29 Nisan 2024 Pazartesi
İstanbul 14°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Fransa Mali’de yenildi

Ali Rıza Taşdelen

Ali Rıza Taşdelen

Gazete Yazarı

A+ A-

Geçen hafta, Fransa’nın Afrika’daki eski sömürgelerinden Mali’de bir askeri darbe yapıldığını yazmıştım. Fransa’dan bağımsızlığını elde eden Afrika ülkeleri, ne yazık ki tam olarak kurtulamamıştı. Fransa, eski sömürgelerinin uranyum, altın, elmas ve demir gibi zengin hammadde kaynaklarını talan etmeye devam ediyordu.

Bu ülkelerde çıkarları tehlikeye girdiği zaman hileli seçimlerle, askeri darbelerle iktidarları belirliyordu. Bu yollarla başaramazsa doğrudan işgal ediyordu.

Suriye’de ve Libya’da olduğu gibi, terör örgütlerini besliyor, eğitiyor, iç kargaşalık çıkarıyor ve bu bahaneyle o ülkelere askeri müdahalede bulunuyor, asker yığıyor ve üsler kuruyordu. Fildişi Sahilleri’nde, Orta Afrika Cumhuriyeti’nde ve Mali’de böyle olmuştu.

AFRİKA’DA ABD FRANSA İŞBİRLİĞİ

Fransa, Afrika’da eski sömürgeleri üzerinde azalan etkisini koruma mücadelesi vermektedir. Son yıllarda, Afrika ile ticari ilişkileri gerilemekte ve politik etkisi azalmaktadır. Eski sömürgeleri Senegal, Fildişi Sahilleri, Orta Afrika, Gabon ve Çad’da askeri üsleri ve Afrika’da toplam 9 bin askeri bulunmaktadır.

Son on yılda darbeler, işgaller artmıştır. Başa getirdikleri iktidarlar bir süre sonra eksen değiştiriyor, başta Çin ve Rusya olmak üzere Asya’ya yöneliyorlar. Özellikle Çin, Afrika’da ABD ve Fransa’nın korkulu rüyası olmuş.

Fransa, Afrika’da ABD ile çıkar çatışması içinde. Ama Çin’in gelişmesinin önünü kesmek için ABD planları içinde bir rol üstlenmiştir. Fildişi Sahilleri’ne, arkasından Libya’ya yapılan askeri saldırılarda, ABD’nin desteğiyle Fransa başı çekmiştir. Arkasından da yine ABD desteğiyle Fransa, Mali’yi işgal etmiştir.

Mali’nin kuzeyine yerleştirdikleri ve besledikleri terör örgütlerini temizleme bahanesiyle ülkeye yerleşen Fransız askerleri, aynı zamanda kuzeyde bölgenin PKK’sı ayrılıkçı Azavad Ulusal Kurtuluş Hareketi (MNLA)'ni de kışkırtıyorlar. Mali’nin kuzeyinde yaşayan Tuaregler, bölgede bağımsız bir Azavad devleti kurmak için savaşıyorlar.

ABD ve Fransa yıllarca göz yumdukları, silahlandırdıkları ve destekledikleri güçlerin bir savaş ortamına çekilmesini sağlayarak, yeni düşman algıları oluşturarak, müdahalelerini meşrulaştırmaya çalışmaktadırlar.

DARBE Mİ DEVRİM Mİ?

18 Ağustos’ta Mali’de bir grup küçük rütbeli askerin Fransa’nın inisiyatifi dışında yönetime el koymasıyla birlikte “Mali’de darbe mi, devrim mi oldu?” tartışmasını başlattı.

Bu sorunun sorulmasının nedeni elbette sadece askerlerin Batı karşıtı olması değildi!

Aylardır hükümete karşı süren gösteri ve eylemlerin başını çeken M5-RFP “5 Haziran Hareketi – Yurtsever Güçler Birliği”, askerlerin hükümeti ele geçirmesini desteklediler.

Batı karşıtı, Çin ve Rusya dostu bir ordu-millet birlikteliği oluşmuş görünüyor. Muhalefet bu kez askerleri destekleyen gösteriler düzenledi. Gösterilere iktidara el koyan askerlerin sözcüsü Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Albay İsmail Wague de katılarak bir konuşma yaptı. Wague, “Sizinle birlikte olmaktan mutluyuz ve desteğiniz için teşekkür ederiz. Mücadelemiz başından itibaren mücadelenizi tamamlamaktı” dedi.

Göstericilerin taşıdığı pankartlar: “Bu bir darbe değil, bir halk devrimidir”, “Mali’de Fransa soykırımına hayır”, “Çin ve Rusya, desteğiniz için teşekkürler, Fransa ve müttefiklerine ölüm”, “Yaşasın M5, yaşasın Ordu, yaşasın Mali”.

FRANSA’NIN BEYİN ÖLÜMÜ

Afrika’nın zengin kaynaklara sahip ama yoksul bırakılmış bu ülkeleri için Mali’deki son gelişmeler bir umut ışığı olacak gibi görünüyor.

Saflaşma net: bir tarafta ABD, AB ve öncelikle Fransa askerlerin yönetime el koymasına şiddetle karşı çıkarken, diğer taraftan Çin ve Rusya gibi Avrasya ülkeleri BM Güvenlik Konseyi’nde Mali’ye yaptırım önergesini veto ettiler.

Komşu ülkelerin yurtsever partilerinden de sevinç ve destek açıklamaları geliyor. Senegal Değerlerin Restorasyonu için Birlik Partisi Başkanı Muhammed Diallo yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Fransa, Sahel bölgesinde, kısa vadede bir beyin ölümüyle karşı karşıya… (Mali’de) gözler eski ortakları Rusya’ya dönmüştür... Karşılarında cahil askerler yok. Jeopolitik analiz yapma kapasitesine sahip bir ekip var.”

En önemlisi de kuzey komşusu Cezayir’den Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum’un başkanlığında bir heyet, başkent Bamako’da Halkın Kurtuluşu Ulusal Komitesi(CNSP) temsilcisi komutanlarla bir görüşme yaptı. Bukadum, “Cezayir'in her zaman olduğu gibi bu özel koşullarda da Mali ile birlikte olduklarını” söyledi.