ABD artık söz geçiremiyor
Son iki günde ABD’nin artık dünyaya hükmedemediği gözler önüne serildi. Birleşmiş Milletler’de Çin karşıtı Sinciang tasarısı “alkışlarla” reddedildi. Amerikan Devletleri Örgütü Zirvesi'nde de Arjantin, Brezilya ve Meksika, Rusya karşıtı tasarıyı imzalamadı.
1 - OPEC, ABD’ye rağmen üretimi kıstı Fatura Suudi Arabistan ve BAE’ye kesildi
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve üye olmayan petrol ülkelerinden oluşan OPEC+ grubunun günlük petrol üretimini kasımdan itibaren 2 milyon varil azaltma kararı, ABD’de büyük öfke yarattı. ABD’li siyasetçiler Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) karardan sorumlu tuttu. Rusya’yla birlikte saf tutmakla suçladı.
Temsilciler Meclisinde Sean Casten (Illionis), Tom Malinowski (New Jersey) ve Susan Wild (Pennsylvania) dün ortak bir yasa tasarısıyla ABD’nin Suudi Arabistan ve BAE’deki askeri varlığının sonlandırılması talebinde bulundu. Tasarıda, halihazırda Suudi Arabistan ve BAE'de 5 bine yakın Amerikan askerinin olduğuna işaret edilirken askerlerin geri çekilmesi, Patriot ve THAAD gibi bölgede konuşlu hava savunma sistemlerinin de kaldırılması gerektiği belirtildi.
Temsilciler Meclisi California Vekili Demokrat Ro Khanna, Riyad’ı “ABD’yi dolandırma” ve ABD ekonomisini istikrarsızlaştırmakla suçladı. “Onlar üçüncü sınıf güç. Biz dünyanın en güçlü ülkesiyiz. Neden boyun eğiyoruz anlamıyorum.” diyen Khanna, Suudi Arabistan’ın Boeing ve Raytheon şirketlerinden silah almasının engellenmesi gerektiğini savundu.
Illinois Senatörü Demokrat Dick Durbin ise iki ülkeyi “yüksek petrol fiyatları ile ABD’yi cezalandırmak için Putin ile komplo çevirmek”le suçladı. “Artık dış politikamız için onların ittifakı olmadan bir dünya hayal etmenin zamanı geldi.” dedi.
2 - BM İnsan Hakları Konseyinde Çin karşıtı Sinciang tasarısı reddedildi
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyinin 51. Oturumunda, Çin’in Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insani durumun değerlendirilmesi için özel toplantı yapılması talebi, yapılan oylamada kabul görmedi. Sunulan tasarı, 17 kabul oyuna karşı 19 ret ve 11 çekimser oyla reddedildi.
OPEC kararıyla ABD’nin şimşeklerini üzerine çeken Birleşik Arap Emirlikleri, ret oy veren ülkeler arasındaydı. Endonezya, Pakistan, Katar gibi Müslüman ülkeler ile Kazakistan ve Özbekistan gibi Türk Devletleri Teşkilatı üyelerinin ‘hayır’ oyu vermesi dikkat çekti. Çin Halk Cumhuriyeti de olumsuz oy kullanırken Rusya, Konsey’den çekildiği için görüşmelerde yer almadı. Diğer ret oyu veren ülkeler, Bolivya, Eritre, Fildişi Sahilleri, Gabon, Kamerun, Küba, Moritanya, Namibya, Nepal, Senegal ve Venezuela oldu.
Çekimser kalan ülkelerden Hindistan ve Malezya’nın yanı sıra Latin Amerika’dan Arjantin, Brezilya ve Meksika öne çıktı. Ayrıca Benin, Ermenistan, Gambiya, Libya, Malavi ve Ukrayna oylamada çekimser kaldı.
Almanya, Fransa, Çekya, Finlandiya, Polonya, Güney Kore, ABD ve İngiltere’nin içinde olduğu ülkeler tasarının lehinde oy kullandı. Çin’in BM Daimi Temsilcisi Chen Xu, oylamadan önce “Bugün Çin hedef. Yarın herhangi bir gelişen dünya ülkesi hedef alınabilir.” demişti. Tasarının reddedilmesinden sonra nadiren görülen bir olay olarak salonda alkış koptuğu aktarıldı.
3 - Arjantin, Brezilya ve Meksika OAC’ta Rusya karşıtlığına katılmadı
Latin Amerika nüfusunun yüzde 60’nı oluşturan üç dev ülke Arjantin, Brezilya ve Latin Amerika, 52. Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) Genel Kurulu'nda, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarını kınayan bildiriye katılmadı.
Peru’nun başkenti Lima’da düzenlenen 52. OAS Zirvesi, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’in mesajıya başlamıştı. Guatemala Dışişleri Bakanı Mario Bucaro, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının kınayan ve Rus hükümetinden saldırıları sona erdirip askerlerini Ukrayna'dan çekerek diyalog ve diplomasiye dönmesinin talep edildiği bir bildiri okudu. Bildiride, “En güçlü ifadelerle, Rusya Federasyonu'ndan uluslararası insan hakları ve insancıl hukukun yükümlülüklerini yerine getirmesi ve Ukrayna'daki tüm insan hakları ihlallerini derhal durdurması talep ediliyor.” ifadeleri yer aldı.
Aralarında ABD, Kanada, Şili ve Kolombiya gibi ülkelerin bulunduğu 24 ülke bildiriye destek verirken, Brezilya, Meksika ve Arjantin bildiriyi destekleyen ülkeler arasında yer almadı. Honduras, Dominik Cumhuriyeti ve El Salvador da bildiriye destek vermedi.
OAS toplantısında Venezuela’da ABD kuklası muhalefet lideri Juan Guaido’ya verilen desteğin düşmesi de dikkat çekti. 35 üye ülkenin 19’u Guaido’nun sözde geçici hükümetini kurduğu bölgedeki elçilerini geri çekti. Yalnızca 4 ülke elçilerinin kalmasına onay verirken geri kalan ülkeler çekimser kaldı.
