CNN Azerbaycan'ın 10 muhteşem Orta Çağ kalesini derledi!

BAKÜ – ESKİ ŞEHİR

Azerbaycan'ın etkileyici tarihini görmek için çok uzaklara gitmenize gerek yok. Başkent Bakü'nün kalbi, 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine girmiş bir “Orta Çağ kalesidir”. Bu hareketli mahallenin Doğulu dar sokakları asırlık evler, tarihi hamamlar, camiler, kervansaraylar ve saraylarla doludur.

Bakü'nün kadim simgesi Kız Kulesi de burada Hazar Denizi'ne yakın bir yerde yükselmektedir ve gizemli şekli hala kökenine ilişkin tartışmalara ilham vermektedir. Bazı tarihçiler 5. yüzyılda bir Zerdüşt ateş tapınağı (ibadet yeri) olduğundan şüphelenirken, diğerleri 12. yüzyılda kale duvarlarıyla birlikte inşa edildiğine inanmaktadır.

DÖRTGEN MARDAKAN KALESİ

Bakü'nün kuzeyinde, Hazar Denizi'ne doğru çıkıntı yapan Abşeron Yarımadası'nın etrafında bir dizi küçük kale yer almaktadır. Orta Çağ döneminde ana ticaret yollarını koruyan ve kıyı şeridini istiladan koruyan birleşik bir savunma sistemi oluşturmuşlardır ve efsaneye göre hepsi yeraltı tünelleriyle birbirine bağlıdır.

En iyi korunmuş olanlardan biri, 12. yüzyılın sonlarında Şirvanşah hanedanı hükümdarı I. Ahsitan tarafından inşa edilen tarihi Mardakan köyündeki bu dörtgen kaledir. İçinde bir avlu ve 72 metrelik bir kule bulunmaktadır.

CHİRAG GALA

Kuzeydoğu Şabran bölgesindeki bu müstahkem kule ve duvar parçaları, bu listedeki en eski kaleye aittir, 6. yüzyıla ve Sasani Pers dönemine kadar uzanmaktadır. Karayoluyla ulaşılamayan bu kaleye gidenler, kayalık bir çıkıntının tepesindeki konumuna kadar yürümek zorundadır. Ancak kara ve denize hakim manzarayla da ödüllendirileceklerdir.

Chirag'ın, Hunlar gibi kuzeyli göçebe kabilelerin Kafkasya dağ geçitleri ve Hazar kıyı şeridi üzerinden akınlarını önlemek için tasarlanmış devasa bir savunma sistemi olan Gilgilçay Duvarı boyunca bir gözlem noktası olduğuna inanılmaktadır. İsmi Azerbaycan Türkçesinde "Lamba Kalesi" anlamına gelmektedir ve burada tehlikeyi haber vermek için yakılan ateşlere atıfta bulunmaktadır.

ŞEKİ KALESİ

Kafkas Dağları'nın eteklerindeki bu geniş kale, UNESCO listesindeki Şeki Tarihi Merkezi'nin önemli bir parçasıdır. 18. yüzyılın ortalarında inşa edilen kale, Şeki Hanlığı'nın (1743-1819) idari merkezini barındırıyordu ayrıca çeşmeler ve bahçelerle birlikte yaklaşık 40 binayı barındıracak kadar genişti.

Günümüze ulaşan tek yapı olan Şeki Han Sarayı, yapıştırıcı ya da çivi kullanılmadan inşa edilmiş, İran minyatür freskleri ve Venedik camıyla donatılmış çok renkli pencereleriyle İpek Yolu boyunca buraya taşınmış bir mimari mücevherdir.

SUMUKKALE

Taş ve tuğladan yapılmış bu kule, büyüleyici kuzeybatı köyü Ilısu'nun yakınındaki Kafkas Dağları'nın eteklerinde gururla durmaktadır. Yapı, Ilısu'nun kendi küçük sultanlığının başkenti olduğu ve 1844'te Rus boyunduruğu altına girmesiyle sona eren yaklaşık 300 yıllık bir dönemi hatırlatıyor.

Kim tarafından ve tam olarak ne için yapıldığı bilinmese de 17-18. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Bugün Ilısu Sultanlığı üzerine bir müzeye ev sahipliği yapmaktadır ve 1981 yapımı Sovyet komedi filmi "Don't Worry, I'm With You "da oynadığı rolle de tanınmaktadır.

ZAQATALA KALESİ

Zaqatala'nın şehir merkezine hakim olan kale, 1830 yılında Rus general Ivan Paskevich'in emriyle inşa edilmiştir. Çarlık Rusyası'nın kuzeybatı Azerbaycan'daki kontrolünü sürdürmesine ve 1829-1859 Mürid Savaşı sırasında efsanevi direniş lideri İmam Şamil'e sadık yerel dağcıların saldırılarını engellemesine yardımcı olmada önemli bir rol oynamıştır.

Başarısız 1905 Rus Devrimi'nin ardından, daha sonra Sergey Ayzenştayn'ın1925 tarihli aynı adlı sessiz filminde ölümsüzleştirilen Potemkin zırhlısındaki bazı isyancılar için bir hapishane olarak hizmet vermiştir. İçeride Çarlık döneminden kalma birkaç bina ve dökme demir toplar bulunmaktadır.

KIZ KULESİ, GADABAY

Batı Azerbaycan'daki Küçük Kafkas dağlarında yürüyüş yapmanın en önemli noktalarından biri, Şamkirçay nehrine bakan bir dağın tepesindeki kalenin bu gizemli kalıntılarını görmektir. Kaleye dik bir patikadan ulaşılabiliyor ve maceraperestleri muhteşem manzaralarla ödüllendiriyor.

Orta Çağ'dan kalma ana kule, muhtemelen 12. yüzyıl civarında tuğladan inşa edilmiştir.Tarihi hakkında çok az şey bilinmektedir. Ancak bazı tarihçiler onu o dönemin güçlü İldenizliler hanedanlığına bağlamaktadır. Diğerleri ise daha da eski olabileceğine inanmaktadır.

ŞUŞA KALESİ

Dağlık Karabağ bölgesinin dağlarında yer alan Şuşa, büyük kültürel ve tarihi öneme sahip bir şehirdir. Karabağ Hanlığı'nın (1748-1822) kurucusu Panah Ali Han tarafından 1750'lerde inşa edilen bir kalenin etrafında büyümüştür. O dönemde Rusya ve İran, Kafkasya'nın kontrolü için savaşıyordu. Bu nedenle maksimum koruma için savunmasız hanlığın merkezi kalesi, üç tarafı zaptedilemez uçurumlarla çevrili 5 bin fitlik bir dağ platosu üzerine inşa edildi.

Yerel kireçtaşından inşa edilen kalenin duvarları 1,5 mil boyunca uzanmakta, üç büyük kapısı ve çok sayıda dairesel nöbetçi kulesi bulunmaktadır. 1795 yılında kaledeki kuvvetler, İran Şahı Ağa Muhammed Han Kaçar'ın işgaline karşı meşhur bir savunma göstermiştir.

ALİNJA KALESİ

Azerbaycan'ın Nahçıvan bölgesinin kalbindeki Alinja Dağı'nın zirvesinde yer alan bu efsanevi kalenin dudak uçuklatan konumu, Peru'daki Machu Picchu ile karşılaştırılmasına yol açmıştır. Tarihi uzun ve karmaşıktır, en önemli olaylardan biri Türk-Moğol fatihi Timur'un (veya Timurlenk) 1387'den 1401'e kadar Alinja'yı kuşatmasıdır (14 yıl sonra başarılı olmuştur).

Mevcut kale, tarihi atmosferi biraz azaltan orijinal kalıntıların üzerine tamamen yeni bir yapıdır. Ancak sadece inanılmaz manzaralar için bile dağın yamacındaki 2 bin basamağı tırmanmaya değer.

ZİNDAN KULESİ

Son olarak, ülkenin güneydoğusundaki bu güdük silindirik yapı, 1813'teki kanlı ama başarılı Rus kuşatmasından önce Talış Hanlığı'nın (1747-1828) merkezi olarak hizmet veren Lenkeran Kalesi'nin bir kulesi olarak hayata başladı.

Kale daha sonra yıkılmış ancak zindan ayakta kalmış ve uzun yıllar boyunca bir hapishane olarak işlev görmüştür. Yerel efsaneye göre Joseph Stalin 20. yüzyılın başında bir yeraltı tünelinden kaçmadan önce kısa bir süre burada tutulmuştur.