İşçiye tanınan izin hakları nelerdir?

Bu yazımızda, 4857 sayılı kanun kapsamındaki bir işçinin hangi durumlarda izin kullanabileceğini özetleyeceğiz, geçen pazartesi paylaştığımız okur sorusu ile bağlantılı olarak. Okurumuz sadece yıllık izin hakkını kullanabildiklerini iletmişti. Acaba 4857 sayılı İş Kanunu’na göre yıllık ücretli izin dışında yasal çerçevede tanınan ne gibi izin hakları mevcut?

1- Analık halinde çalışma ve süt izni (md.74): Kural olarak hamile işçi, doğumdan önceki ve sonraki 8 hafta (toplam 16 hafta) izin kullanır. Doğum sırasında veya sonrasında işçinin ölümü halinde, kullanılamayan izin süreleri babaya kullandırılır. Analık izni olarak adlandırılan bu 16 haftalık (çoğul gebeliklerde 18 haftalık) sürede işçi ücretini alır.
Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık hâli izni kullandırılır.
Analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla, kadın işçi ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere, istekleri hâlinde birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çocuğun engelli doğması halinde bu süre 360 gün olarak uygulanır.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
İsteği halinde kadın işçiye, 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene de verilir.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1.5 saat süt izni verilir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun analık ve süt iznini düzenleyen 74’üncü maddesi, bu kanun kapsamında olmayan işçiler için de kullanılan genel kural olarak düzenlenmiştir.
Yeni iş arama ve mazeret iznini sonraki yazıda ele alacağız. SORUN SÖYLEYELİM calismahayati@aydinlikgazete.com