Van'da tarihi buluş! Selçuklu tarihi aydınlanıyor

Van’ın Gevaş ilçesinde yer alan Selçuklu Mezarlığı’nda süren kazı ve restorasyon çalışmaları kapsamında 6 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı.

Türkiye’nin en büyük Türk-İslam mezarlıklarından biri olan ve yaklaşık 700 yıllık geçmişe sahip Halime Hatun Kümbeti’ni de barındıran bu tarihi alandaki çalışmalar, 2022 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle başlatıldı. Bu yıl Cumhurbaşkanlığı himayesine alınarak “Geleceğe Miras Projesi” kapsamına dahil edilen kazılar, Van Müzesi öncülüğünde ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında yürütülüyor. Çalışmalarda alanında uzman 15 kişilik bir ekip görev alıyor.

50 dönümlük geniş bir alana yayılan mezarlıkta, boyları 2,5 metreye ulaşan ve üzerlerindeki yazılarla geleneksel motifleriyle dikkat çeken yaklaşık 1000 mezar taşı bulunuyor.

Bu yıl toprak altından çıkarılan 6 mezar taşına ait kitabeler akademik ekip tarafından inceleniyor ve çözümleniyor.

Doç. Dr. Ercan Çalış, kazılar sırasında önemli verilere ulaştıklarını ifade etti.

Bu sezon, yaklaşık bir metre derinlikteki toprak tabakasının altından çıkan 6 mezarın daha gün ışığına çıkarıldığını belirten Çalış, “Geleceğe Miras Projesi sayesinde bu yılki çalışmalarımız daha da hız kazandı.

50 mezar taşına müdahale ettik. 40'ının zemin blokajı, 10'unun ise liken temizliği tamamlandı.

Ayrıca tamamen toprak altında kalmış ve envantere kayıtlı olmayan 6 yeni mezar taşını 700-750 yıl sonra ilk kez ortaya çıkardık” dedi.

Çalış, 2022’den bu yana yürütülen çalışmalar kapsamında toplamda 180 mezar taşının zemin güçlendirmesinin yapıldığını, 85 taşın da likenlerinden arındırıldığını söyledi.

Kırılmış 15 taş onarılarak birleştirilirken, toprak altında kalan 25 taş ise gün yüzüne çıkarıldı.

Ayrıca Van Valiliği’nin öncülüğünde yürütülen çevre düzenleme çalışmalarının da önümüzdeki birkaç ay içinde tamamlanmasının hedeflendiğini belirtti.

Geçtiğimiz yılki kazılarda Halime Hatun’un kardeşine ait olduğu belirlenen bir mezarın da bulunduğunu hatırlatan Çalış, şu bilgileri verdi: 

“Şahide üzerindeki kitabeyi çözdükten sonra mezarın Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk’un oğluna, yani Halime Hatun’un kardeşine ait olduğunu ortaya çıkardık. 

Halime Hatun Kümbeti, 1335 yılında babası tarafından yaptırılmış. 

Selçuklu mimarisinin eşsiz örneklerinden biri olan bu yapı, aynı zamanda Selçukluların kadınlara verdiği değeri de yansıtıyor.”

Kaynak: AA