Bir döneme damga vuran, ancak bugün yolların tozlu raflarında unutulmuş 11 otomobil markası, nostalji tutkunlarının hayalini kurduğu “ya olsalardı” senaryolarını yeniden canlandırıyor.
Listede, dünya çapında efsaneleşmiş Oldsmobile, Pontiac ve Plymouth gibi isimlerin yanı sıra, Türkiye’nin yerli gururu olarak anılan Anadol ve Devrim de yer alıyor. Bu markalar, otomotiv tarihine damga vurmuş, ancak çeşitli sebeplerle üretimden kaldırılarak otomotiv tutkunlarının hafızasında retro bir iz bıraktı. İşte, bugün birer koleksiyon parçası haline gelmiş 11 tarih olmuş otomobil markası…
İsveç merkezli Saab Automobile, 1947’de uçak mühendislerinin otomobil üretme hayaliyle kuruldu. Aerodinamik tasarımı ve turboşarj teknolojisiyle 1980’lerde performans anlamında çığır açan marka, 2011’de iflas etti. Günümüzde ise klasik Saab modelleri koleksiyoncuların gözdesi.
Chrysler’ın uygun fiyatlı alt markası Plymouth, 1928–2001 yılları arasında Amerikan pazarının demirbaşlarındandı. Hem aile otomobili hem de kaslı “Barracuda” spor versiyonlarıyla geniş kitlelere ulaştı. Küresel yeniden yapılanma sürecinde üretimi son buldu.
General Motors’un en köklü bölümlerinden Oldsmobile, 1897’den 2004’e kadar otomobil üretimi yaptı. 1949 Rocket V8 motoruyla performans tutkunlarını etkiledi. Son yıllarında satışlar düşüşe geçince, GM stratejik kararlarla markayı emekliye ayırdı.
GM çatısı altındaki Pontiac, 1926–2010 döneminde “Yarış Ruhunu Sokağa Taşıyan” sloganıyla tanındı. GTO ve Firebird gibi efsanevi kaslı modeller üretti. 2008 mali krizinin ardından GM’in yeniden yapılanma planında üretimi durduruldu.
GM’in 1985’te başlattığı Saturn projesi, müşteri memnuniyetine odaklanmış yeni nesil tesisleriyle dikkat çekti. Sıfır pas garantisi ve pistonkafelerde yenilikçi plastik gövde panelleriyle öne çıktı. 2010’da marka kapatıldı.
1982’de Kore’de kurulan Daewoo Motor, 1990’larda Avrupa ve Türkiye pazarına hızlı girdi. Kaliteli ancak uygun maliyetli modelleriyle tercih edildi. 2001 sonrası iflas ve GM ortaklığı sürecinde markanın adı çekildi; badge mühendisliğiyle Kia/GM ürünleri satıldı.
Askeri araç ikonik görünümleriyle 1992’de Hummer adı altında sivil kullanıma açıldı. Geniş ve güçlü gövdesiyle “ağaç kıyıcı” lakabını aldı. 2010’da GM’in satış azlığı sebebiyle durduğu kısa ömürlü üretim, yeni nesil tamamen elektrikli Hummer EV ile 2020’de markayı farklı konseptte canlandırdı.
İngiltere’nin efsanevi Rover Grubu, 1904–2005 arası dönemde birçok lüks ve spor model çıkardı. 1990’larda MG Rover son haliyle üretime devam etti ancak 2005’te finansal sıkıntılarla kapandı. Son Rover modelleri günümüzde klasik otomobil şovlarının yıldızı.
1975–1982 arasında üretimde kalan DeLorean DMC-12, çelik gövde ve gull-wing kapılarıyla film yıldızı oldu. Kurucusu John DeLorean’ın yaşadığı mali ve hukuki krizler, fabrikanın kapanmasına neden oldu. Sadece 9.000 civarı üretilen bu araç, bugün ciddi koleksiyon değeri taşıyor.
1966–1984 yılları arasında Türkiye’de Ford Otosan ortaklığıyla üretilen Anadol, yerli otomobil tarihinin ilk seri üretim deneyimiydi. Fiberglas gövdesi, ekonomik motoru ve hafif yapısıyla dönemin özellikle kırsal kesimde tercihiydi. Günümüzde nostalji tutkunları için sembolik bir model.
1961’de TÜLOMSAŞ mühendisleri tarafından prototip olarak üretilen Devrim, yerli otomobil hayalini ilk kez somutlaştırdı. Sadece dört adet üretilen model seriye geçemedi; teknik altyapı ve kaynak yetersizliği üretimi durdurdu. Tarihimizde gururla anılan mühendislik başarısı olarak kaldı.