Sinciang'da mesleki eğitim ve öğretim

Terörizmin ve aşırıcılığın Sinciang’da uzun bir tarihi vardır. 20. yüzyılın başlarından 1940’ların sonlarına kadar ayrılıkçı ve aşırı dinci güçler, “Pan-Türkizm” ve “Pan-İslamizm” düşüncelerini yaymak suretiyle, Sinciang’da teorik bir “Doğu Türkistan” devleti kurmaya çalışmışlardır. Bu güçler Çin’i bölmek adına dinsel aşırıcılığı savunarak bir dizi terörist eylem düzenlemişlerdir. Yıllar içerisinde dinsel aşırıcılığın Sinciang’da yuva bulması, bazı terör olayları ile sonuçlanmıştır.

Böylesine ciddi ve karmaşık bir sorunla yüz yüze olan Sinciang, sınırlı sayıdaki terör suçlarına tam kuvvetle saldırarak ve dinsel aşırıcılıktan etkilenip küçük kanun ihlallerini yapan insanları eğiterek ve rehabilite ederek, terör ve aşırıcılıkla mücadelede sorunun kaynağına inme prensibini edinmiştir.

HUKUK TEMELLİ

Sinciang’da Çin Halk Cumhuriyeti yasa ve düzenlemelerine uygun olarak açılan Mesleki Eğitim Merkezleri kurulmuştur. Halihazırda, bu merkezlerde öğretim alanları üç kategoriye ayrılmaktadır:

Terörist ve aşırıcı eylemlere suç teşkil etmeyecek boyutlarda katılım göstermiş olanlar.

Göreceli olarak ağır bir suç sayılmayan terörist ve aşırıcı eylemlere katılıp, suçlarını kabul edip pişmanlık duyan ve böylece hüküm verilmeyip cezadan muaf tutulan ve öğretime gönüllülük gösterenler.

Terörist ve aşırıcı eylemlere katılmaktan yargılanmış ve hüküm giymiş, cezasından serbest bırakıldıktan sonra hâlâ topluma potansiyel bir tehdit oluşturan ve halk mahkemeleri tarafından merkezlerde eğitim görmesi kararı alınanlar.

İlk kategori ile toplumsal güvenlik organları ilgilenmelidir ve ardından Mesleki Eğitim Merkezleri tarafından yardım ve eğitim sağlanmalıdır. İkinci kategori, önce toplumsal güvenlik organları tarafından incelenmeli ve ardından savcılık organları da inceledikten sonra, hukuki süreç başlatılmasına karar verip, ondan sonra eğitim ve öğretim merkezlerinde yardım ve eğitim alabilmektedirler. Üçüncü kategori ise halk mahkemeleri kararı ile daha önceden belirlenmiş bir şekilde cezaevinden tahliye edildikten sonra topluma karşı bir risk unsuru olarak devam ettiği için, bu merkezlere eğitim alıp, yeniden topluma kazandırılabilmeleri için yerleştirilmektedirler.

İŞ YARATIYOR

Eğitim ve öğretim merkezleri, mesleki yeteneği iş bulma olasılığını artıran önemli bir kanal olarak değerlendirmektedirler. Yerel ihtiyaç ve öğretim görenin imkanlarına bağlı olarak bu merkezlerde giysi yapımı, gıda işleme, elektronik ürün montajı, yazım ve basım, kuaförlük ve güzellik hizmetleri, e-ticaret, otomobil bakım ve tamiri, iç tasarım ve dekorasyon, damızlık hayvancılık, meyve yetiştiriciliği, terapi masajı, ev hizmetleri, el yapımı ürünler, çiçekçilik, halı dokuma, ressamlık, müzik ve dans gibi sanatlara yer verilmektedir. İsteyenlere, iş bulma olanağını artıracağı için birden fazla yetenek öğretimi sunulmaktadır. Öğretim görenlerin el becerilerinin gelişmesi adına ders öğretiminin yanında pratik eğitim de verilmektedir. Pratik eğitim fabrikalarda, projelerde veya zorunlu işçilikte değil sınıflarda verilmektedir.

TEMEL HAKLAR KORUNUYOR

Eğitim öğretim merkezlerindeki kursiyerlerin bireysel özgürlükleri yasalar tarafından korunmaktadır. Merkezler kursiyerlerin itibarlarının dokunulmaz olduğunu kabul ve garanti etmektedir. Merkezler yatılı bir eğitim modeli izliyorlar ancak kursiyerler düzenli olarak eve dönmekte, kişisel işlerini halletmek için haber vererek ayrılmakta özgürler. Etnik grupların gelenekleri ve kendi dillerinde yazma ve konuşma hakları merkezler tarafından tam koruma altındadır. Düzenlemelerde, müfredatta ve menülerde standart Çince ile birlikte diğer etnik diller de kullanılmaktadır. Etnik grupların geleneklerine tamamen saygı duyulmakta ve korunmaktadır. Müslümanlar için özel yemekler ücretsiz sağlanmaktadır.

OLAĞANÜSTÜ SONUÇLAR

Sinciang’daki eğitim öğretim, terör ve din aşırıcılığının çoğaldığı koşullarda kanunsuzluk yapmış veya suç işlemiş kişileri rehabilite etmek ve vatandaşların temel haklarını korumakta büyük başarı sağlamıştır. Bu eğitimler sonucunda kursiyerlerin genel nitelikleri gelişmektedir, din aşırıcılığı etkili bir şekilde ortadan kalkmıştır, sosyal atmosfer daha iyi bir hal almıştır, toplumda her durum istikrarlı bir şekilde devam etmektedir, eğitim öğretim halkın desteğini kazanmıştır ve dünya kamuoyu Sinciang’daki mücadeleye olumlu gözle bakmaktadır.

AŞIRICILIKLA MÜCADELEYE ÖRNEK

Sinciang’daki mesleki eğitim ve öğretim merkezleri kayda değer sonuçlar elde etmiş ve terörizm ve aşırıcılığa karşı uluslararası harekete deneyim kazandırmıştır:

- Mevcut imkanlarla aşırıcılıkla mücadele etmek.

- Terörizm ve aşırıcılıkta yapılan sıkı hareketlere engelleme getirmek.

- Hukuk kurallarının önünü açmak.

- İnsan haklarının korunması ve bu haklara saygı duyulması.

- Hükümetin sorumluluk alması ve somut sonuçlar elde etmesi.

SONSÖZ

Terörizm ve aşırıcılıkla olan mücadelede Sinciang’ın hâlâ yapması gereken birçok şey var ve birtakım yenilikler yapılabilir. Sinciang, yerel şartlar ve BM Küresel Terörle Mücadele Sistemi ve BM Şiddetli Aşırıcılığı Önleme Planı gibi birtakım belgelere uyma bağlamında terörizm ve aşırıcılıkla olan bu kararlı mücadelesinde ilk önlemini almış olacak. Bizler, mesleki eğitim öğretimi geliştirmek, insanların temel haklarını korumak ve Sinciang’da uzun vadeli durağanlığı ve güvenliği sağlamak için mücadelemizi sürdüreceğiz.