Bağımlılık aynı çukur aynı… Fark nerede?

Bu, devletin sorumlulukları ve yapması gerekenlere dair bir tartışmaya davet yazısıdır.

Türkiye’de yasa dışı kumarın artışı ve buna bağlı bağımlılık haberleri her geçen gün artıyor. Gazetelerde borç batağına saplanan gençlerin düştüğü durum, televizyonlarda ailelerin dramları ve sosyal medyada açılan yardım kampanyaları sıklıkla karşımıza çıkıyor. Yetkililer yasa dışı kumar sitelerine karşı sert tedbirler alınacağını duyuruyor, Emniyet operasyonları artıyor. Ancak akla takılan bir soru daha var: “Kumar yasa dışı olunca mı kötü, yasal olunca değil mi?”

YASA DIŞINA KARŞI KAMPANYALAR PEKİ YA YASAL OYUNLAR?

Yasa dışı kumar sitelerine yönelik operasyonlar ve haberlerdeki uyarılar genellikle aynı noktada birleşiyor: Bağımlılık, borçlanma, ailelerin dağılması. Ancak dikkat çekici bir gerçek var; devletin denetiminde ve vergilendirilerek sunulan Milli Piyango İdaresinin resmi sitesinde de son yıllarda benzer ‘şans oyunları’ hızla çoğalmış durumda. Devletin kontrolünde olan Milli Piyango, uzun yıllar boyunca yılbaşı çekilişleri ve klasik biletleriyle biliniyordu. Artık sadece klasik çekiliş biletleri değil; sanal slot oyunlarını andıran, anında sonuç veren, “bir tıkla kazan” sloganıyla pazarlanan birçok yeni oyun vatandaşın karşısına çıkıyor.

PSİKOLOGLARDAN UYARI: BAĞIMLILIĞIN KAYNAĞI OYUNUN ŞEKLİ DEĞİL, İŞLEYİŞİ

Uzmanlar, kumar bağımlılığının yasa dışı veya yasal ayrımı yapmadığını vurguluyor. Psikiyatristler, “Bir bireyin beyninde bağımlılık sürecini başlatan şey; kısa vadeli kazanma ihtimali, kaybettiğinde tekrar deneme dürtüsü ve sürekli ödül-ceza döngüsüdür. Bunun yasa dışı ya da yasal olması bağımlılık mekanizmasını değiştirmez.” diyor.

BORÇ BATAĞINA SÜRÜKLENEN GENÇLER

Haberlerde genellikle yasa dışı kumar siteleri üzerinden borçlanan gençler öne çıkarılsa da, resmi kanallar üzerinden oynanan oyunlarda da tablo farklı değil. Çoğu kişi “devlet güvencesi” algısıyla bu oyunlara daha rahat yöneliyor, kayıplarını göz ardı ediyor. Uzmanlara göre bu da bağımlılığın görünmez bir şekilde büyümesine yol açıyor.

ÇİFTE STANDART TARTIŞMASI

Kamuoyunda en çok tartışılan nokta ise şu: Devlet, yasa dışı kumarı engellemek için haklı olarak mücadele ederken, kendi denetiminde benzer oyunları sunmaya devam ediyor. Eğer kumarın yarattığı zarar, borçlanma ve bağımlılık sorun olarak görülüyorsa, devletin sunduğu oyunların da aynı kategoride değerlendirilmesi gerekmez mi?

VERGİ GELİRLERİ Mİ TOPLUMSAL ZARAR MI?

Milli Piyango ve bağlı şans oyunlarının Türkiye ekonomisine ciddi bir vergi geliri sağladığı biliniyor. Ancak uzmanlar, kısa vadeli gelirler uğruna uzun vadeli toplumsal sorunların göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtiyor. Aile içi şiddet, boşanma, gençlerin borçlanarak intihara sürüklenmesi gibi haberler, yalnızca yasa dışı kanallardan değil, yasal oyunlardan da kaynaklanabiliyor.

SONUÇ: AYNI OYUN FARKLI ETİKET

Giderek artan tartışmalar, aslında temel bir soruyu gündeme taşıyor: “Kumar yasa dışı olunca mı bağımlılık yapar, yasal olunca mı masumlaşır?” Farklı olan tek şey oyunun kime kazandırdığı: Yasa dışı siteler organize şebekelere, yasal oyunlar ise devlete…