07 Mayıs 2024 Salı
İstanbul 20°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Türkiye uyuyor mu?

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

A+ A-

ABD önüne gelen ülkeye yaptırım uyguluyor.
Doları silah olarak kullanarak kendine direnen ülkeleri “ekonomik krizle teslim alma” politikası uyguluyor.
Önce Venezuela, arkasından İran, Rusya, Çin, ... Sırada hangi ülkenin olduğu belli değil. İran’a yaptırımlara uymuyorlar diye Türkiye ve AB ülkeleri de hedefte.
Bu arada, iki Türk bakana yaptırım kararı da yürürlükte. Türkiye’de birileri sıcak para bulmak için “ABD ile kapışmayalım, anlaşalım” dese de devamının geleceği anlaşılıyor.
HESAPLAR TUTMUYOR
“Küreselleşmeci” ABD küreselleşmeye karşı. Hesaplarının tutmadığı anlaşılıyor. Düne kadar söylediklerinin tam tersini savunuyor.
İzlenen yeni politikayı Trump’la izah etmek yanlış. ABD’nin resmi politikası.
CIA Başkanı Gina Haspel açık konuştu. Arapça, Çince, Farsça ve Türkçe konuşan ajan istihdam ettiklerini bildirdi. Tabi bu arada niyetlerini de açıklamış oldu.
İLK KEZ
ABD giderek sertleşiyor. Ama dünya da ABD’ye karşı birleşiyor.
İran’a yönelik yaptırımların ikici ve en ağır aşaması 4 Kasım’da yürürlüğe girecek. Bu aşama öncesinde ilginç bir gelişme yaşandı.
Almanya, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya bakanlar düzeyinde bir araya geldi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temcilsici Federica Mogherini de oradaydı. ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını çökertmek için birlikte hareket etme kararı aldılar.
İran’la ticarette “özel ödeme sistemi” oluşturulması konusunda anlaştılar.
Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve bütün AB ülkeleri. Dünya ekonomisinin neredeyse dörtte üçü.
ABD’ye karşı bu düzeyde bir birliktelik ilk kez yaşanıyor.
YENİ YÖNTEM
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temcilsici Federica Mogherini, “Pratik açıdan bu, AB üye devletlerinin İran’la meşru finansal işlemleri kolaylaştırmak için bir tüzel kişilik kuracağı anlamına geliyor. Avrupalı şirketlerin Avrupa Birliği yasalarına uygun olarak İran’la ticaret yapmaya devam etmesi sağlanacak. Bu yöntem dünyadaki diğer ortaklara da açılabilir” dedi.
Mogherini yeni finans mekanizmasının kısa sürede “operasyonel” hale getirileceğini de vurguladı.
PEKİ TÜRKİYE NE YAPIYOR?
Cumhurbaşkanı Erdoğan ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına uymayacağını açıkladı. Ama hükümet önümüzdeki dönemde karşımıza çıkabilecek sorunlarla ilgili bir çalışma yapmış değil.
Sanki bizi ilgilendirmiyor gibi şaşkın şaşkın beklemede.
EN TECRÜBELİ BİZİZ
Sosyal medyada İran’la ticarette uygulanacak yeni “özel ödeme sistemi” konusunda bir Fransız bankasının çalıştığı yazılıyor. Diğer ülkelerin de bazı projeler üzerinde yoğunlaştığı bildiriliyor.
Barter ticaret benzeri bir yöntem öne çıkıyor.
Ama bu konuda en tecrübeli ülke biziz.
İnşaatı 1935’te başlayan 1937’de biten Nazilli Basma Fabrikası Türk-Sovyet ortak yatırımlarından biriydi. Makineler ve teçhizatların çoğu Sovyetler Birliği’nden narenciye karşılığında alınmıştı.
Benzer yöntemler, İskenderun Demir Çelik Tesisleri, Seydişehir Alüminyum Fabrikası, Aliağa Petrol Rafinerisi, Bandırma Asit Sülfürük Fabrikası, Artvin Levha Fabrikası, ... inşaatlarında da gündeme geldi.
YAKIN ZAMANDA
Yakın zamanda İran’la ticarette de özel sistemler uyguladık. Irak işgali öncesinde Irak’la yaptığımız ticarette de “Türk protokolü” devredeydi.
Bu tür ticarette Türkiye’nin bilgi birikimi yüksek. Çoğu şu anda devre dışı kalmış olsa da yeterli kadroları var. Ülkesi için küçük bir işaretle, hiçbir menfaat gözetmeksizin hepsi bir araya gelir.
Bütün dünyaya öncülük yapabilir.
Tecrübemizi küçümsemeyelim..!
Türkiye’nin bu konudaki yeteneğini bütün komşu ülkeler de bilir.
Güvenir.
Uyumayalım, devreye girelim..!