Kızılay nedir ne değildir?

Kızılay Başkentgaz’ın yaptığı bağış ile başka türlü gündeme geldi. Tarihçesine baktığımızda hepimizin sevgilisi olan Kızılay kaynak transfer merkezi ve vergiden kaçınma - vergi kaçırmaya aracılık eden bir yapı haline gelmiş durumda.

Bu nedenle Kızılay’ın ne olduğunu ne olmadığını yeniden hatırlamak lazım.

KIZILAY-İNSANLIK

Kızılay, savaş alanında yaralılara ayrım gözetmeksizin yardım etme isteğinden doğan, her nerede olursa olsun insan ıstırabını ulusal ve uluslararası kapasitesi dâhilinde önlemek ve dindirmek için çabalar. Amacı insan hayatının, sağlığının korunması ve insan onuruna saygı duyulmasının sağlanmasıdır. Bütün insanlar arasında karşılıklı anlayışı, dostluğu, işbirliğini ve kalıcı barışı destekler

MİSYONU

Misyonu, proaktif bir kurum olarak afetlerde ve olağan dönemde ihtiyaç sahipleri ve korunmasızlara yönelik yardım sağlamak, toplumda yardımlaşmayı geliştirmek, güvenli kan teminini gerçekleştirmek ve zarar görebilirliği azaltmaktır.

AMACI

Kızılay, ihtiyaç anında dayanışmanın, ıstırap anında şefkatin, farklılıklar karşısında hoşgörünün, savaşın en kızgın anında insancıllığın, merhametin, tarafsızlığın ve barışın simgesidir. Kızılay’ın kuruluş amacı; her koşulda, yerde ve zamanda, hiçbir ayrım yapmaksızın, her ne sebeple ortaya çıkarsa çıksın insan ıstırabını dindirmek amacıyla, korunmasız insanlara yardım etmek, insan hayatını ve sağlığını koruyarak onun kişiliğine saygı gösterilmesini sağlamak ve insanlar arasındaki karşılıklı anlayışı, dostluğu, saygıyı, işbirliğini ve sürekli barışı geliştirmeye destek olarak insan onurunu korumaktır.

GÖREVLERİ

Kızılay’ın görevleri Tüzüğü’nün 7. maddesinde sayıldığı şekliyle temel başlıklar olarak şunladır:

1) Kızılay; ulusal ve uluslararası yardım kurumu niteliği ile savaşta ve barışta, amacının gerektirdiği ödev ve görevleri yapar.

2) Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası silahlı çatışmalarda veya hükümetin ilan ettiği olağanüstü hallerdeki görevleri vardır.

3) Kızılay’ın barış zamanında, ulusal ve uluslararası genel görevleri, afet müdahale ve sosyal yardım hizmetleri, kan hizmetleri ve sağlık hizmetleri ile ilgili görevleri de vardır.

Bu görevlerden tartışma konusu yurt yapımını yapıp yapamayacağına dair ilgili olan görevler de şunlardır:

• Gerekli görüldüğünde amacına uygun faaliyetleri desteklemek üzere, faaliyet alanları ile ilgili her türlü eğitim ve öğretim kurumları kurmak,
• Amacına ulaşmak için; gelir getirici iktisadi işletme ve tesisler kurmak, işletmek veya işlettirmek,
• Amaç ve görev konuları ile ilgili gelir getirici projeler için ortaklıklar ve şirketler kurmak, işletmek veya işlettirmek,
• Bir hayır ve insani yardım kuruluşu olarak, amacına uygun faaliyetleri yerine getirmek üzere, yurtiçinden ve yurtdışından ayni ve nakdi yardım toplamak ve kabul etmek, kurban bağışı kabul etmek, her türlü bağış kabul etmek, ulusal ve bölgesel yardım kampanyaları açmak, toplanan kaynakları amacına uygun kullanmak, hiç kimsenin ulaşamadığı veya kimseye ulaşamayan ihtiyaç sahiplerine karşılıksız dağıtmak.

YURT ve OKUL YAPABİLİR Mİ?

Kızılay yukarıda açıkladığımız tüzüğünde yazılı misyon, amaç ve görevleri içinde amacına uygun

olmayan özel amaçlı eğitim kurumları kuramaz veya kurulmasına aracılık edemez.

Şunları yapabilir:

1) Depremde yetim-öksüz kalmış eğitimdeki çocuklara yurt ve okul

2)Savaş gazilerine ve çocuklarına yurt ve okul olanakları

3) Amacına uygun faaliyetleri yerine getirmede gelir sağlayacak yurt ve eğitim kurumlarına ortak olmak

Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Yani Kızılay amaca uygun her şeyi yapabilir.

VERGİDEN KAÇINMAYA ARACILIK EDEMEZ

Kızılay şirketlerin, kişilerin hayır getirecek iş ve yatırımları da olsa araya girip onlara vergi kolaylıkları sağlayamaz. Hele ki 75 bin dolar kullanabileceği bir kaynak için 7 milyon 925 bin dolar bir kaynağın transferine aracılık edemez.

Alır bağışı amacına uygun yurt ve eğitim kurumlarını kendisi yapar. Bunu yaparken elbette taşeron kullanır. Ama bu taşeronlar başka bir vakıf ve dernek olamaz.

VERGİDEN KAÇINMA NEDİR?

Vergiden kaçınma yaygın olarak kanunlara aykırı davranmadan vergiyi yasal sınırları içinde azaltma eylemi olarak tanımlanmaktadır. Yani yasaların olanak verdiği şekilde vergi teşviklerinin kullanılması ve yasalar çerçevesinde vergi yükünü azaltıcı planlamalar yapılabilmesidir.

Örnekleri sayalım:

• Yatırım yap, indirimli kurumlar vergisinden yararlan
• Vergiye tabi gelirinle eğitim yatırımları yap ve yaptır, bunun için harcadığın paraları vergi matrahından düş
• Off-Shore şirket kurarak karları vergi yüküne göre ülkeler arasında dağıt(uluslararası vergi planlaması)

VERGİ KAÇIRMA

Vergi kaçakçılığı, vergi ile yükümlülüklerin vergi kanunlarına aykırı olarak kısmen veya tamamen yerine getirilmemesidir.

Bilinçli biçimde hileli yollarla vergiyi azaltmak vergi kaçakçılığına girer.

SORULAR

Bütün bu açıklamalardan sonra sizlerin de yorum yapabilmesi için şu soruları sormak gerekir:

1) Başkentgaz neden direkt olarak Ensar vakfı veya başka bir vakfa veya derneğe yurt yapımı için bağış yapmadı?

2) Kızılay’a yapılan 75 bin dolar bağış neden 750 bin dolar olmadı da düşük bir rakamla şartlı bir bağışa aracılık yapması istendi?

3) Başkentgaz’ın bağışladığı para 8 milyon dolar. Bunun yaklaşık 1.8 milyon doları vergi avantajı sağlıyor. 1.8 milyon dolar vergi ödememek için Başkentgaz 6.2 milyon dolar bir kaynaktan veya işletme sermayesinden neden vazgeçti? Direkt kendisi neden yurt yapmadı?

4) Başkentgaz, şartlı bağış sözleşmesinde yurt yapımı ile ilgili denetim şartını neden koymadı? Harcama raporunu neden istemedi?

5) Bağımsız denetim kuruluşlarının raporlarında bu bağış işlemi nasıl yer aldı?

EZCÜMLE

Neresinde ele alırsanız bu olay elinizde kalıyor. Etik mi? Hayır. Vergi yasalarına uygun mu? Hayır. Kızılay’ın amacına uygun mu? Hayır. Kızılay’ın bu işe aracılık etmesine değer mi? Hayır.