26 Nisan 2024 Cuma
İstanbul 18°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

İsviçre Merkez Bankası kura müdahaleden vazgeçti

Mustafa Pamukoğlu

Mustafa Pamukoğlu

Eski Yazar

A+ A-

İsviçre Merkez Bankası 3 yıldır avro/frank kurunda uyguladığı “müdahale kuru”ndan vazgeçti.

Müdahale kuru neydi? Avro/frank ve avro/dolar kuruna bir taban uygulayarak paranın değer kazanmasını önlemeye çalışıyor olmasıydı. İsviçre ayrıca düşük faiz de uyguluyordu.

KUR SİSTEMLERİ NEDİR?

Burada kur sistemleri hakkında bilgi vermekte yarar var. Döviz kuru bir birim yabancı para ile satın alınabilecek ulusal para miktarını gösterir. Döviz kurundaki yükselmeye devalüasyon ve döviz kurundaki düşmeye revalüasyon denir.

Esnek kur sistemi:

Herhangi bir ülkenin parasının, Türk lirası karşısındaki değeri yani döviz kuru, serbest piyasa koşullarında arz ve talebe göre oluşması halinde esnek kur sistemi uygulanıyor demektir. Dolar talep edilir, buna karşılık Türk lirası arz edilir.

Sabit kur sistemi:

Bir ülkede döviz gelirleri ve dolayısıyla döviz rezervleri yetersiz kalırsa, sıkı bir denetim yardımı ile döviz arz ve talebi denkleştirilir ve döviz kuru sabit tutulur.

Ayarlanabilir kur sistemi:

Ayarlanabilir kur sisteminde merkez bankası döviz piyasasına yapacağı müdahalelerde döviz kurunun istikrarını sağlar. Örneğin resmi dolar kuru 2.3 TL  iken, döviz talebi  döviz arzını aşıyorsa, müdahalelerle döviz arzı arttırılır ve talebi frenlenir. Bu işlemin en basit yolu merkez bankası piyasaya döviz vermesidir.

NEDEN VAZGEÇTİ?

Avrupa’da enflasyon düşük, büyüme yok. Durgunluk had safhada. Bu nedenle Avrupa ekonomisinin toparlanması için Avrupa Merkez Bankası ülke tahvilleri satın almaya başlayarak piyasalara likit olanağı sağlamak ve bu yollar enflasyonun artmasını ve büyümenin  gerçekleşmesine katkı yapmayı amaçlıyor.

Alım programı yakın zamanda gerçekleşecek. 500 milyar avro bir alımdan söz ediliyor.

Bu nedenle İsviçre AMB’nin programına uyum sağlamak için müdahale kurundan vazgeçerek dövizi dalgalanmaya bıraktı ve faizleri yüzde -0.75’e çekti.

Aslında müdahale kuru İsviçre’ye bir maliyet getiriyordu. Şimdi bu maliyetten kurtulmuş olacak. AMB tahvil alım programı ile bu maliyetten kurtulmanın önünü açmış oldu.

KARARA ELEŞTİRİLER VAR

Ünlü Amerikalı ekonomist Dennis Gartman “Bu gerçekten kendi adlarına aptalca bir karar ve dünyada birçok kişiye büyük oranda zarar verecek. Bugüne kadar gördüğüm en kötü merkez bankası kararı” şeklinde bir açıklama yaptı. Bu politika nedeniyle İsviçre’nin milyarlara dolar zarar edeceğini de ekledi.

Bu karardan sonra İsviçre borsası yüzde 10 değer kaybetti. Frank (CHF) başağı gitti. Macaristan ve Polonya para birimleri yüksek CHF borçluluğundan dolayı değer kaybetti.

HİNDİSTAN FAİZLERİ İNDİRDİ!

Hindistan Merkez Bankası (RBI) beklenmedik şekilde faiz indirimine gitti. Hindistan MB, politika faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 7.75’e çekti. Banka, Mart 2013’ten bu yana ilk kez faiz indirdi. Bunun sebebi belli: Gittikçe düşen enflasyon ve deflasyon ortamı. Küresel dünya büyümeyi ve talebi artırmaya çalışıyor. Burada da merkez bankalarına çok iş düşüyor.

TÜRKİYE NASIL ETKİLENİR?

*Küresel deflasyondan Türkiye’de payını alıyor. 2015 ve 2016’da yüzde 4’ün üzerinde bir büyüme beklenmiyor. Dolayısıyla küresel ekonominin büyürse Türkiye bundan yararlanacaktır.

*Merkez Bankası petrol fiyatlarının da düşmesi ile Hindistan MB kararından cesaret alarak faiz indirimine gidebilir. Bu da döviz kurlarını yukarı çeker.

*Dünya zor durumda. Alınan sürpriz kararlar bunun işareti. Türkiye’nin bundan etkilenmemesi düşünülemez. Yani 2015 çok zor geçecek bir yıl...

İsviçre Merkez Bankası 3 yıldır avro/frank kurunda uyguladığı “müdahale kuru”ndan vazgeçti.

Müdahale kuru neydi? Avro/frank ve avro/dolar kuruna bir taban uygulayarak paranın değer kazanmasını önlemeye çalışıyor olmasıydı. İsviçre ayrıca düşük faiz de uyguluyordu.

KUR SİSTEMLERİ NEDİR?

Burada kur sistemleri hakkında bilgi vermekte yarar var. Döviz kuru bir birim yabancı para ile satın alınabilecek ulusal para miktarını gösterir. Döviz kurundaki yükselmeye devalüasyon ve döviz kurundaki düşmeye revalüasyon denir.

Esnek kur sistemi:

Herhangi bir ülkenin parasının, Türk lirası karşısındaki değeri yani döviz kuru, serbest piyasa koşullarında arz ve talebe göre oluşması halinde esnek kur sistemi uygulanıyor demektir. Dolar talep edilir, buna karşılık Türk lirası arz edilir.

Sabit kur sistemi:

Bir ülkede döviz gelirleri ve dolayısıyla döviz rezervleri yetersiz kalırsa, sıkı bir denetim yardımı ile döviz arz ve talebi denkleştirilir ve döviz kuru sabit tutulur.

Ayarlanabilir kur sistemi:

Ayarlanabilir kur sisteminde merkez bankası döviz piyasasına yapacağı müdahalelerde döviz kurunun istikrarını sağlar. Örneğin resmi dolar kuru 2.3 TL  iken, döviz talebi  döviz arzını aşıyorsa, müdahalelerle döviz arzı arttırılır ve talebi frenlenir. Bu işlemin en basit yolu merkez bankası piyasaya döviz vermesidir.

NEDEN VAZGEÇTİ?

Avrupa’da enflasyon düşük, büyüme yok. Durgunluk had safhada. Bu nedenle Avrupa ekonomisinin toparlanması için Avrupa Merkez Bankası ülke tahvilleri satın almaya başlayarak piyasalara likit olanağı sağlamak ve bu yollar enflasyonun artmasını ve büyümenin  gerçekleşmesine katkı yapmayı amaçlıyor.

Alım programı yakın zamanda gerçekleşecek. 500 milyar avro bir alımdan söz ediliyor.

Bu nedenle İsviçre AMB’nin programına uyum sağlamak için müdahale kurundan vazgeçerek dövizi dalgalanmaya bıraktı ve faizleri yüzde -0.75’e çekti.

Aslında müdahale kuru İsviçre’ye bir maliyet getiriyordu. Şimdi bu maliyetten kurtulmuş olacak. AMB tahvil alım programı ile bu maliyetten kurtulmanın önünü açmış oldu.

KARARA ELEŞTİRİLER VAR

Ünlü Amerikalı ekonomist Dennis Gartman “Bu gerçekten kendi adlarına aptalca bir karar ve dünyada birçok kişiye büyük oranda zarar verecek. Bugüne kadar gördüğüm en kötü merkez bankası kararı” şeklinde bir açıklama yaptı. Bu politika nedeniyle İsviçre’nin milyarlara dolar zarar edeceğini de ekledi.

Bu karardan sonra İsviçre borsası yüzde 10 değer kaybetti. Frank (CHF) başağı gitti. Macaristan ve Polonya para birimleri yüksek CHF borçluluğundan dolayı değer kaybetti.

HİNDİSTAN FAİZLERİ İNDİRDİ!

Hindistan Merkez Bankası (RBI) beklenmedik şekilde faiz indirimine gitti. Hindistan MB, politika faiz oranını 25 baz puan indirerek yüzde 7.75’e çekti. Banka, Mart 2013’ten bu yana ilk kez faiz indirdi. Bunun sebebi belli: Gittikçe düşen enflasyon ve deflasyon ortamı. Küresel dünya büyümeyi ve talebi artırmaya çalışıyor. Burada da merkez bankalarına çok iş düşüyor.

TÜRKİYE NASIL ETKİLENİR?

*Küresel deflasyondan Türkiye’de payını alıyor. 2015 ve 2016’da yüzde 4’ün üzerinde bir büyüme beklenmiyor. Dolayısıyla küresel ekonominin büyürse Türkiye bundan yararlanacaktır.

*Merkez Bankası petrol fiyatlarının da düşmesi ile Hindistan MB kararından cesaret alarak faiz indirimine gidebilir. Bu da döviz kurlarını yukarı çeker.

*Dünya zor durumda. Alınan sürpriz kararlar bunun işareti. Türkiye’nin bundan etkilenmemesi düşünülemez. Yani 2015 çok zor geçecek bir yıl...