Rusya'ya limanlarını kapatan Rumlar ABD'den silah istiyor

Rum Dışişleri Bakanlığı, dün ABD'nin Güney Kıbrıs'a yönelik silah ambargosuna ilişkin bir açıklama yaptı. Açıklamada Bakanlık, Avrupa Birliği'nin Rus gemilerine limanları kapatma kararı olmamasına rağmen kendilerinin 3 Mart’ta, 5 Rus savaş gemisinin ikmal için Güney Kıbrıs’taki limanlara girmesini yasakladığını hatırlattı. Bunun Güney Kıbrıs'a yönelik silah ambargosunun tamamen kaldırılması için en önemli şart olduğu kaydedilen açıklamada, Washington'un konuya peşin hükümle yaklaşmadan gerekli prosedürü başlatması istendi.

ABD'DEN KISMİ MÜSAADE

ABD Kongresi, 2019’da kabul ettiği “Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji İşbirliği Kanunu” kapsamında Rumlara uyguladığı 33 yıllık silah ambargosunu kısmen kaldırmış, ambargonun tamamen kaldırılması için Rum limanlarının Rus savaş gemilerine kapatılmasını istemişti. Konuyla ilgili açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi ve Askeri İşlerden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Clarke Cooper, Rus savaş gemilerinin Limasol'e yanaşmasından memnun olmadıklarını söylemiş ve “Bu adımın atılması kesinlikle gerekli. Bunlar Doğu Akdeniz stratejisinin yanı sıra Enerji Ortaklığı Anlaşması'nın da bir parçası. Kıbrıs'tan bu doğrultuda hareket etmesini istiyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise Ruslara limanlar kapatılmadığı sürece ambargoyu kaldırma kararının sadece "ölümcül olmayan savunma malzemelerini kapsayacağını" duyurmuştu.

ANLAŞMAYA UYMADILAR

GKRY ise Rusya ile 2015 yılında imzaladığı 9 farklı alandaki işbirliği anlaşması kapsamında liman kararını o dönem alamamıştı. Anlaşma kapsamında Rusya, daha önce Rum Kesimi'ne verdiği 2,5 milyar avroluk borcu yeniden yapılandırırken, karşılığında da Rus Donanması'nın Rum limanlarını kullanması konusunda vize almıştı. Fakat anlaşmaya rağmen Rum Kesimi, Rusya'nın Ukrayna'daki Özel Askeri Harekâtı'nın başlamasıyla birlikte 3 Mart 2022'de Limasol'e gelen 5 Rus savaş gemisinin limana yanaşmasına izin vermedi. Gelişmeyle ilgili haberlere yer veren Rum basını, “Rusya’nın Ukrayna’daki işgali devam ettiği ve AB kararları geçerli olduğu sürece, Güney Kıbrıs limanlarının Rus gemileri için kapalı olarak addedilmeleri gerektiğini” yazdı. Bu durumun Rus gemilerini ikmal için başka bir liman aramak zorunda bıraktığı belirtilen haberlerde, KKTC'nin alternatif olarak öne çıkabileceği tartışıldı.

ALTERNATİF KKTC

Rum Yönetimi'nin Rusya'ya karşı düşmanca tavrı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)'nin önemli bir alternatif olarak ortaya çıkmasını sağladı. Turizmden spora pek çok alanda yeni işbirliği imkanları doğarken, limanların Ruslara açılmasının da stratejik bir etki yaratacağı değerlendiriliyor.

Türkiye, bir süre önce KKTC'de yeni bir deniz üssü inşa etmek için kolları sıvamıştı. 2018 yılında ilk kez Aydınlık'ın duyurduğu gelişmeye göre; Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal liderliğinde bir askeri heyet KKTC'ye giderek yeni üssün yeri için keşif çalışmaları yürütmüş, daha sonra da üssün maliyeti, altyapı ihtiyaçları ile fiziki koşulların tespit edildiği teknik çalışmalar tamamlanarak Ankara'ya gönderilmişti. Geçen yıl da KKTC Bakanlar Kurulu, bu yeni üs için İskele'deki Dipkarpaz köyü Zafer burnunda yer alan 145 dönüm araziyi, 30 yıllığına Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığının kullanımına vermişti.

OLLİ REHN KARARI

KKTC'deki liman imkanlarımıza ilişkin Aydınlık'a bilgi veren uzmanlar ise şunları söylüyor: “Bizim limanlarımız uluslararası olarak açık. Bu konuda hiçbir sıkıntımız yok. Avrupa Birliği'nin 2008’de aldığı bir karar var: Olli Rehn kararı. Dönemin Genişlemeden Sorumlu AB Komiseri. Rumların müracaatı üzerine Avrupa Birliği adına 2008 yılında açıklama yapmıştı. Biz o dönem Suriye'ye deniz otobüsüyle yolcu götürüp getirmeye başlamıştık. Rumlar, 'AB buna engel olmalı' dediler. AB de konuyu inceleyince dedi ki; 'Sizin Kuzey'de bir denetim, yönetim gücünüz yok. Oradaki bütün işleri yapan Kuzey'deki yönetimdir. Dolayısıyla oradaki bir limanın açık ya da kapalı olmasını tayin edecek olan da Kuzey'deki yönetimdir.' Bu nedenle KKTC limanlarının tümü, uluslararası trafiğe açıktır. Bu konuda Olli Rehn'in çok net ifadeleri vardır.

Bunun yanında altyapı imkanlarımız vardır. Su ve yakıt temin edilebilir. Limanlarımız herkese açıktır.”