden önlem almak şart. Tersip bendleri yapılmalı; bu yapılar suyun akışına izin verirken taş, çamur gibi malzemeleri geride tutar. Ayrıca taşkın tünelleri de planlanmalı. Örneğin aşırı yağış anında suların Çağlayan gibi bölgelerden tüneller aracılığıyla doğrudan denize ulaştırılması sağlanabilir” diyen Gümüş, Trabzon’un korunması için bu önlemlerin acilen gündeme alınması gerektiğini ifade etti.