Dünya Mikro Küçük ve Orta Boy İşletmeler Günü
Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (SKA) gerçekleşmesini sağlamak için MKOBİ’in önemini anımsatmak için 2017’de 27 Haziran’ın Mikro, Küçük ve Orta Boy İşletmeler Günü (MKOBİG: İngilizce MSME Day) olmasını kararlaştırdı. Bu bağlamda özellikle vurgulanan husus, bir kavram olarak yenileşim (inovasyon), yaratıcılık, herkes için düzgün iş (Uluslararası Çalışma Örgütü yani ILO “insana yakışır iş” deyimini kullanıyor). Amaç MKOBİ’in sürdürülebilir kalkınmaya katkıları hakkında farkındalık yaratmak olarak belirlenmiş. Bu kapsamda ‘SKA 8’ (İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme) en ilgili olan SKA’dır.
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE MKOBİ
Uluslararası Küçük İşletmeler Konseyi (ICSB) tarafından toplanan verilere göre resmi ve gayri resmi MKOBİ, tüm işletmelerin ve hesapların yüzde 90’ını oluşturuyor; toplam istihdamın yüzde 60-70’ini sağlıyorlar; GSYİH’nın yüzde 50’sini ortaya çıkarıyorlar. MKOBİ, dünyanın her yerinde toplumun belkemiği olarak, yerel ve ulusal ekonomiye hane halkının geçimini sürdürebilmesi bağlamında (yoksullar, kadınlar ve kırılgan gruplar özelinde daha da önemli) katkılarda bulunmaktadır.
Türkiye’de bu tür işletmelere ait yönetmelikte MKOBİ şöyle sınıflandırılmıştır:
250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 250 milyon lirayı aşmayan işletmeler MKOBİ olarak tanımlanmıştır. MKOBİ alt sınıfları da mikro (10 kişi, 5 milyon TL.), küçük (50 kişi, 50 milyon TL.), orta (250 kişi, 250 milyon TL.) olarak belirlenmiştir.
Türkiye’deki 3,6 milyon dolayındaki işletmenin çok büyük bir kısmı MKOBİ niteliğindedir. 3 milyon 419 bin 773 olan MKOBİ sayısı, 2022’de yapılan düzenleme ile 3 milyon 421 bin 817’ye çıkmış oldu. Bu işletmeler, Türkiye’deki istihdamın yüzde 75’ini, hasılatın yüzde 64’ünü, dışsatımın yüzde 56’sını, dışalımın yüzde 36’sını yapmaktadırlar.
DÜNYA MKOBİG ANA TEMASI
Bu yıl ana tema olarak “Dayanıklılık ve Yeniden İnşa: Sürdürülebilir Kalkınma İçin MKOBİ” olarak belirlenmiş. Bu yılki etkinliklerde “özellikle zorluklarla dolu zamanlarda amaç yönelimli MKOBİ’in ve sosyal girişimciliğin kapsayıcı büyümenin, eşitsizliklerle mücadelenin ve daha iyi ve daha güçlü bir geleceğin tekrar inşasına katkıda bulunma sürecinin merkezinde nasıl olacağı” işlenmesi planlanmış.
Bu yılki etkinliğin izlence akışı şöyle: Dirençlilik (Dayanıklılık) ve Yeniden İnşa / Girişimcilerle Yuvarlak Masa / Kalkınmada Kadın / MKOBİ’lerin SKA’lara Yönelik Başarısının Desteklenmesinde Eğitimin Rolü / SKA’ları Desteklemek İçin MKOBİ’de Yenileşim / MKOBİ’leri Destekleme ve SKA’ları Başarmada Diasporanın Rolü / MKOBİ’de Yeni Gündem Konuları (bkz.:https://events.intracen.org/event-register/PE-QX4393)
Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) MKOBİG’nün 5. yıldönümünde MKOBİ’in her zamankinden daha fazla desteklenmesinin gerektiğini belirtiyor. Buna gerekçe olarak da MKOBİ’in Kovid salgınının, çatışmaların ve iklim krizinin etkilerinin seyrinde kaptanlık ederek gemiyi götürmekte olduklarını belirtmektedir. ITC, bu işletmelerin en sert şoklara maruz kalmakla birlikte, aynı zamanda geleceğin tekrar sağlamca inşası için kritik rol oynadığını belirtmektedir.
ITC’ye göre, MKOBİ gelecek şoklara karşı daha dirençli olmak zorundadırlar. Harcanacak çabalar ve uyarıcı paketler özellikle, Kovid-19 salgınının dallanıp budaklanarak devam eden etkilerinden, küresel tedarik zincirlerindeki bozulmaların ve yükselen enflasyonun etkilerinden işletmeleri hedeflemelidir.
SONUÇ
Siyaset yapıcılar geriye kazanmanın ötesine geçerek, MKOBİ’in yüz yüze olduğu engelleri aşağı çekebilecekleri ve hatta ortadan kaldırabilecekleri yol ve yöntemlere odaklanmalıdırlar. Bu bağlamda bu kırılgan zamanlarda, MKOBİ için iş yapma kolaylığı geliştirilmeli; finans, pazar ve teknoloji olanaklarına erişim olanakları sağlanmalıdır. Kritik olan konu şudur ki; ülkeler ve gelişme ortakları, MKOBİ’i desteklemeye ve güçlendirmeye devam etmeli; onların hepimiz için yenileşim, yaratıcılık ve insana yakışır iş konusundaki tüm gizilgüçlerini açığa çıkarmasına olanak sağlamalıdırlar.