17. BRICS Zirvesi'nde neler konuşuldu? Hangi kararlar alındı? İşte tüm ayrıntılar...

17. BRICS Liderler Zirvesi, 6-7 Temmuz tarihleri arasında Brezilya'da yapıldı.

Brezilya’nın dönem başkanlığında, “Daha Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Bir Yönetim İçin Küresel Güney İşbirliğini Güçlendirmek’’ teması ile 17. BRICS Liderler Zirvesi Rio de Janeiro şehrinde düzenlendi.

Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı temsilen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldı. BRICS'e “Ortak Ülke’’ daveti alan Türkiye’nin cevabı dünya kamuoyu tarafından hala merakla bekleniyor.

NELER KONUŞULDU?

17. BRICS Liderler Zirvesi'nin gündemi oldukça yoğun ve genişti.

Zirve öncesinde Brezilya'nın çeşitli şehirlerinde 200’den fazla etkinlik düzenlendi.

Zirve'de ise Küresel Güney’in rolü, küresel yönetişimde reform ihtiyacı, çok kutuplu bir dünya vizyonu, yerel paralarla ticaret, bölgesel ve küresel çatışmalar, iklim değişikliğiyle mücadele, alternatif ödeme sistemleri ve yapay zeka yönetimi gibi konular ele alındı.

BRICS Liderler Zirvesi'nde özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) reform, Uluslararası Para Fonu'nda (IMF) kotaların ve Dünya Bankası’nda hisselerin artırılması çağrısında bulunuldu.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) elden geçirilmesi ve güçlendirilmesi istendi.

Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) destek verilmesine rağmen yeni ticaret kurallarının müzakere edilmesi masadaydı.

Zirve'de İran ve Etiyopya’nın DTÖ'ye katılımı için destek açıklandı, bununla beraber tek taraflı yaptırımlar ve gümrük tarifelerine karşı çıkıldı.

YEREL PARALARLA TİCARET GELİŞECEK

Zirve'de BRICS Bankalararası İşbirliği Mekanizması'yla yerel para kullanımının ticaret ve yatırımda artırılması hedeflendi.

Ek olarak, BRICS Sınır Ötesi Ödemeler Girişimi hakkındaki çalışmaların hızlandırılması hedefi konuldu.

Ayrıca, Tahıl Borsası yani BRICS içinde bir tahıl ticaret platformu kurma girişimi kabul edildi. 

BRICS’in kuracağı tarımsal stratejik ortaklığın küresel gıda güvenliğine katkı sağlaması planlandı.

Zirve'de, İklim Finansmanı Bildirgesi ve Yapay Zeka Küresel Yönetim Bildirgesi kabul edildi.

İklim değişikliğiyle mücadelede gelişmiş ülkeler sorumluluk almaya davet edilirken yapay zekanın sorumlu ve etik şekilde geliştirilmesi gerektiği vurgulandı.

Her zamanki gibi Birleşmiş Milletler’in (BM) merkezi rolüne olan bağlılık yeniden teyit edildi.

10 çekirdek üyeden oluşan dev BRICS grubu 31 sayfa ve 126 maddelik Rio de Janeiro Liderler Bildirgesi'ne imza attı.

Bildirgede hiçbir ülke hiçbir coğrafya hiçbir medeniyet düşmanlaştırılmadı ya da hedef gösterilmedi.

Rio de Janeiro Bildirgesi tamamen adaletsiz, eşit olmayan küresel sisteme yapıcı eleştiriler getirdi.

BM’de eşit coğrafi temsiliyet sağlanması talep edilirken bir taraftan da kadınların rolünün ve payının artırılması talep edildi.

VİETNAM DA BRICS ÜYELİĞİNE ADIM ATTI

Bu süreçte BRICS bankası olarak bilinen Yeni Kalkınma Bankası’na Özbekistan ve Kolombiya yeni üye olarak kabul edildi.

Böylece, BRICS bankası 11 üyeye çıkmış oldu.

Vietnam ise “Ortak Ülke’’ olarak BRICS tam üyelik sürecine girdi.

Küresel ve bölgesel kriz noktalarında ortak bir tutum alındı.

Böylece BRICS üyelerine karşı yapılan terör saldırıları kınandı. 

BRICS bildirgesi krizler konusunda açık bir mesaj içeren, irade ortaya koyan ve güçlü siyasi ifadeler içeren bir belge oldu.

ABD VE İSRAİL'E KARŞI İRAN'LA BİRLİK

İsrail tarafından İran’a yapılan saldırılar güçlü şekilde kınandı.

Bu saldırıların BM Sözleşmesi'ni ve uluslararası hukuku ihlal ettiği ifade edildi.

Nitekim askeri bir ittifak olmayan BRICS grubu İsrail-İran arasındaki çatışmada diplomatik çözüm çağrılarını desteklerken ABD’nin İran’a yönelik saldırılarını da eleştirdi.

Ayrıca, İsrail’in Gazze saldırıları kınandı.

Başkenti Doğu Kudüs olan BM’ye tam üye egemen bir Filistin Devleti'nin kurulması desteklendiği gibi Gazze Şeridi ve Batı Şeria’nın Filistin yönetimi altında birleştirilmesinin önemi vurgulandı.

Filistinlilerin geçici ya da kalıcı bir göçe zorlanmasına kesin bir şekilde karşı çıkıldı.