Son durağı da geçtiler! Türk Bilim İnsanları Dünya'nın en soğuk yerinde: Bakın orada neler yaptılar...

8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne 27 Ocak'ta İstanbul’dan başlayan ekip, Türkiye’nin geçici bilim kampının bulunduğu Horseshoe Adası’na ulaştı.

Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleşen 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin ekibi, 8. Kez Antarktika Horseshoe Adası’nda çalışmalarına başladı.

Horseshoe Adası’na varan 24 bilim insanı, yer bilimleri, fiziki bilimler ve yaşam bilimleri gibi farklı ana alandaki 22 proje kapsamında Küresel Konumlandırma Sistemi (GNSS) ile deniz seviyesi ve buzul değişiminin izlenmesi, deniz canlıları, bakteriler ve biyoçeşitlilik, zooplankton, jeoloji ve atmosferik koşullardan mikroplastik ölçümlerine kadar birçok alanda proje gerçekleştirecek.

"Uzaydaki çalışmaların ön çalışmaları Antarktika’da yapılıyor"

8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Lideri Prof. Dr. Ersan Başar, Horseshoe Adası’na ulaştıklarını belirterek,​​​​​​​ "24 kişi üssümüze gelerek Türk bayrağımızı açtık ve hep birlikte İstiklal Marşı’mızı okuyarak çalışmalarımızı başlattık." dedi.

Bölgede görülen kuş gribi vakalarıyla ilgili ön incelemelerde bulunduklarını ifade eden Başar, uzay çalışmalarının Antarktika’da yapılan çalışmalarla eş güdümlü gittiğinin altını çizdi.

Başar, "Benzer projeler birlikte çalışılmakta. Uzaydaki çalışmaların ön çalışmaları Antarktika’da yapılıyor.

Birçok ortak proje şu anda aynı anda yürütülmekte. Bayrağımız hem Antarktika’da hem uzayda aynı anda dalgalandırılmakta." ifadelerini kullandı.

"Soruların cevaplarını aramak için buradayız"

Prof. Dr. Başar, 24 bilim insanının Horseshoe Adası’nda bilimsel araştırmalarını sürdürdüğüne değinerek, “Bilim insanlarımız gezegenimiz için birtakım sorular sordular ve bu sorulara cevap aramak için buradayız.” dedi.

Daha önce Antarktika’ya yakın yerlerde görülen ve son zamanlarda Beyaz Kıta’da da tespit edilen kuş gribinin bölgede yayılmasını önlemek için bilim kampının bulunduğu Horseshoe Adası’nda incelemeler yapılırken önlemler alındı.

Ekip, incelemeler sonrası güvenli şekilde çalışmalarına başladı.

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

Güneydeki efsanevi kıtanın bulunması 200 yıllık bir arayıştan sonra; ancak 1840'ta başarıyla sonuçlanmıştır. Yelkenlisiyle kıyılar boyunca yaklaşık 2.000 km yol alan Charles Wilkes, denizlerden oluşan Kuzey Kutbu'nun tersine, Güney Kutbu'nun olduğu yerde gerçekten büyük bir kıta bulunduğunu kanıtlamıştır. 14,4 milyon km²'lik yüz ölçümüyle bu kıta neredeyse Afrika’nın yarısı büyüklüğündedir. Bu bölgenin içinde Güney Shetland, Güney Georgia gibi birkaç takımada da yer alır.

Adı, “Arktika'nın karşısındaki” (Yunanca: Antarktikos) anlamına gelir. Antarktika'yı ortalama 2.000 m kalınlığında büyük bir buz katmanı zırh gibi örter. Bir zamanlar “ulaşılamaz” diye adlandırılan kutup noktasında buzun kalınlığı 4.335 m’yi bulur. Bu buz kütlesi 24 milyon km³'lük hacmi ile yeryüzündeki bütün buzların yüzde 92’sini oluşturmaktadır.

 Kıyılarından kopan 350–600 m kalınlığındaki buz parçaları günde 1–3 m hızla ilerler ve birbiri üstüne yığılır. Bu tür yüzen yığınlardan biri olan Ross Buz Sahanlığı 540.000 km²'yi bulan alanıyla neredeyse Fransa büyüklüğündedir.

Gelgit olayının buzlardan kopardığı büyük parçalar yüzerek çevreye dağılır. Bu tür buzdağları arasında 20.000 km² büyüklüğe ulaşanlar olur.

Güney Kutbu'nda yeryüzünün en soğuk ve en fırtınalı iklimi egemendir. Ortalama sıcaklık yaz aylarında -20 °C’dir ve bu, güneyden fırtınalar estiğinde -70 °C'ye kadar düşebilir.

Coğrafi Güney Kutbu noktasında bulunan ABD gözlem istasyonunda yapılmış ölçümlerde sıcaklığın yıllık ortalamasının -50 °C olduğu, en sıcak ayda ancak -29 °C'ye yükseldiği belirlenmiştir. Yani yeryüzünün bu en büyük buzdolabının sıcaklığı Kuzey Kutbu'ndan ortalama 22 derece daha düşüktür.

Yunancada Arktos (ἄρκτος) “ayı” anlamına gelmektedir. Kuzey yarıkürede görülebilen Büyük Ayı takımyıldızına verilen addır. Kuzeydeki yerleri işaret etmek için “Ayının yanındaki” anlamında Arktikos (ἀρκτικός) kullanılmaktadır.

 Sözcük günümüze Arktik (Arctic) olarak gelmiştir. Dünyanın bilinen kuzey bölümünü dengelemek için güneyde olması gerektiği düşünülen henüz bilinmeyen topraklar için de Arktos'un zıddı olarak Antarktikos (ἀνταρκτικός) adı kullanılmıştır.

 Birleşik ve eril bir ad olan Antarktikos Yunancanın romanizasyonu ile Latinceye dişil versiyonu olarak Antarktiké biçiminde geçmiştir.

Antarktika’nın keşif süreci, MÖ 600-300 yıllarında Yunan filozofların dünya ile ilgili olarak ortaya koydukları "simetri" ve "denge" düşüncesi ile Batlamyus’un MS 2. yüzyılın ilk yarısında simetri ve denge için güneyde bir büyük toprak parçasının varlığına ikna olduğuna dair yazdıkları üzerine şekillenen ve yüzyıllarca süren Terra Australis’i arama çabaları ile başladı

Antarktika, Güney Kutbu çevresinde asimetrik olarak yerleşmiş ve büyük bölümü Güney Kutup Dairesi içinde kalan bir ana ada ve çevresindeki adalardan oluşan, Güney Okyanusu ile çevrili en güneydeki kıtadır. Güney Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanusu ile çevrili olarak kabul edilebilir. Kıtanın sınırlarını kuzeyde 60. güney enlemi belirler. 14 milyon km²'lik yüz ölçümüyle Asya, Afrika, Kuzey Amerika ve Güney Amerika'dan sonra beşinci büyük kıtadır.