Tarihçilerin gizli belgeleri ortaya çıktı: Atatürk’e teklif edilen 13 şaşırtıcı soyadı!

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadının resmen verildiği 24 Kasım 1934 kararından önce, dilci ve tarihçilerden oluşan özel bir komisyon Ulu Önder için alternatif isim arayışına girdi. 

İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Mehmet Ö. Alkan’ın Toplumsal Tarih dergisinde yayımlanan çalışması, bu süreçte TBMM grubunun masasına gelen 13 soyadı seçeneğini ve nihai kararın nasıl şekillendiğini gün yüzüne çıkarıyor.

SOYADI KANUNU VE İLK ADIMLAR

21 Haziran 1934’te kabul edilen Soyadı Kanunu, her Türk vatandaşının bir soyadı almasını zorunlu kıldı. 

Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından devlet erkânında “Gazi Mustafa Kemal için nasıl bir soyadı seçilmeli?” sorusu ana gündem maddesi oldu.

MUSTAFA KEMAL’E ÖNERİLEN 13 SOYAD

•  Etil (Etel)
• Etelalp

• Korkut
• Arız

• Ulaş
• Yazır

• Emen
• Çoğaş

• Salır
• Begit

• Ergin
• Tokuş

• Beşe

“ATATÜRK” SOYADININ KABULÜ

Komisyon raporları tartışılırken, Türk Dili Tetkik Cemiyeti Başkanı Safvet Arıkan’ın 2. Dil Bayramı açış konuşmasında kullandığı “Ata Türk” hitabı dikkat çekti. 

“Atatürk” önerisi kısa sürede ortak mutabakata dönüştü ve 24 Kasım 1934’te TBMM kararıyla kabul edildi.

ARAŞTIRMANIN KAYNAĞI

Mehmet Ö. Alkan’ın Ocak 2011 tarihli makalesi, arşiv belgeleri ve dönemin tanıklıklarıyla bu isim bulma sürecini ayrıntılı biçimde belgeleyerek literatürdeki karışıklıkları gideriyor.