Cumhuriyet’in ekonomi politiği

Şenol Çarık tarafından derlenen ve “Cumhuriyet’in Ekonomi Politiği” kitabını okurken Cumhuriyet dönemine şöyle bir uzanıverdik.

Bu kitapta kimler var kimler?

Barış Doster, Mahfi Eğilmez, Nazif Ekzen, Nazım Güvenç, Nazmi Kal, Sunay Karaman, Mustafa Kaymakçı, Cahit Kayra, Yakup Kepenek, Oğuz Oyan, İzzettin Önder, Bartu Soral, Serdar Şahinkaya ve Ergun Türkcan’ın makalelerini okurken Cumhuriyet döneminin ekonomik uygulamalarına bakıp şaşırıp kalıyorsunuz. Bu nasıl vizyon demekten de kendinizi alamıyorsunuz.

“Tarımda kendi kendine yeten 7 ülkeden birisidir Türkiye” bilgisinin artık kitaplarda kaldığını kitabının sunuşunda vurgulayan Şenol Çarık bu kitabı ile Cumhuriyet dönemi ekonomi politikalarını sürekli incelemek gerektiğini bize gösteriyor.

***

Hadi hatırlayalım:

İzmir İktisat Konferansında Atatürk şöyle diyordu:

“Yeni Türkiye’mizi layık olduğu yüksek düzeye ulaştırmak için en çok ekonomimize önem vermek zorundayız. Zamanımızın tümü bir ekonomi döneminden başka bir şey değildir.”

Bugün de ekonomi önceliklerimizden biri değil mi?

Atatürk aynı konferansta Osmanlı döneminde yapılan savaşların Türk ulusunun ekonomisini nasıl bozduğunu da şöyle anlatıyor: “Türk ulusu, uzun seferler yapmakla, savaş alanlarında ölmekle, alınan ülkelerin kendisini ve halkını beslemekle, onlara bekçilik yapmakla kendi kendini tüketiyordu. Bu yüzdendir ki ulus, kendi evinde, kendi yurdunda, kendi yaşaması için gerekli alanlarda çalışmaktan yoksun kalıyordu.”

Bugün de benzeri bir durum yaşıyoruz. Yanlış dış politikalar yüzünden kendimize bakacak yerde başka alanlarda insan ve maddi kaynaklarımızı tüketiyoruz. Ekonomiyi ise unutmuş durumdayız.

***

Bugün Atatürk’ün Türkiye’nin gerçek sahibi ve efendisi olarak gösterdiği üretici köylüden eser kalmadı. Aslında üretici kalmadı.

Oysa Cumhuriyet kurucuları yeni devletin tam bağımsız olabilmesinin şartının ekonomik bağımsızlık olduğunu görmüş ve milli ekonomi oluşturmaya önem vermişlerdi.

Günümüzde ise biz milli ekonomiden vazgeçip kendimizin sömürülmesini sağlayan tüketici ve borca batık bir ekonomi yaratmışız.

***

Çözüm, Cumhuriyet dönemi ekonomisindeki uygulamalardan ilham alarak milli ekonomi devrimi yapmaktır. Devrimi kim yapacak, derseniz; orada durup kalıyoruz.

Sizce kim ve ne zaman?