BM’den ateşkes çıkmadı: Washington barışı yine baltaladı

İngiltere'nin çekimser kaldığı ve ABD'nin vetosuna karşı 15 üyenin 13'ünün müspet oy kullandığı oturumda ateşkes kararı çıkmasa da savaşın sona erdirilmesi için dünyanın dört bir yanındaki ülkelerden gelen güçlü destek ortaya çıktı. Gazze Sağlık Bakanlığına göre 7 Ekim'den bu yana İsrail'in askeri saldırılarında 29 bin'den fazla Filistinli öldürüldü ve bunların büyük çoğunluğunu kadın ve çocuklar oluşturdu.

Bu, Washington'ın Gazze'de ateşkes talep eden Güvenlik Konseyi karar tasarısını üçüncü kez veto edişi oldu. Aralarında ABD'nin de bulunduğu neredeyse tüm Konsey üyeleri, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun siviller tahliye edilmeden İsrail'in askeri harekâtını Mısır sınırındaki Refah kentine kaydırma planını hayata geçirmesi halinde, yaklaşık 1,5 milyon Filistinlinin sığındığı Gazze'nin güneyindeki bölgede yaşanacak felaketten duydukları endişeyi dile getirdi.

'TOPLU CEZAYI ONAYLAMAK ANLAMINDA'

Oylama öncesinde Cezayir'in BM Büyükelçisi Amar Bendjama şunları söyledi: "Bu karar tasarısı lehinde oy kullanmak Filistinlilerin yaşam hakkına destek vermek anlamına gelir. Buna karşılık, tasarıya karşı oy kullanmak, onlara karşı uygulanan acımasız şiddeti ve toplu cezalandırmayı onaylamak anlamına gelir." ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield ise ülkesinin diğer devletlerin acil eylem arzusunu anladığını ancak kararın rehine anlaşması ve çatışmalara en az altı hafta ara verilmesine ilişkin hassas müzakereleri "olumsuz etkileyeceğine" inandığını söyledi. Greenfield'a göre ABD'nin önerdiği karar tasarısı "bu metnin yapamadığını yapacak” ve “HAMAS üzerinde masadaki rehine anlaşmasını kabul etmesi için baskı oluşturacak.” İsrail'in BM Büyükelçisi Gilad Erdan ateşkes kelimesinin Güvenlik Konseyinde, "sanki sihirli bir değnekmiş, bölgenin tüm sorunlarına sihirli bir çözümmüş gibi" ele alındığını savundu. Bunun "saçma bir düşünce" olarak nitelendirin Erdan, Gazze'de ateşkesin “HAMAS'a yeniden silahlanma ve toparlanma imkanı sağlayacağını” ileri sürdü.

'SOYKIRIMCI SAVAŞ MAKİNESİNE TERK EDİLDİLER'

Filistin'in BM Büyükelçisi Riyad Mansur ise "bugün bu veto ile İsrail'e verilen mesaj, işlediği cinayetlerin yanına kar kalmaya devam edebileceğidir" diyerek karşılık verdi. Mansur, daha fazla bebeğin öldürüleceği ve yetim kalacağı, daha fazla çocuğun açlık, soğuk ve hastalıktan öleceği, daha fazla ailenin zorla yerinden edilme tehdidi altında kalacağı söyledi. Filistin Elçisi ayrıca Gazze'nin 2,3 milyonluk nüfusunun tamamının gıda, su, ilaç ve barınaktan yoksun bırakılacağı uyarısında da bulundu. Mansur, İsrail'in en yakın müttefiki olan ABD'ye de sert bir eleştiri mesajı göndererek, "Bu, kurtarılabilecek insan hayatlarının, ateşkese karşı çıkanlar tarafından bilerek ve isteyerek İsrail'in soykırımcı savaş makinesine terk edildiği anlamına geliyor." şeklinde konuştu.

'TÜM İNSANLIĞA KARŞILAR'

Rusya'nın BM Büyükelçisi Vasiliy Nebenzya, ABD'yi Konseyin rehine anlaşması konusunda diplomasinin sonuç vermesini beklemesi için "ikiyüzlü ve riyakâr çağrılar" yapmakla suçladı. ABD'nin "İsrail'e Filistinlileri öldürmesi için etkili bir ruhsat" verdiğini söyleyen Nebenzya Konseye hitaben yaptığı açıklamada, "Bu hiçbir sonuç vermeyecek çünkü Washington'ın gerçek amacı Orta Doğu'da barışı sağlamak, sivilleri korumak değil, daha ziyade jeopolitik gündemini devam ettirmek ve ne pahasına olursa olsun en yakın Orta Doğu müttefikinin korunmasını talep etmektir" dedi. Kararın ardından açıklamalarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova ise “Amerikalılar ateşkes çağrısını engelliyor. İşte bu kadar. İnsanlara karşı tutumları bu, belli bir milliyetten insanlara karşı değil, genel olarak tüm insanlığa karşılar" ifadelerini kullandı.

Sözcü, Washington ateşkesi engellemeye devam ederken Gazze'deki durumun "sadece daha da kötüye gittiğini" sözlerine ekledi. Çin'in Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Zhang Jun, Gazze'de ateşkese karşı çıkmanın katliamın devam etmesine yeşil ışık yakmaktan farklı bir şey olmadığını söyledi. Zhang, "Bugünkü oylamanın sonucu, Gazze'deki savaşı durdurmak için bir ateşkes konusunda Güvenlik Konseyinin ezici bir fikir birliğine sahip olmadığını değil, Konseyin fikir birliğini engelleyenin ABD'nin veto uygulaması olduğunu açıkça gösteriyor" dedi.

Bundan sonra 22 ülkeden oluşan ateşkes isteyen grup, karar tasarısını BM üyesi 193 ülkenin tamamını kapsayan BM Genel Kuruluna götürebilir. Burada tasarının onaylanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak Güvenlik Konseyi kararlarının aksine genel kurul kararları yasal olarak bağlayıcı değil.