11 Mayıs 2024 Cumartesi
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Yaptırımların hedef aldığı Türk şirketi müdahaleyi Aydınlık’a anlattı: Türkiye'nin ticaretini böyle baltalıyorlar

Türkiye, Rusya yaptırımlarına taraf olmadığı halde Batı’dan baskılarla karşı karşıya kalıyor. İki şirketimiz, İngiltere'de yaptırım listesine alındı. ABD'den gelen 'yaptırım heyetlerine' boyun eğen hükûmet, sömürge gibi davranılmasına sessiz kalıyor

Yaptırımların hedef aldığı Türk şirketi müdahaleyi Aydınlık’a anlattı: Türkiye'nin ticaretini böyle baltalıyorlar
EKONOMİ SERVİSİ

Kırım ile başlayan ve Ukrayna ile yoğunlaşan Batı yaptırımları Rusya’nın dünyadan ürün tedariğini kısıtlıyor. Birçok Batı menşeli bileşenin (yaygın adıyla komponent) Rusya’ya ticaretinin yapılması şirketlere baskı yapılarak engellenmeye çalışılıyor. Doğrudan savunma sanayii ile alakası olmayan ürünler dahi bir gün uyandığınızda Batı yaptırımları kapsamına girebiliyor. Geçen yıl ABD OFAC yetkililerinin Ankara’da yaptıkları görüşlemeri “OFAC, ‘yaptırım’ için Ankara’ya geldi: Yetkisiz ABD’den etkisiz toplantı” başlığıyla haberleştirdik. Toplantılarda yer alan Türk iş insanları hangi ürünlerin yaptırımlara tabi olduğu konusunda yetkililerin net cevaplar vermediklerini ifade ettiler. Aydınlık editörlerinin yakın zamanda görüştüğü iş insanları da belirsizliğin sürdüğünü, Batılı devletler Rusya ile Dubai üzerinden ticaret yaparken Türkiye’nin komşusu ile ticaretini baltalamak için yaptırım kapsamını belirsiz tuttuklarını ifade ettiler.

ÇALIŞANLARA DA KISITLAMA

Türkiye Birleşmiş Milletler kararı olmadığı için Batı’nın Rusya yaptırımlarına taraf değil. Bu yüzden Batı finansal sistem üzerinden Türk firmalarına baskı uyguluyor. Bunun örneklerinden biri geçen günlerde yaşandı. Fakat bu kez ABD’den değil İngiltere’den hamle geldi. BBC Türkçe haberi şu başlıkla geçti: “Moskova’ya satış yapan iki Türkiye merkezli şirket, İngiltere’nin yaptırım listesine konuldu.” Ve şu notu düştü: “Dışişleri Bakanlığı’nın (Birleşik Krallık) açıklamasına göre yaptırım uygulanan şirketler arasında Türkiye merkezli Turkik Union ile Azu International da bulunuyor.” Bu şirketlerden Turkik Union Digital Teknoloji’nin yetkililerine ulaştık. Birleşik Krallık Hazinesi Mali Yaptırımlar Uygulama Ofisi’nin 8 Ağustos’ta yayımladığı bildiri sonrası şirketin Türk bankalarındaki işlemlerine kısıtlama getirildi. Bankalar şirketin yurt içi işlemlerini dahi yapmamaya başladı. İngiltere’den geçilen bildiride sadece şirketin yaptırım kapsamında olduğu görüldüğü halde şirket sahipleri ve çalışanlarının dahi para gönderim ve alımına kısıtlama getirildi. Bu hadise “Türkiye’yi İngiliz sömürgesi mi sandınız?” sorusunu akıllara getirdi.

TÜRK ŞİRKET: DAVA AÇACAĞIZ

Konuştuğumuz şirket yetkilileri, “Hesapları kapatmaya ve ticari faaliyetlerimizi sonlandırmaya zorlamayı içeren bir durum. Çalışanlarımız ve hatta iş yaptığımız firmaların da hesaplarına kısıtlama getirildi. Türkiye yaptırımlara taraf değildir. Bu yaptırımlara uymak Türk kanunlarına, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin egemenliğine aykırıdır. Dava açacağız. Türkiye, tarihte hiçbir zaman İngilizler’e yenilmemiştir. Bundan sonra da yenilmeyecektir. Serbest ticaret gerek ulusal gerekse uluslararası kanunlarla koruma altındadır. Yaptığımız transit ticaret işlemidir ve ne Türk kanunlarına göre ne de uluslararası düzenlemelere göre yasaklar kapsamında değildir.” ifadelerini kullandılar.

‘BÜTÜN İŞLEMLERİMİZ YASAL’

Şirket yetkililerine söz konusu bileşen ticaretinin ne zaman gerçekleştiğini ve ürünlerin gerçekten de yaptırım kapsamında olup olmadığını sorduğumuzda şunları aktardılar: “Ticaret geçen kasım-aralık döneminde oldu. Hong Kong’lu bir firma bizden ürün talep etti. Biz de Amerikan menşeili bu ürünü Avrupa’dan tedarik edip ülkemize getirdik. Daha sonra Hong Kong’a ihraç ettik. Yaptığımız transit ticaret işlemi. Beyaz Hat ve yasalara uygun. Bütün para trafiği bankalar üzerinden oldu ve ürünler Türk gümrüklerinden geçti. Türkiye’nin yasakladığı bir ürün değil. Bizim o dönem yaptığımız ticaret anlamında ABD’nin de yaptırım listesinde olan bir ürün değil. Bugün çelik bir boruyu tüfek yapımında kullanabilirsiniz. Bugün çiviyi bomba yapımında kullanabilirsiniz o halde nalburları da yaptırım kapsamına mı alalım?”

FETÖ İLTİSAKLI MEDYA!

“Bu herhangi bir elektronik ürün, Hong Kong’lu firma benden aldıktan sonra nereye satmış, kim nerede kullanmış, onu bilemeyiz.” diyen Turkik Union Digital Teknoloji’nin yetkilileri, İngiltere’nin yaptırım listesine girilene kadarki süreçte yaşanan bazı gelişmelerin olayın iç yüzünü daha net göstereceğini belirterek şu bilgileri bizimle paylaştılar: “Ticaret yapıldıktan birkaç ay sonra şirket e-postamıza bir mesaj geldiğini spamları temizlerken fark ettik. Mesajı gönderen kişi gazeteci olduğunu belirtiyordu ve Hong Kong’a sattığımız ürünün Rusya savunma sanayisine gittiğini öne sürüyordu. Mesaja verdiğimiz cevapta bizimle ilgili iddiaları yalanladık. Bu kişi Rusya gümrüklerindeki bağlantıları vasıtasıyla bu bilgileri aldığını öne sürüyordu. Bu kişinin daha sonra Batı cephesinde Rusya aleyhtarı tutumu olan bir araştırmacı olduğunu yani birilerinin bu kişiye bu bilgileri vererek bizi tehdit ettirdiğini anladık. Ne olur ne olmaz diye söz konusu ürünün ticaretini de bundan sonra yapmadık. Fakat geçen süreçte farklı farklı telefonlardan aranarak konuyla ilgili FETÖ iltisaklı medya organları tarafından rahatsız edildik. Sonrasında bir analiz haberde aile bağlarımıza kadar detaylar yayımladı. Bunlar tesadüf olamaz. Biz birden fazla ticaretle meşgulüz hangi ürün ne zaman yasaklandı bunu bilemeyiz. Ülkemizin kanunlarına bakarız. Ülkemizin kanunlarına uygunsa ise yaparız. Başka ülkelerin listelerini takip edemeyiz.”

İNGİLTERE’NİN KARARI SİPARİŞ GİBİ

İngiltere tarafından yayınlanan karardaki çelişkilere işaret eden Turkik Union Digital Teknoloji’nin yetkilileri Aydınlık’a şunları aktardılar: “Firmamız sanki o metne telefonla yazdırılmış gibi. Unvan bile doğru düzgün yazılmamış. Diğer şirketle ilgili, onları tanımıyoruz, detaylı şekilde yaptırımları delmeye çalışmalarıyla ilgili ifadeler varken bizim sadece elektronik eşya ticaretine aracılık ettiğimiz yazılmış ki zaten burada kendilerini boşa düşürüyorlar. Biz alıp satmışız. Ürünün ABD menşeili olması ve İngiltere’nin metninde bunu özellikle ifade edilmesi de anlamlı. ABD tarafından değil de İngiltere tarafından bir yaptırım gelmesinin altında jeopolitik bir konumlanmanın olduğunu doğru okuma yapanlar göreceklerdir. Bizim ülkemizde uğradığımız muameleye bakınca sanki İngiliz karakoluna düşmüş gibi hissettiriyor. Bu bankalar yıllarca çalıştığımız kurumlar. Bir sıkıntı varsa çözümlesi yönünde bizimle iletişimde olabilirlerdi. Emir almış gibi bunu uyguluyorlar.”

KAPİTÜLASYONLAR GERİ Mİ GELDİ?

Yaptırımların hedef aldığı Türk şirketi müdahaleyi Aydınlık’a anlattı: Türkiye'nin ticaretini böyle baltalıyorlar - Resim : 1

ABD Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi yetkilileri 17 Ekim 2022'de TOBB’da Türk iş dünyasına yaptırım dersi vermeye kalkmıştı. Daha sonra Terörizm ve Finansal İstihbarat’tan Sorumlu Müsteşar Brian Nelson, tehdit için 2-3 Şubat'ta ülkemize gönderilmişti. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo da, 22 Ağustos 2023'te TÜSİAD'ı Ruslarla işbirliği yapmaması için tehdit etmişti. Türk hükûmeti ise tehditlere ses çıkaramamış ve yaptırımların delinmeyeceği konusunda güvence vermişti.

İngiltere’nin, bir Türk şirketinin HongKong’a sattığı ABD menşeili bir elektronik aksamın buradan dolaylı olarak Rusya’ya satılması üzerine söz konusu Türk şirketini yaptırım listesine almasının ardından sadece o şirket değil şirketin yöneticisi olan kişinin diğer şirketlerinin hesaplarına da bloke konduğu bilgisi tarafımıza iletildi. Bunun üzerine bankacılık kaynaklarımızla ve Hazine kaynaklarımızla görüştük. Konunun doğrudan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı ilgilendirmediği bilgisi şifahen söylendi. Oysa bir Türk şirketine Türk kanunları çerçevesinde yaptığı üstelik beyaz hat ticaret için İngiltere’nin talimatı ile yaptırım uygulanıyordu. Bankacılık kaynaklarımız ise düzenleyici ve denetleyici otoritenin bankalar üzerinde bu anlamda bir yaptırım gücü bulunmadığını yine şifahen ilettiler. Öğrendiğimize göre bankaların ana sendikasyon kaynağı Londra olduğu için kredilendirilmeme korkusu yüzünden Türk kanunlarından ziyade İngiliz kanunlarını dikkate alıyorlar. Bu da akıllara şu soruyu getiriyor; kapitülasyonlar bankacılık sistemi üzerinden geri mi geldi?

ABD TEHDİTLERİNİ HÜKÜMET KABUL ETMİŞTİ

Rusya’yla yapılan ticarete karşı Batı baskısı ve tehditleri ile daha önce de karşılaştık. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adeyemo’nun Türk şirketlerine yaptığı tehdidi “ABD Hazinesi TÜSİAD’ı açık açık tehdit etti: Ruslarla iş yapmayın!” başlığıyla haberleştirdik. 22 Ağustos 2023 tarihinde The Wall Street Journal (WSJ) gazetesi aracılığıyla yayımlanan açık mektup ile Türk şirketlerine, yaptırım listesindeki Ruslarla iş yapmaları halinde ABD yaptırımları kapsamına gireceği tehdidi yapıldı. Mektupta “ABD tarafından kara listeye alınan kişilere maddi destek sağlayan her kişi veya kuruluş, ABD yaptırımlarının riski altındadır” diye yazan ABD Bakan Yardımcısı, ‘Türk bankalarının Amerikan bankalarıyla aynı bağları korurken, yaptırım uygulanan Rus bankalarıyla haberleşme-yazışma ilişkisi kuramayacaklarını’ da söyledi. Dönemin Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş ise ABD’li mevkidaşı Adeyemo ile yaptığı görüşmede yaptırımların delinmesine izin vermeyeceklerini bildirmişti.

VATAN PARTİSİ'NDEN 'ALTIN FIRSAT' TOPLANTILARI

Yaptırımların hedef aldığı Türk şirketi müdahaleyi Aydınlık’a anlattı: Türkiye'nin ticaretini böyle baltalıyorlar - Resim : 2

AK Parti hükûmetinin tavrına karşılık Vatan Partisi, yaptırımları altın fırsat olarak görüyor. Genel Başkan Doğu Perinçek, 29 Eylül 2022'de Rusya Federasyonu Moskova Hükümeti Dış Ekonomik ve Uluslararası İlişkiler Bakanı Sergey Çeryomin ve 60 Rus iş insanı ile buluşmuştu. Görüşmeye Türk iş insanları da katılmış, iki ülkenin hangi adımları atabileceği konuşulmuştu.

ABD Rusya