Türkiye'nin havası en kirli şehirleri belli oldu: 62 bin kişi hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybetti

Uzmanlar, hava kirliliği DSÖ standartlarına düşürülürse Türkiye’de her yıl en az 60 bin kişinin yaşamının kurtulabileceğini belirtiyor. En fazla etkilenenler ise çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalar.

2024’te hava kirliliği, dünya genelinde en ciddi çevre ve sağlık sorunlarından biri olmaya devam etti. DSÖ’ye göre, insanların yaklaşık %99’u temiz hava standartlarının üzerindeki kirli havaya maruz kalıyor.

62 BİNDEN FAZLA KİŞİ HAVA KİRLİLİĞİ NEDENİYLE ÖLDÜ

Hava kirliliğinin sağlık etkileri çarpıcı verilerle ortaya çıktı. Türkiye’de 2023 ve 2024’te sırasıyla 63.851 ve 62.644 erken ölüm PM2.5 kaynaklı hava kirliliğine bağlandı. Bu, 30 yaş üstü nüfusta ölümlerin yaklaşık %13’üne denk geliyor.

KOAH ölümlerinin %41,3’ü, kalp hastalıklarının %27,7’si, inme vakalarının %27,4’ü ve akciğer kanseri ölümlerinin %18,6’sı hava kirliliği ile ilişkili bulunurken, demans riski de %8 arttı.

İSTANBUL VE ANKARA’DA HAVA KİRLİLİĞİ “HASSAS” SEVİYEDE

2024’te İstanbul ve Ankara’da hava kirliliği “hassas” düzeyde seyretti. İstanbul Sultangazi’de Cebeci taş ocakları nedeniyle halk, yılın 263 günü kirli hava soludu. İzmir’de ise yeterli veri olmadığı için hava kalitesi tam olarak değerlendirilemedi.

HAVA KİRLİLİĞİNE BAĞLI ÖLÜM ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL

2024'te hava kirliliğine bağlı ölüm oranının en yüksek olduğu il Osmaniye (yüzde 33,8) olurken, toplam ölümlerin sayısal olarak en fazla görüldüğü iller İstanbul, İzmir, Bursa ve Ankara oldu. PM2.5 hava kirliliği, Türkiye'deki en önemli önlenebilir ölüm nedenlerinden biri.

HAVASI EN KİRLİ ÜÇ ŞEHİR: IĞDIR, ERZİNCAN VE KÜTAHYA

Rapora göre 2024'te Türkiye'de hava kalitesi iyi olan hiçbir il bulunmadı. Havası en kirli iller Iğdır, Erzincan ve Kütahya olarak sıralandı. Partikül madde kirliliğinde Osmaniye, Iğdır ve Malatya da en yüksek değerlere sahip iller arasında yer aldı. Kirliliğin ana kaynakları arasında trafik, sanayi tesisleri ve termik santraller gösterildi.

Uzmanlar, solunum yoluyla akciğerlere zarar veren Partikül Madde 2,5 için yasal sınır değerleri belirlenmesini istiyor.

Çevre İçin Hekimler Derneği THHP Temsilcisi Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan, "Partikül Madde 2,5 akciğerlerin en uç noktalarına kadar ulaşabiliyor ve damar sistemine geçebiliyor." diye konuştu.

Çağlayan, "Bu yüzden sağlık için çok önemli. Partikül madde hava kirliliği, her yıl yaklaşık 7,8 milyon erken ölüme neden oluyor." ifadelerini kullandı.

Rapora göre, hava kirliliğinin düzeyi Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği seviyeye çekilirse Türkiye'de yılda en az 60 bin hayat kurtarılabilir.