Belirti görülmesi halinde acilen doktora gidilmeli
Vaka sayılarındaki artışa dikkat çeken uzmanlar, belirtilerin görülmesi halinde uzmana başvurulması gerektiğini söyledi. Yeni varyantlar daha hızlı bulaşıyor mevcut aşılar toplumu hâlâ koruyor.
Kovid-19’un yeni varyantları, öncekilere göre daha hızlı bulaşıyor. Nezle benzeri belirtiler gösterenlerin uzmanlara başvurmaları öneriliyor. Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, “Yaz aylarında normal nezle beklemiyoruz, belirtiler varsa test yaptırılmalı” dedi.
Prof. Dr. İsmail Balık, dünyada omicronun yeni alt varyantı yayılmaya başladığını ve bu varyantın; değerlendirmelere göre, omicronun en son varyantından daha kolay bulaştığını ve daha ağır hastalık yaptığını söyledi. Prof. Dr. Balık sözlerine şöyle devam etti: “Bu varyantta olumsuz bir durum var ki omikronun ilk varyantlarında çok daha az görülen akciğer tutulumu fazla görülüyor. Dünya genelinde pandemi etkisi azalmasıyla birlikte; bırakılan katı tedbirler ve kolay yayılan bu varyantın baskın hale gelmesiyle, tüm dünyada vaka sayılarında yeniden artış oldu.
YENİ VARYANT DİRENÇLİ
“Bir başka istenmeyen taraf da, yeni varyantın, geçmişte aşıyla ya da hastalık geçirmeyle elde edilen bağışıklığa karşı da dirençli olması. Vaka sayılarının hızlı arttığı bu süreçte, hükümetler bazı tedbirler almaya henüz başlamasa bile, bireysel korunma tedbirlerine yeniden ciddiyetle uyulmasında yarar var. Varyant çok hızlı bulaşıyor, en az üç doz aşısı olmayan kişilerde özellikle risk gruplarında ağır seyretme ve ölüm riski gösterebilir. Bu nedenle risk grubunda olanlar, ileri yaştakilerin bireysel tedbirlere daha özen göstermesi gerekir. Sosyal yaşamda aktif olan genç jenerasyonun da, risk grubundaki büyüklerine ziyaretlerinde çok daha dikkatli olup, maskesiz olmaması gerekir.”
TEMAS VARSA MUTLAKA TEST YAPTIRILMALI
Prof. Dr. İsmail Balık, yaz döneminde, nezle ve soğuk algınlığının kış mevsiminde olduğu gibi normal kabul edilmediğini belirterek, “Vakaların yeniden arttığı dönemde, kişinin belirtisi ne olursa olsun özellikle temas hikayesi varsa Kovid düşünülmeli ve Kovid-19 testi yaptırması gereklidir. Yaz aylarında normal nezle beklemiyoruz. Eğer nezle ya da herhangi bir soğuk algınlığı bulgusu varsa, bunu Kovid-19 gibi kabul edip, bir sağlık kuruluşuna başvurup test yaptırmak gerekiyor. Bulgularına göre de hangi ilaçların verileceğine de doktor karar verecektir.” dedi.
ESKİYE DÖNMÜYORUZ
Yoğun bakımların eskisi kadar dolu olmadığını ancak vaka sayılarının bu hızla arttığı takdirde hastane yatışlarında ve ölümlerde artış göreceğimizin altını çizen Prof. Dr. Balık, “Kovid vaka sayıları artsa bile, salgının başlarındaki gibi büyük bir dalga beklemiyoruz. Bunda da nispeten, toplumdaki aşılama oranlarının ve hastalık geçirmişlerin etkisi olacaktır. Bu nedenle yeni varyantlar, salgının başlarındaki gibi büyük dalgalar oluşturmayacaktır. Hastane yoğunluklarında da geçmiş zamandaki gibi artış olmayacaktır. Ancak son zamanlarda hastane başvuruları ciddi anlamda arttı. Eğer vaka sayıları bu hızla artmaya devam ederse, eskisi kadar olmasa bile hastaneye yatışlarda ve ölümlerde de artışları göreceğiz.” ifadelerini kullandı.
NEZLE VE BOĞAZ AĞRISI
Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy, pandeminin; dalgalar halinde sürdüğünü hiç bitmediğini vurguladı. Prof. Dr. Eraksoy şunları söyledi: “Yeni varyant, iki buçuk yıl önce Vuhan'da pandemiyi başlatan özgün virüsten ve ondan sonrakilerden farklı özellikler gösteriyor. Aşıyla ya da hastalığı geçirerek önceden kazandığımız antikorlar, bunlara karşı kesin bir korunma sağlayamayabiliyor. Bugünlerde hüküm süren varyantlar, pek zatürre yapmıyorlar; ateşle birlikte özellikle nezle ve şiddetli boğaz ağrısı yapıyorlar.
SONBAHARDA TEKRAR
“Yeni bir dalganın kolundayız ve tepe noktasına doğru ilerliyor. Son günlerde açıklanan vaka sayılarındaki artma bunu gösteriyor. Ne zaman inişe geçeceğini kesin olarak bilemeyiz. İnse bile sonbaharda bir dalga daha görebiliriz.
“Şu anda tüm dünyada kullanımda olan aşıların hiçbiri yeni varyantlara karşı tam korunma sağlamıyor. Bizde kullanılan inaktif virüs aşısı, m-RNA aşısı daha önceki varyantlara karşı geliştirilmiş aşılar. Ancak oluşturdukları antikorlar, yeni varyantlara karşı kısmi de olsa bir korunma sağlayabiliyorlar ve bu bizim için çok değerli. Bir süre geçtikten sonra eksildiği anlaşılan bu antikorları aşıyla yeniden artırmak için, zamanı gelince aşıların hatırlatma dozlarının yaptırılması gerekiyor.”
HATIRLATMA DOZU
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Deniz Odabaş ise, aşının koruyuculuğunu son bir buçuk yılda net bir şekilde gördüğümüzü; vakaların, ölüm sayılarının azalması ve hastalığı hafif bir şekilde geçirilmesinde aşının etkili olduğundan bahsetti. Son dozu yaptırmasının ya da hastalığı atlatmasının üzerinden altı ay geçenler için hatırlatma dozu randevularının açıldığını hatırlatan Odabaş, şöyle devam etti:
“Hatırlatma dozu hangi aşıyla yaptırılmalı diye gelen sorulara, aşı kursu dediğimiz tanımlamayı söylüyoruz. Hangi aşıyla başladıysanız o aşının tam aşı dozunu yaptırın. Sinovac yaptırdıysanız üç doz, BioNTech yaptırdıysanız iki doz aşı olarak tanımlanıyor. Sonraki hatırlatma dozu ise tercihe bağlı. Hibrit karma aşılamada bağışıklık düzeyinin daha yüksek olduğu ifade ediliyor, Sinovacla başlamış bireyler üç doz Sinovac aşısını yaptırdıktan sonra, hatırlatma dozunu BioNTech’le yaptırabilirler.”
ÖNLEMLERE DEVAM
Prof. Dr. Çalışkan Odabaş, alacağımız tedbirlerle ilgili olarak, “Kalabalık kapalı kötü havalandırmalı yerlerden uzak olacağız. Böyle bir yere girdiğimiz zaman maske, mesafe, temizlik kurallarına azami dikkat edeceğiz. Şu an için sadece hastanelerde maske takma zorunluluğu söz konusu ancak kapalı, kalabalık, kötü havalandırması olan yerlerde kişilerin bireysel olarak önlem almaları gerekiyor.” şeklinde konuştu.
