Ekonomi ‘ipten’ döndü mü?

Ekonomi dipten döndü mü? Yeni dip görülebilir mi? Bu tartışılıyor. Ekonomiden sorumlu bakan dört kez “dipten döndük” dedi. Ama bir sonraki veriler bakanı yalanladı. Geçen hafta aynı görüşünü tekrarladı. Bakalım önümüzdeki günler ne gösterecek? Ekonomi, finans ve bankacılık sektörüyle ilgili veri ve gelişmeleri yakından takip eden mikroblog “Para ve Finans”, ekonomiyi ve son gelişmeleri değerlendirmiş. Ekonomideki göstergeleri karşılaştırmış. İşte onlardan bazıları:

İSTİHDAM

İşsizlik oranı nisanda yüzde 13.3. Geçen yıla göre artış 3.5 puan. Genç işsizlik oranı yüzde 23.2. Artış artı 6.3 puan. İşsiz sayısı 4.2 milyon kişi. Gerçek anlamda işsiz sayısı 7.1 milyon. İstihdam geçen yıla göre 810 bin kişi azalmış. İşsizlik sürekli yükseliyor.

İÇ TALEP

İç talep zayıf. Otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 47.5 azaldı. Temmuz’daki düşüş yüzde 66. Konut satışları yılın ilk 5 ayında yüzde 15.6 düştü. İpotekli satışlardaki düşüş yüzde 51. Reel perakende satışlar da gerileme var. İlk 5 ayda geçen yıla göre yüzde 4.9 daraldı.

GÜVEN

Tüketici güven endeksi dipte. 56.5 seviyesinde. Geçen yıl temmuzda 72.7 düzeyindeydi. Bireysel kredilerde de işler iyi değil. 2018 temmuz ayında bireysel krediler 517 milyar TL’ydi. Bu yıl 511 milyar TL. Artmayı geçtik, azalmış. Hane halkı borcunun milli gelire oranı yüzde 14.

İHRACAT

İhracat coştu deniyor. Ama ilk 7 ayda artış sadece yüzde 2.85. Küresel ekonomide yavaşlama devam ediyor. İhracatımız açısından olumsuz.

TURİZM

Turist sayısı yüzde 12.9 arttı. Gelirdeki artış ise yüzde 9.9. Turist başı harcamada azalış var.

REEL SEKTÖR

Reel kesim güveni de düşük. 2017 sonunda 109.2 idi. Şu anda 96,6 seviyesinde. Güven olmayınca yatırım da olmuyor. 2019 yılı ilk yarısında açılan şirket sayısı yüzde 13.6 azaldı. Borçlar çok yüksek. Borcun milli gelire oranı yüzde 71. Borçlar içindeki döviz payı yüzde 56.

ÜRETİM

Sanayi üretimi yılın ilk 5 ayında yüzde 3.6 daraldı. PMI (satın alma yöneticileri güven endeksi) temmuzda 46.7 oldu. 16 aydır daralma bölgesinde. Kapasite kullanım oranı da iyi değil.

KREDİLER

Kredi koşulları sıkı. Yıllık kredi artışı yüze 4.3. Kur etkisinden arındırıldığında yüzde 0.5. Kredi/Mevduat oranı yüzde 114.5’e geriledi. Ticari kredi faizi 2017’de yüzde 16’ydı. Bu yıl yüzde 20’nin çok üzerinde.

SERMAYE GİRİŞİ

Sermaye girişi zayıf. Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı zirvede. 187 milyar dolar. Yılbaşından bu yana artış 25 milyarı aştı.. Yabancılar ise çıkışta.

DIŞ BORÇ

Önemli bir dış borç stoku var. (453 milyar dolar) Dış borcun milli gelire oranı yüzde 61. Kısa vadeli dış borç 176 milyar dolar. TCMB’nin brüt rezervi ise 98.4 milyar dolar.

BÜTÇE AÇIĞI

Bütçe açığı büyüyor. Faiz dışı harcamalar yükselmeye devam ediyor. Faiz giderleri de yükseliyor. Yılın ilk yarısında bütçe açığı yüze70.5 arttı. Yıllık bütçe açık hedefinin yüzde 97.5’ine ilk 6 ayda ulaşıldı. Bir seferlik gelirler de çare olmadı. ...

Manzara özetle böyle! Ekonomi “ipten” döndü mü, dönmedi mi? Siz karar verin!