Hükümetlerin halk desteği dipte: Transatlantik birlik dağılıyor

Doğal gazın bin metreküp başına fiyatı Ukrayna Savaşı’nın başından beri ilk defa 3000 avroyu geçti. Avrupa hükümetleri, kış yaklaştıkça tırmanan enflasyon sarmalı ve grev dalgasıyla boğuşuyor. Toplumsal sorunlar derinleşmesi, Atlantikçi liderlerin koltuğunu sallamaya başladı. Son yapılan anketlerde ABD, Almanya, Japonya, İngiltere hükümetlerinin onay oranı en düşük düzeyi gördü. Ukrayna Savaşı’nın başında “Transatlantik Rönesans” diye övülen birlik havasının parçalandığı, Atlantik medyasında da yoğun bir şekilde tartışılıyor. CNN’nin dün yayımladığı bir yazıda, Batılı diplomat ve yetkililerin, ‘Halkın baskısıyla sonunda Putin’le masaya oturmak zorunda kalacağız.’ kaygısına yer veriyor.

‘RÖNESANS’ BİTTİ

ABD’li uluslararası yayın kuruluşu CNN’nin internet sitesinde yayımlanan bir yazıda Batılı yetkili ve diplomatların, kış yaklaştıkça Transatlantik birliğinin sona ermesinden duyduğu endişelere yer verildi. Luke McGee imzası taşıyan yazıda, “Kriz altıncı ayını doldururken Avrupa’nın her yerindeki yetkililer, kıta, artan gıda fiyatları, evleri ısıtmak için yetersiz enerji ve ciddi durgunluk ihtimalinin kara kışına ilerlerken, oydaşmanın (konsensüsün) parçalanmasından endişe ediyor.” ifadeleri yer aldı.

Ayrıca “Acı gerçek şu ki zamanı geldiğinde Putin’le barış için müzakere masasına oturmak Rusya’ya sınırlarını paylaşmayan ülkeler için bir sorun olmayabilir ve açıkça Moskova’yı böylesi bir varoluşsal krizin tek kaynağı olarak görmeyebilirler.” denildi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy’in, savaş sürüncemede kaldıkça, Avrupalı meslektaşlarından beklediği desteği almasının daha zor olacağı vurgulandı. Chatham House kıdemli uzmanı Keir Giles’in de Zelenskiy’in savaşı Noel’den önce bitirmek istemesini Avrupa’da birliğin dağılmasıyla açıklayan görüşüne yer verildi.

Bir NATO yetkilisi de, ismi gizli kalmak koşuluyla, “İyi haber, gönderdiğimiz daha ileri silahlar Ukrayna’nın dayanmasını sağlıyor. Kötü haber, savaş uzadıkça bu silahların sevkıyatı azalacak ve Rusya’yı savaşı durdurmaya zorlamak daha zor olacaktır.” ifadelerini kullandı.

Bir NATO diplomatı da “Savaşın başladığı şubat ayında Putin karşıtı konvoya dahil olmak kolaydı. Şimdi savaş sıkıcı stratejik aşamaya geçti. Günlük olarak daha az kazançlar ve kayıplar var. Diğer yandan fotoğraf çektirme fırsatları da azaldı.” şeklinde konuştu.

BATI HAVLU ATMAYA YAKIN

Makalede önümüzdeki birkaç ayın Avrupa için savaşın başından bu yana en zor zamanlar olacağına işaret ediliyor. Vatandaşların hayat pahalılığını doğrudan hissettiği ve bazılarının evlerini ısıtmak ile karınlarını doyurmak arasında kaldığı belirtildi.

Buna bir de “zaten yeterince cömert olduklarını düşünen” Avrupa halkının sırtına yüklenen Ukraynalı sığınmacılar külfeti ekleniyor. Bütün bu faktörler birlikte değerlendirildiğinde siyasi liderlerin “para ve enerjisini uzaktaki bir ülke için harcamasının” çok zor olduğu kaydedildi.

Çok sayıda Batılı yetkilinin CNN’ye önümüzdeki aylarda havlu atma sinyali verdiği aktarıldı: “Siyasi liderler en iyi seçeneğin bir barış anlaşması imzalamak ve Ukrayna’nın tercih ettiği, Rusya’yı 2014 öncesi sınırlara zorlayan oyun planından vazgeçmek olduğunu düşünebilirler.”

Rusya Avrupa Asya Çalışmaları Merkezi Direktörü Theressa Fallon da “İnsanlar Kiev’in kaybeden tarafta olduğunu sezdikten sonra ekonomik kriz yaşadığımız bir zamanda neden Ukrayna’ya silah yollamaya devam ediyoruz diyecekler. İç sorunlar arttıkça da altyapıya yatırım yapmak yerine niye Ukrayna’ya yardım ettiklerini sorgulayacaklar.” dedi.

ONAY ORANLARI DİPTE

Atlantik kampının lideri olan ABD’de de gidişat iyi değil. ABD Başkanı Joe Biden’ın anketlerdeki onay oranı temmuzdan bu yana yüzde 38 ile 42 arasında seyrediyor. En son yapılan bir ankette ise Amerikalıların yüzde 74’ü “ülkenin yanlış yolda olduğunu” düşünüyor. (NBC News anketi)

Kasım ayında yapılacak ara seçimler yaklaşırken Demokratların hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da çoğunluğu kaybedebileceği konuşuluyor. Cumhuriyetçi Parti’nin ön seçimlerinde Eski ABD Başkanı Trump’ın desteklediği adaylar öne çıkıyor.

Boris Johnson’ın istifasıyla birlikte hükümet krizi yaşayan İngiltere’de Muhafazakar Parti’nin oyları temmuzda yüzde 33’e düşerek yüzde 37 desteğe sahip İşçi Partisi’nin arkasında kaldı. (Statista) Muhafazakar Parti’de müstakbel liderin Liz Truss olması beklenirken muhalefette 2025’te yapılması planlanan seçimlerin erkene çekilmesi talebi giderek yükseliyor.

Almanya’da yapılan son bir ankete göre halkın 3’te 2’si Sosyal Demokrat Partili Başbakan Olaf Scholz’u desteklemiyor. Ankete katılanların yüzde 62’si Scholz hükümetini desteklemediğini belirtirken olumlu değerlendirenlerin oranı yalnızca yüzde 25’te kaldı. (Insa)

Asya-Pasifik’te ABD’nin en önemli müttefiki olan Japonya Başbakanı Fumio Kişida’nın ise destek oranları bir ayda yüzde 52’den yüzde 36’ya düştü. Kişida’nın liderlik ettiği Liberal Demokrat Parti’nin Moon tarikatı ile bağlantılarını sorun olarak görenlerin oranı ise yüzde 87’ye ulaşmış durumda. (Mainichi Shimbun)

İtalya’da ise Atlantikçi başbakan Mario Draghi’nin devrilmesinden sonra erken seçimlere gidilirken Ukrayna’ya silah yollanmasına karşı çıkan adayların oy oranları yükseliyor.