Yeniden basımı hukuka aykırı bulunmuştu: Safahat için AYM’den ihlal kararı

Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin işlenmesi suretiyle oluşturulan “Mehmet Akif Ersoy ve Safahat-Tam Metin ve Safahat Dışında Kalmış 54 Şiir” isimli eserin yayımının hukuka aykırı bulunması nedeniyle hakkında maddi tazminat para cezası uygulanan kişinin başvurusunu kabul ederek mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

M.E.D. tarafından Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin işlenmesi suretiyle oluşturulan “Mehmet Akif Ersoy ve Safahat-Tam Metin ve Safahat Dışında Kalmış 54 Şiir” isimli eserin basım, çoğaltım ve dağıtım haklarını 99 yıl süreyle 4 Ocak 1997 tarihinde devralan Şaban Kurt, bu tarihten sonra söz konusu eseri yayımlamaya başladı. Mirasçılarıyla akdettiği sözleşmeye bağlı olarak Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin işlendiği “Safahat” isimli eserin mali haklarını 1943 yılından beri yedinde (elinde bulunduran) bulunduran kitabevi, Şaban Kurt’un yayımlamış olduğu eserle mali haklarını ihlal ettiğini ileri sürerek 2006 yılında tazminat davası açtı. Mahkeme, Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin mali haklarını mirasçılarından devralan kitabevinden izin alınmamış olması nedeniyle söz konusu eserin yayımlanmasının ve satışa sunulmasının kanuna aykırı olduğu kanaatine vardı ve Şaban Kurt aleyhine 25 bin TL maddi tazminata hükmetti. Kurt, bu karara karşı temyiz yoluna başvurdu. Yargıtay, hükmü yargılama giderleri yönünden düzelterek onarken karar düzeltme istemini ise reddetti. Şaban Kurt da bunun üzerine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yaptı.

KARARIN GEREKÇESİ

Başvuruyu görüşen Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Anayasa Mahkemesi kararının gerekçesinde, “Sonradan yürürlüğe giren 4110 sayılı Kanun'la yapılan değişikliğin bir sonucu olarak Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin koruma süresi 1/1/2007 tarihine kadar uzamış ise de bu durum Mehmet Akif Ersoy'un şiirlerinin işlenmesi suretiyle oluşturulan eserleri 5846 sayılı Kanun'un koruması kapsamı dışına kendiliğinden çıkarmamaktadır. 4110 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce alenileştirilen eserlere ilişkin mali hakları açıkça ortadan kaldıran bir hüküm bulunmadığından Mehmet Akif Ersoy'un mirasçılarının haklarının canlandığından hareketle başvurucunun haklarının sona erdiği sonucuna ulaşılması hukuk devleti ilkesiyle bağdaşan bir yorum değildir. Bu durumda uyuşmazlıkta uygulanan hukuk kurallarının hukuk devleti ilkesi ışığında ve öngörülebilirlik ilkesi gözetilerek yorumlandığı sonucuna ulaşılamayacaktır.” denildi.