Financial Times: Angajman kuralları değişiyor... NATO Rus uçaklarını vurmayı gündeme aldı

NATO müttefikleri, Rusya'ya karşı daha sert hamleler yapılmasını tartışıyor. Financial Times'a (FT) göre seçenekler arasında Rus uçaklarına karşı pilotların ateş açmasını kolaylaştıracak şekilde angajman kurallarının gevşetilmesi de yer alıyor.

Moskova daha önce Rus uçaklarının vurulması tehditlerine sert yanıtlar vermişti. Bunlar arasında en çarpıcısı “Savaş çıkar” diyen Rusya'nın Fransa Büyükelçisi'nin sözleri olmuştu.

'HİBRİT SAVAŞ'

İttifak üyeleri Moskova’nın özellikle son dönemde dron ve savaş uçağı ihlallerinin yanı sıra elektronik savaş yöntemleriyle gerilimi tırmandırdığını iddia ediyor. FT'ye göre müttefikler arasındaki görüşmelerin amacı Moskova'nın “hibrit savaş” stratejisinin bedelini yükseltmek ve son dönemde artan hava sahası ihlali iddialarına karşı açık önlemler belirlemek.

NATO yetkilileri girişimin Rusya’yla sınırı olan cephe ülkelerinin öncülüğünde başladığını ve Fransa ve İngiltere'nin desteğiyle 32 üyeli ittifak içinde daha geniş bir gruba yayıldığını öne sürdü.

'DÜŞÜRME EŞİĞİ'

Masaya gelen öneriler arasında, Rus ordusunun hareketlerini izleyen keşif dronlarının silahlandırılması ve doğu sınırında devriye gezen pilotların Rus tehditlerini düşürme eşiğinin indirilmesi de bulunuyor. Başka bir seçenek ise Rusya sınırında özellikle ıssız ve zayıf korunan bölgelerde NATO tatbikatları düzenlemek.

İDDİALAR

ABD Başkanı Donald Trump geçen ay NATO’nun, müttefik topraklarını ihlal eden Rus uçaklarına ateş açması gerektiğini söylemişti.

İlk olarak Polonya eylül başında 19 İHA'nın hava sahasını ihlal ettiğini iddia etti. Hemen ardından Romanya ve Estonya Rus savaş uçlarının hava sahalarını girdiğini öne sürdü. Son haftalarda hem doğu hem de kuzey Avrupa başkentlerinde özellikle havalimanları ve askeri üsler civarında çok sayıda dron faaliyeti rapor edildi.

Moskova bugüne kadar tüm suçlamaları reddetti ve karşı tarafı iddialarını kanıtlayacak tek bir somut kanıt gösteremekle eleştirdi.

'TANSİYONU ARTIRACAK ARAÇLAR'

ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Matthew Whittaker geçen hafta yaptığı açıklamada, “asimetrik ve hibrit savaş konusunda daha iyi seçeneklerimiz olması için her gün müttefiklerle birlikte çalışıyorum” dedi.

Whittaker, “tansiyonu kademeli olarak artırabilecek yeterli araçlara sahip olmanın” hayati önem taşıdığını belirtti. 

NÜKLEER GÜÇ UYARISI

FT'ye konuşan NATO yetkililerine göre doğu kanadında angajman kurallarının sadeleştirilmesi acil bir konu haline gelmiş durumda. Bazı ülkeler, pilotların bir tehdidi görsel olarak doğrulamadan ateş açmasına izin vermezken, bazıları radar verilerine veya cismin yönü ve hızından kaynaklanan tehdidin derecesine göre buna izin veriyor.

Yetkililer, bazı Avrupa başkentlerinin NATO’nun caydırıcılığı artırmak için daha saldırgan bir tutum takınmasını isterken, diğerleri nükleer bir güçle doğrudan çatışma riskine dikkat çekerek daha temkinli bir yaklaşım önerdiğini kaydetti.

NATO, İngiliz gazetesinin konuya ilişkin yorum talebine yanıt vermedi.

KARŞILIKLI MANEVRALAR

Atlantik ittifakı, geçen ay Polonya ve Estonya’daki iddialar üzerine iki kez acil toplantı düzenlemiş ve cephe hattı ülkelerinin hava savunmasını güçlendirmeyi amaçlayan Doğu Nöbetçisi adlı tatbikatı başlatmıştı. Aynı günlerde Belarus-Polonya sınırında da Rusya ile Belarus, Zapad 2025 tatbikatını düzenlemişti.

Yetkililer FT'ye, şu ana kadar herhangi bir değişiklik için zaman çizelgesi veya zorunluluk bulunmadığını ve olası bir politika değişikliğinin kamuoyuna açıklanmayabileceğini belirtti.

BRÜKSEL'İN ADIMLARI

Bu tartışmalar arasında Avrupa Birliği de sözde ihlalleri bahane ederek Rusya’ya karşı sahada hamle yapmaya hazırlanıyor. Brüksel, istihbarat kurumlarının ajan faaliyeti ve sabotaj girişimleri yürüttüğünden şüphelendiği Rus diplomatların Avrupa içi seyahatlerini kısıtlamayı ve AB fonlarını kullanarak anti-dron savunma sistemleri kurmayı planlıyor.

VON DER LEYEN'İN SAVAŞ ÇIĞLIĞI

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Bu Avrupa’ya karşı kasıtlı ve hedefli bir gri bölge kampanyası. Avrupa buna yanıt vermelidir.” dedi.

Von der Leyen, Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, “Rusya bölünme tohumları ekmek istiyor. Biz birlikle yanıt vermeliyiz. Sadece tepki vermemeli, caydırmalıyız. Çünkü eğer harekete geçmekte tereddüt edersek, gri bölge daha da genişleyecektir.” diyerek tırmanışın süreceğini vurguladı.