Zam bütçeyi kurtaramadı! Açık genişlemeye başladı
Temmuzda yapılan vergi zamları bütçeyi iki ay idare edebildi. Eylülde açık veren bütçede ekimde de açık oluştu. Geçen on ayda bütçedeki açık 600 milyar lirayı aştı
Hazine ve Maliye Bakanlığının açıkladığı Ekim 2023 merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri raporuna göre, bütçe dengesi ekim ayında 95.5 milyar TL oldu. Merkezi yönetim bütçesi eylülde 129.2 milyar TL açık verdi. Ocak-ekim 2023 dönemi bütçe açığı 608.1 milyar TL, faiz dışı açığı 70.4 milyar TL'ye ulaştı. Temmuz ayında yapılan zamlar sonrası söz konusu ayda ve ağustosta bütçe fazla vermişti. Buna karşın deprem etkisi, seçim harcamaları ve EYT yüzünden bütçe toparlanamadı. Bu yıl bütçe açığının bir trilyon TL'yi aşması bekleniyor.
GELİRLER YÜZDE 111 ARTTIĞI HALDE
Bütçe giderleri Ekim 2022'de 307 milyar 416 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 85.2 artışla 569 milyar 211 milyon liraya yükseldi. Faiz dışı açık, geçen yıl ekimde 22 milyar 110 milyon lirayken, bu yılın aynı ayında 28 milyar 651 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 104 artarak 502 milyar 401 milyon liraya yükseldi. Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ekim ayında 224 milyar 162 milyon lira iken geçen ay yüzde 111.3 artarak 473 milyar 750 milyon liraya yükseldi. Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Ekim 2022'ye göre yüzde 125.2 artarak 409 milyar 427 milyon liraya çıktı. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 43.2 artışla 54 milyar 293 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 8 milyar 330 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 700 milyon lira olarak kaydedildi.
KURUMLAR YÜZDE 33'DE KALDI
Vergi türleri itibarıyla ekimde geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 99.9, kurumlar vergisi yüzde 192.6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 239,8, özel tüketim vergisi yüzde 130.3, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 111, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 98.5, damga vergisi yüzde 91.8, harçlar yüzde 68.8, diğer vergiler tahsilatı yüzde 146.5 arttı. Vergi türleri itibarıyla ocak-ekim döneminde ise geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 94.7, kurumlar vergisi 33.2, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 183.9, özel tüketim vergisi yüzde 120,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 118.1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 59.8, damga vergisi yüzde 101, harçlar yüzde 75.7 ve diğer vergi gelirleri yüzde 103.6 arttı.
DURGUNLUK TEĞET GEÇEBİLİR ANCAK EKONOMİLER ZAYIFLAYACAK
Allianz Trade 2023-2025 Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nu yayınladı. Allianz Trade’in uzman ekonomistleri ticaret, finans ve ekonomi dünyasına ışık tutan raporları arasına 2023-2025 Küresel Ekonomik Görünüm Raporunu da ekledi. Rapordaki dikkat çekici verilere göre resesyon teğet geçilebilir ancak büyüme 2024 ve 2025'te ortalamanın altında kalacak. Öte yandan sermaye piyasalarında makro ve mikro dinamikler arasında mücadele devam ediyor. Allianz Trade Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’na göre; resesyon büyük ölçüde önlendi. Uzmanlar, 2024 yılı başında küresel ekonomik faaliyetlerdeki yavaşlamanın dip noktasını görmeyi ve ardından 2024-2025 döneminde büyümenin trendin altında kalarak devam etmesini bekliyor. Raporda yer verilen bilgilere göre tüketici talebi, olumsuz servet etkileri ve artan ihtiyati tasarruflar nedeniyle zayıf kalırken, imalat sektöründe devam eden stok eritme süreci nedeniyle küresel ticaret son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. 2023 yılında yüzde 0.6 küçülen küresel ticaretin 2024 yılında yüzde 3.3 gibi sınırlı bir büyümeyle resesyondan çıkacağı raporda verilen bilgiler arasında yer alıyor.
ABD DOLARI BASKI KURACAK
Raporda dikkat çekilen bilgiler arasında, enflasyon büyük ölçüde kontrol altına alınmış olsa da faizlerdeki düşüşün yavaş ve kademeli olacağı bulunuyor. Küresel enflasyonun 2024 yılında 2023 seviyesinden -2 puan düşerek yüzde 4.3'e gerilemesi ve 2025 yılında ise yüzde 3'ün üzerinde kalması rapordaki beklentiler arasında… 2023-2025 Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’na göre; kısa vadede, başta enerji olmak üzere emtia fiyatları enflasyonda dalgalanmalara neden olacak ve ABD doları önümüzdeki altı ay güçlü kalmaya devam ederek diğer para birimleri üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturacak. Dolayısıyla başlıca ekonomiler faiz oranlarının indirilmesi konusunda yavaş ve ihtiyatlı davranacak.
