8 milyar dolar kaybettik net ithalatçı hale geldik

TÜRK çelik sektörü zorlu bir dönemden geçiyor. Küreselde uygulanan sıkı para politikaları Avrupa başta olmak üzere ana ihraç pazarlarında talebin yavaşlamasına neden oldu. Rusya'ya yönelik yaptırımlar, bu ülkenin Türk üreticilerin pazarlarına agresif şekilde yönelmesine yol açtı. Pandemide hazırlıklarını yapan ve devlet tarafından desteklenen Çin'in üreticilerin iç pazardaki kapasitelerini daha çok ihracata yönlendirmesi güçlü bir rakibin pazarlarda nüfus sahibi olmasını beraberinde getirdi. Mısır, İran gibi ülkelerin işgücü ve enerji maliyetlerinin Türk üreticilerden çok daha uygun olması da hem pazar kaybetmemize hem de korumacılık yapılmayan Türk pazarına yönelmelerini sağladı. Böylece 2021'de 23 milyar dolarlara kadar çıkan çelik ihracatımız 2023'te 15 milyar doların altına düştü.

SORUŞTURMA AÇILACAK

Bu gelişmeler üzerine harekete geçen sektör kamudan ek vergi talep etti. İthalata ek vergi anti-damping soruşturması sonunda belli olacak. Halihazırda Dünya Ticaret Örgütü'nün işlevsizleşmesi de Türkiye'nin maruz kaldığı haksız rekabette yalnız kalmasına neden oluyor.

Dün bir basın toplantısı düzenleyen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan, “2023 ilk 10 aylık süreçte ise ithalat yüzde 14.8 artışla 17 milyon 639 bin tona çıktı. 2015’ten bu yana ilk kez nihai çelik ürünlerinde net ithalatçı konumuna düştük. Bu kapsamda ithalatın yarattığı haksız rekabetin önüne geçilmesi için resmi kurumlarımıza anti-damping başvurusunda bulunduk. Yapılacak inceleme sonucunda ithalat yapılan ülkelerin rekabete aykırı davrandığı ortaya çıkarsa ek vergi uygulanacak. Böylece haksız rekabetin önüne geçilecek.” dedi.

VERGİYLE BİLE UCUZ KALIYORLAR

Çelik sektörünün ihracatı yılın 11 aylık döneminde miktar bazında yüzde 28.8, değer bazında ise yüzde 31.2 geriledi. İhracat 2023’ün ilk 11 ayında 13 milyar 545 milyon dolar oldu. Bu düşüşün bekledikleri bir senaryo olmadığını belirten Aslan, "STA yaptığımız ülkelerden ithalat geliyor. Yüzde 50 ihracatçı idik.

Yassı çelik geliyor dışardan. İnşaat demiri İran'dan geliyor. Avrupa'da da düşüş var. ABD çok kuvvetli bir de Çin." bilgilerini verdi.

ÇİB Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler de, "Yüzde 30 düştü diyoruz ama 23 milyar dolardan 15 milyar doların altına geriledik.

Bütün dünyada koruma önlemleri var. Sıkılaşma politikaları ana pazarlarda talep daralmasına neden oldu. Korumacılık bütün dünyada yaygınlaştı. Çin'de son yıllardaki yavaşlama onların çelik sektörünün daha çok ihracat yapmasına neden oldu. Rusya'da da devlet desteği var. Çin yüzde 65 yerel ve ulusal düzeyde devlet destekli işletmeler. İthalatın 20 milyon tona çıkmasının nedeni Türkiye korumacı politika gitmediği için daralan pazarda rahat hareket edilebilecek tek ülke kaldık. Rakip ülke 100 dolarla giriyor. Yüzde 20'ye geliyor vergi ödediği zaman bile. Bizim maliyetin yüzde 9-10 altında satabiliyor. Rekabet edemeyince kapasite kısıyoruz. Yüzde 55'e kadar düşüyor ama sonra maliyetler artıyor." ifadelerini kullandı.