Adalet Divanı'ndan BAE kararı! Sudan şikayetçi olmuştu

Uluslararası Adalet Divanı (UAD)'nda, Sudan'ın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)'ne karşı açtığı soykırım davası görülmeye başlandı.

Mahkeme "yetkisizlik" kararı vererek, davanın UAD'deki davaların yer aldığı genel listeden çıkarıldığını bildirdi.

UAD Başkanı Yuji Iwasawa, Lahey'deki Barış Sarayı'nda düzenlenen oturumda, Sudan'ın 5 Mart 2025'te BAE'nin "Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi" kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ettiği gerekçesiyle açtığı davada mahkemenin yetkisizlik kararı verdiğini ifade etti.

UAD, BAE'nin Soykırım Sözleşmesi'nin uyuşmazlıkların UAD'ye taşınmasına imkan veren 9. maddesine koyduğu çekinceyi gerekçe göstererek davada yargı yetkisi bulunmadığına hükmetti.

Mahkeme, 14'e karşı 2 oyla Sudan'ın geçici tedbir talebini reddederken, 9'a karşı 7 oyla davanın UAD genel listesinden çıkarılmasına karar verdi.

NE OLMUŞTU?

Sudan, Batı Darfur'daki Masalit etnik grubuna yönelik soykırımda BAE'nin Hızlı Destek Kuvvetleri'ne (HDK) destek verdiğini ileri sürerek dava açmıştı.

Sudan, 10 Nisan'da gerçekleştirilen duruşmalarda BAE'nin Soykırım Sözleşmesi'nin 9. maddesine koyduğu çekincelerin "belirsiz" ifadelerle yazıldığını iddia ederek, UAD'nin yargı yetkisine sahip olduğunu savunmuştu.

Sudan'ın Geçici Adalet Bakanı Muawia Osman Mohamed Khair, duruşmada, "Ülkemizin batısında Masalit etnik grubuna karşı bir soykırım gerçekleştiriliyor. Masalitler, Arap olmayan Afrikalı bir etnik gruptur. Masalitlere karşı soykırım, ağırlıklı olarak Darfur'daki Araplardan oluşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından, BAE'nin desteği ve suç ortaklığıyla yürütülmektedir." ifadelerini kullanmıştı.

Sudan'ın avukatlarından Prof. Dr. Eirik Bjorge, El Geneina'da geçen yıl HDK'nin Masalit nüfusuna yönelik katliamında 10-15 bin kişinin öldürüldüğünü belirtmiş, BAE'nin HDK'ye komşu Çad üzerinden silah tedarik etmeye devam ettiğini ve bu durumun Masalitlere karşı yapılan katliamının tekrarlanması riskini doğurduğunu savunmuştu.

BAE İDDİALARI REDDETTİ

BAE hükümeti ise Sudan'ın iddialarını "yalan ve iftira kampanyası" olarak nitelendirerek, silah sevkiyatı iddialarını reddetmiş ve Çad üzerinden yapılan uçuşların tamamen insani yardım amaçlı olduğunu savunmuştu. BAE, Soykırım Sözleşmesi'nin 9. maddesine koyduğu çekince nedeniyle UAD'nin davaya bakma yetkisi olmadığı gerekçesiyle davayı reddetmesini istemişti.

 Human Rights Watch, HDK'nin Masalit kabilesine ve diğer Arap olmayan gruplara Nisan ile Kasım 2023 arasında düzenlediği saldırıların, Sudan'da Nisan 2023'te başlayan iç savaşın en kanlı sayfalarından biri olduğunu belirtmişti.