Vatan Partisi ekmek teknelerini koruyacak

Vatan Partisi’nin (VP) üretim devrimi programında yer alan temel hedef, üretim yapmak ve üretimi sağlayan ekmek teknelerini korumak. Ekmek teknelerinin sahipleri işçi, çiftçi, esnaf, zanatkâr, sanayici ve tüccar olarak gösteriliyor. Üretici Sınıflar olarak sayılan bu ekmek teknelerinin sahipleri el ele vererek üretim devrimini gerçekleştirecek.

EKMEK TEKNESİ İFLAS EDERSE

VP, ekmek teknesi olan işletmenin Türk Ticaret Kanunu ve İflas Hukuk çerçevesinde iflas durumunun kesinleşmesi halinde yapılacak kamulaştırma sistemini hedef olarak üretim devrim programına koymuş durumda. Eğer bir işletme 300 kişiden fazla işçi çalıştırıyor veya (ve değil) yıllık cirosu 100 milyon lirayı aşıyorsa iflas etmesi halinde kamu devreye girecek ve işletme hisseleri kamulaştırılacak.

KAMULAŞTIRMA NASIL OLACAK?

İflas eden işletme iflas ederse şirket hisseleri kamulaştırılacak; yüzde 51 Hazineye, yüzde 44’ü iflas tarihinde işletme bordrosunda yer alan çalışanlara, yüzde 5’i de işletmenin sahibine verilecektir. Özel durumlarda ise ortaklık paylarının dağılımı “Ekmek Teknesi Geliştirme” amacına göre değişik biçimde de yapılabilecektir. Kamulaştırma olacağı için kamulaştırma bedeli devreye girecektir. Bu bedelin nasıl belirleneceği, hangi kaynakla karşılanacağı hususu programda öngörülmemiştir.

HİSSELERİN DEVRİ YAPILAMAYACAK

Kamulaştırılan hisseler satılamaz veya 3. kişilere devredilemez. 5 yıl içinde şirketten ayrılan çalışanın hissesi kalan hissedarlar arasında eşit biçimde dağıtılacaktır. Çalışanların hisseleri miras hükümlerine göre mirasçılara geçebilecektir. Öte yandan işletmenin sermaye gereksinmesi halinde yapılacak sermaye artırımlarında sermaye taahhütlerinin nasıl karşılanacağı ve rüçhan haklarının hangi esaslara göre ödeneceği programda yer almamaktadır.

ŞİRKETİ KİMLER YÖNETECEK?

Yönetim organları Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre oluşturulur. Çalışanlar kendi aralarında seçecekleri kişi/kişileri yönetim organlarına önerirler. İşletme sahipleri de hisselerine tekabül eden sayıda yönetim ve denetim organlarına temsilci seçtirebilecektir. Elbette kamu, yönetimde hâkim durumda olacaktır.

BORÇLARIN DURUMU

Çalışanların şirketin özel ve ticari borçlara karşı maddi ve hukuki sorumluluğu olmayacaktır. İşletme sahiplerinin her türlü sorumluluğu devam edecektir. Ticari ve özel borçlar kamunun garantisinde olacaktır. İşletme (şirket) bu ödemeleri yapmakta yetersiz kalırsa kamu devreye girecektir. Kamunun bu borçları hangi kaynakla ödeyeceği (sermaye artırımı yoluyla mı yoksa bütçeden kaynak ayrılarak) belirlenmemiştir. Kamu borçları ise üretimin istikrarlı sürdürebilmeyi sağlayacak zamana kadar ertelenecek. Öte yandan VP programında borç faizleri ile ilgili bir düzenleme yoktur.

KAMULAŞTIRMADAN AMAÇ

Kamu kamulaştırma yoluna neden gidecektir? Bununla ne sağlanmak istenmektedir? VP, programda şu amaçları sıralamaktadır: 1-İşten çıkartmaları önlemek. Çalışanların haklarını korumak. 2-Kamunun devreye girerek işçinin de ortak olması ve yönetime katılması sağlanarak verimliliği artırmak. 3-Ekonomik krizlerde ekonomik maliyeti milletçe paylaşmak. Bu paylaşımın vatandaşın vergi ödeyerek sağlanacağını da bu vesile ile belirtmiş olalım.

BU SİSTEM GENEL Mİ?

VP, kamulaştırma yaparak ekmek tekneleri kurtarma politikası ve bu çerçevede alınacak önlemlerin her ekonomik krizde mi, her işletmenin iflasında mı, yoksa son 2 yıldır yaşadığımız ve yaşayacağımız belli olan ekonomik kriz için geçici bir önlem olarak mı düşünülüyor, bu programda netleştirilmemiştir.

HÜKUMETİN SON ÖNLEMİ VE VP’NİN EKMEK TEKNESİNİ KURTARMASI

Hazinenin zorda bulunan şirketlere ortak olması olanağını getiren son yasal düzenleme ile VP’nin kamulaştırma önlemi benzerlik taşımaktadır. Her iki önlemde de özel teşebbüs (işletme-ekmek teknesi-şirket) KİT haline gelmektedir. Kamu mülkiyeti belirleyici olacaktır. Her iki önlemde de kamu işletmenin ortağı ve yöneticisi olacağından işletme sorunları, faaliyetleri, borçları bakımından maddi, hukuki sorumluluk üstlenmektedir.

SONUÇ

Hükumetin önleminde ekmek tekneleri kurtarmaktan ziyade zorda olan (iflas etmek üzere) yabancı firmaları, büyük projeleri yapan yatırımcıları ve büyük inşaat firmaları kurtarmanın hedeflendiği tahmin ediliyor. VP’nin ise üretim devrimini gerçekleştirmede ekmek teknelerinin korunmasının gerekli olduğu noktasından hareket ettiği görülüyor. Uygulaması büyük zorluklar içerecek bu politikalar ve sistemler üretime katkı sağlayacaksa ne âlâ, aksi takdirde yararından ziyade ciddi sorunları da beraberinde getirebilecektir.