Suudi Arabistan Şanghay İşbirliği Örgütü’ne katılıyor

Batı Asya’da ABD’nin etkisini kıran hamleler hızlanmaya başladı. Çin öncülüğünde İran ve Suudi Arabistan’ın ilişkilerini normalleştirmesinin ardından, Riyad yönetimi ŞİÖ’ye katılma kararı aldı.

Devlet haber ajansı SPA, Suudi Arabistan'ın, ŞİÖ diyalog ortağı statüsü verilmesine ilişkin bir memorandumu onayladığını duyurdu. Diyalog ortağı statüsü, ŞİÖ’ye tam üyeliğe giden yolda atılan ilk adımlardan birisi.

SON ZİYARETTE KONUŞULDU

1996 yılında Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın Şanghay Beşlisi adıyla kurduğu ŞİÖ, yıllar boyunca bölgedeki ülkeleri bünyesine katarak büyümeye devam etti. Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerin de tam üye olduğu ŞİÖ’ye son olarak geçen yıl İran tam üyelik için gerekli belgeleri imzalamıştı. Reuters'a konuşan kaynaklar, ŞİÖ'ye katılım konusunun Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in 2022 Aralık ayında Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında ele alındığını söyledi.

MİLYARLARCA DOLARLIK YATIRIM

Karar, salı günü Çin'deki milyarlarca dolarlık yatırımını artıran (+10 milyar dolar) Saudi Aramco'nun Çin'in kuzeydoğusunda planlanan bir ortak girişimi tamamlayarak ve özel bir petrokimya grubundan hisse alarak yaptığı açıklamanın ardından geldi.

‘İLİŞKİLERİMİZ TARİHİN EN İYİ DÖNEMİNDE’

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile önceki gün yaptığı telefon görüşmesinde İran ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin yeniden inşasına yönelik çabaları destekleme sözü verdi.

Ramazan ayını tebrik eden Xi, Salman’a Pekin ve Riyad arasındaki ilişkilerin "tarihin en iyi döneminde" olduğunu söyledi ve Çin'in Batı Asya’da "barış, istikrar ve kalkınmayı" teşvik etmek için çalışacağını söyledi. Çinli lider, "Suudi ve İran taraflarının iyi komşuluk ruhunu koruyacaklarını ve Pekin'deki diyaloğun sonuçları temelinde ilişkileri geliştirmeye devam edeceklerini umuyorum." ifadelerini kullandı.

Salman ise Suudi Arabistan'ın Çin'in girişimini takdir ettiğini ifade ederken, Suudi ve İran Dışişleri Bakanlarının Ramazan bitmeden bir araya gelmeyi planladıklarını da bildirdi.

EN BÜYÜK TİCARET ORTAĞI

Çin, 2018'den bu yana Avrupa Birliği'ni geride bırakarak Suudi Arabistan'ın en büyük ticaret ortağı oldu ve iki ülke arasındaki ticaret geçen yıl 87,3 milyar dolara ulaştı. Şanghay merkezli Yeşil Finans ve Kalkınma Merkezi'ne göre Suudi Arabistan geçen yıl Pekin'in Kuşak ve Yol Girişimi kapsamındaki yatırımların ana hedefi olurken, Çin'in krallıktan yaptığı ithalatın yüzde 77'sini ham petrol oluşturdu.

ABD ENDİŞELİ

Riyad'ın Pekin ile artan bağları, Washington'da güvenlik endişelerine yol açtı. Washington, Çin'in dünya çapında nüfuz sahibi olma girişimlerinin ABD'nin Batı Asya politikasını değiştirmeyeceğini söylüyor. Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkeleri, ABD’ye olan güvensizliğin artmasıyla birlikte ortaklarını çeşitlendirmek için harekete geçti. Başta Rusya ve Çin ile ilişkilerini geliştiren Riyad yönetimi, ABD ile olan bağımlılık ilişkisinden de vazgeçmeye başladı. Washington ise bölgede aktif bir ortak olmaya devam edeceğini söylüyor.