Kur markajı ve maliyetler ihracatı zafiyete uğrattı

Türkiye'nin ihracatının her yıl en az yüzde 10 büyümesi gerekiyor. Geçen yılki artış binde 6'da kaldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, 6 Şubat depremlerin etkisine dikkat çekerek, "Ben deprem öncesi 1500 kişiyi istihdam ederken şimdi sayı 900. Kalıcı konutlarla tersine göçün başlayacağını düşünüyorum. Depremden sonra ihracat düşmeye başladı. İkinci altı aydan sonra toparlanma oldu. 2023'ü deprem, ihracat pazarlarındaki küçülmeye rağmen 255 milyar doların üzerinde kapatmayı başardık." dedi.

KUR BASKISI YİYORUZ

Bu seviyenin yeterli olmadığını belirten TİM Başkanı Gültepe, ekonomi yönetimi ile neler yapılması gerektiğini istişare ettiklerini söyledi. 27 ihracatçı sektörün 13'ünün eksi yazdığını kaydeden Gültepe, bunların emek yoğun sektörler olduğunu anlattı. "İsterdik ki bütün sektörler artı yazsın." diyen Gültepe, maliyetlere gelen artışlar oranında döviz de artsaydı birçok sektörün ihracatta artı yazacağını savundu. Buna karşın döviz fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisine değinen Gültepe, enflasyonla mücadele kapsamında Merkez Bankası eliyle kur tarafından baskı yediklerini aktardı.

HEYETLER YILI OLACAK

2024'teki hedefin mal ve hizmet ihracatını 400 milyar doların üzerine çıkarmak olduğunu ifade eden Gültepe, "sadece TİM olarak ABD'ye beş, Çin'e üç, Hindistan ve Kanada'ya ikişer heyet düzenleyeceğiz. Bunun dışında sektörel heyetler de olacak. Uzak pazarlardan büyük alım heyetlerini getirmeyi planlıyoruz." bilgisini verdi. Bu yıl için ihracatçıların beklentilerini sıralayan Başkan Gültepe, "Rekabet edebilecek olduğumuz ekonomi politikaları ortaya konmalı. Maliyet artışı ile kur artışının paralel gitmesi lazım. İlk aylarda yavaş yavaş artabilir ama mayıstan sonra dünya ekonomisine de bahar gelmesiyle ikinci yarıda ihracatın biraz daha fazla büyüdüğü bir dünyayı bekliyorum." mesajı verdi.

KUR BEKLENTİSİ 40 TL'NİN ÜSTÜ

Dün İstanbul Galataport Gizia restoranda ekonomi medyası ile sohbet toplantısında bir araya gelen TİM Başkanı Gültepe, soru üzerine, kur tarafında ani değil aylar bazında yayılan bir kur artışı talep ettiklerini söyledi. Yıl sonu için 41-42 TL'lik bir dolar kuru öngördüklerini açıklayan Gültepe, Kızıldeniz'deki lojistik krizine ilişkin ise, "Henüz çok büyük bir etki olmadı ama bize yansımasının biraz daha olumlu etkisinin olmasını bekleyebiliriz." dedi.

BİSMİLLAH DİYENE 850 DOLAR

Zorlu şartlara rağmen firmaların dayanıklılıklarının arttığını, sermayelerinin güçlendiğini vurgulayan Başkan Gültepe, "Keşke 200 bin istihdam azaltmak yerine artırabiliyor olsaydık. Şu anda mevcudu korumaya yönelik hamleler yapılıyor. Hazır giyim ve tekstilde istihdam düştü ama son ay hariç diğer sektörlerin dengelemesi sayesinde genel istihdamda düşüş olmadı. Merkez Bankası ve Maliye'nin politikaları çok çok önemli. Hiçbir şey bilmeyen adamı alıp istihdam ettiğinizde işverene maliyeti 850 dolar. Son bir yılda yaşanan problem bu. Her fiyat artışı piyasadaki dengeyi bozdu. Orada daha radikal bir tavır alınabilirdi." ifadelerini kullandı.

EMEK AĞIRLIKLILAR KAÇIYOR

Gültepe, maliyetler yüzünden yabancı ülkelere giden yatırımlar konusundaki soru üzerine şunları söyledi: "Türkiye'de 1 dolar 1 TL'ye eşit olacak söylemi vardı. Bu yüzden yakın bölgelere giden firmalar oldu. Şimdi de maliyetler yüzünden bu düşünce oluşmaya başladı. Emek ağırlıklı sektörlerde dünya ve komşularla rekabet etme şansı yok. En yüksek ücretler Türkiye'de. Yüksek teknoloji olan sektörler yatırım yapıyor ama diğerlerinde mevcudu doldurma söz konusu. Mısır'a gidenler çok oldu. Mısır'ın en büyük hazır giyim ihracatçısı bir Türk firması."

RUSYA ÖDEMELERİ DÜZELECEK

Toplantıda Başkan Gültepe'ye iki soru yönelttim. İlki dün Ekonomi gazetesinden yer alan Merve Yiğitcan imzalı haberde dikkat çekilen "Rusya'dan gelen ödemelerde sıkıntı yaşanmasıydı." Bu konuya ilişkin Başkan Gültepe, "Ödemelerle ilgili bize de geliyor. 15-20 günde daha da sıklaştı. Önümüzdeki günlerde daha da yumuşayarak devam eder. Herkesin bildiği bir nokta firmaların problemi var. Ambargo kapsamında olmayan firmalar finansmanı alabiliyordu ama orada da sıkıntı var. Ocaktan sonra düzeleceğini düşünüyorum." bilgilerini verdi.

YÜZDE 20 DIŞARDAN YÜZDE 80 İÇERDEN

Başkan Gültepe'ye ikinci sorum şöyle oldu; "Siz kur seviyesine dikkat çekiyorsunuz fakat geçen cuma Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz medyaya yaptığı sunumda ihracat pazarlarındaki soğumaya işaret ederek ihracattaki eğilimin bundan kaynaklandığı mesajını verdi. Sizin değerlendirmeniz ne yönde?" Bu soru üzerine Gültepe şu yanıtı verdi: "Yüzde 20 dünya piyasasındaki daralmadan, yüzde 80'i ülke içindeki politikalardan kaynaklı. Kur her şey değil ama dünya pazarı daraldı bizim daralan pazardan farklı politikalarla daha fazla pay alabilmemiz lazım. O da zaten kurla... Eğer biz paralel bir şekilde de devam etseydik farklı bir tablo olabilirdi."

MERKEZ'E DÖVİZ TEKLİFİ

İhracatçının yüzde 2 ilave nemalandırılması durumunda döviz bozdurma oranının yüzde 40'tan yüzde 60'a çıkarılabileceğini fakat orada kur alım satım makasının açılmaması gerektiğini vurgulayan TİM Başkanı, "Bu teklifimizi Merkez Bankası'na da sunduk." diye konuştu.