Batıcılar hezimet yaşadı! Romanya’da milliyetçi aday patlama yaptı

Romanya’daki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu Rumen Birliği İttifakı (AUR) Genel Başkanı milliyetçi aday George Simion yüzde 41 oy aldı. NATO ve AB karşıtı Calin Goergescu ile birlikte hareket eden Simion’un en yakın rakibi Batı yanlısı Bükreş belediye başkanı liberal Nicusar Dan ise yüzde 21’de kaldı. Koalisyon ortağı olan ve aynı zamanda Başbakan Marcel Ciolacu’nun da partisi olan Sosyal Demokrat Partisi hükümet koalisyonundan ayrıldı. Başbakan Marcel Ciolacu istifa etti. Seçimin ikinci turu 18 Mayıs’ta yapılacak. İkinci turdan kimin galip çıkacağı ise merak konusu.

Romanya merkezli Balkan Gazetesi sahibi Hamdi Yılmaz Aydınlık Avrupa’ya 4 Mayıs’ta yapılan seçimi değerlendirdi. Neoliberal merkez siyasetçilerin Avrupa genelinde düşüşte olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Sağ ve sol neoliberal partiler Avrupa genelinde düşüşte. Bence bilemediniz bir dört yıl, bilemediniz bir iki seçim sonrası bu neoliberal partiler varlıklarını sürdüremeyecekler.” dedi. Yılmaz şu görüşleri ifade etti:

MİLLİYETÇİLER OYLARINI YÜKSELTTİ

“24 Kasım 2024'de Calin Georgescu 2 milyon 120 bin 401 oy aldı. Aynı seçimlerde George Simion ise 1 milyon 281 bin oy aldı. Yani ikisinin oyunu topladığımız zaman 3 milyon 401 bin oy almış ediyordu. 24 Kasım, 2024'de iptal edilen seçimlerdeki sonuç buydu. Şu anda George Simion'ın aldığı oy toplamına baktığımız zaman 3 milyon 900 bine yakın. İkisinin geçmiş oy toplamına bakarak değerlendirme yaptığımızda yüzde 10'luk bir oy artışı olduğu görülüyor. Öte yandan ocak ayı başındaki yapılan anketlere baktığımız zaman eğer Calin Georgescu aday olsaydı yüzde 45'lere varabileceği söyleniyordu. Batı yanlısı partiler Simion'un oyunun aslında çok da abartılmaması gerektiğini söylediler. Sandığa gidilmeyen seçmen de dikkate alındığında, Romanya genelinde yüzde 20 civarında bir oya sahip olduğu düşünülüyordu.”

‘SEÇİMİN KAZANANINI BELİRLEMEK İÇİN HENÜZ ERKEN’

“Simion, aşırı sağcı aday nitelendirilmesinin yanı sıra Trump hayranı milliyetçi bir aday olarak da değerlendiriliyor. Bu tablo ile önümüzdeki seçime baktığımız zaman bu biraz daha Bükreş Belediye Başkanı Nicusor Dan’ın performansına bağlı olacak. 18 Mayıs'taki seçimlerle birlikte Nicusar Dan diğer partilerin oylarını ne derece toplamakta başarılı olacak bilemiyorum. Ama işte Batı yanlısı avantajını kaybetmeyelim diye Nicusar Dan’a koşulacak mı? Ben bunun çok gerçekçi bir şey olduğunu tahmin etmiyorum. Bu durum geçen sene Fransa’da yapılan seçimleri de hatırlatıyor. O seçimde Le Pen’in ilk turda başarılı olmasına rağmen ikinci turda alınan sonuç belli. Bence henüz erken. İkinci turun sonucunun nasıl şekilleneceği ile ilgili hafta sonunu beklemek gerekiyor.”

‘SAĞ VE SOL LİBERAL PARTİLER HALKI HİÇ DÜŞÜNMEDİLER’

“Ayrıca olay sadece Romanya'da olup bitenden ibaret değil. Sağ ve sol liberal partiler, halkı hiç düşünmediler. Dar gelirli halkı hiç düşünmediler. Doğal olarak halk da tepki olarak oylarını verdi. Dün büyük bir gazeteciler birliğini başkanıyla konuştum. Onun görüşü de aynı şekilde, bunları tepki oyları olarak nitelendirliyor. Simion’un aldığı oyların yarısının tepki oyu olduğu düşünülüyor. Ama bu sonucu pek fazla etkilemiyor. Yani tepki oyu da olsa en nihayetinde yüzde 41 civarında bir oy aldı.”

‘BAŞBAKAN MARCEL CİOLACU’NUN İSTİFASI’

“Başbakan Marcel Ciolacu’nun istifasına gelirsek o kasım ayında da benzer bir tavır göstermiş, o zaman da istifaya niyetlenmişti. Ama sonra yaşanan gelişmeler Marcel Ciolacu’ya geri adım attırdı. Belki o zaman istifa etmeliydi ve etmeyi de düşünüyordu. Ancak kasım seçimlerinde yaşanan gelişmeler, Calin Georgescu’nun adaylığının engelleneceğinin gözükmesi, Georgescu’ya karşı devlet mekanizmalarının harekete geçmesi, onu bu istifa hareketinden geri adım attırdı. Bugün kendi partisi içinde de sorgulanıyor. Önümüzdeki günlerde parti başkanlığında da istifa etmesi bekleniyor. Dolayısıyla başarsız olduğunu düşünüyor. Sonuçta öyle. Başarsız. Batı yanlısı politikacıların da başarısız oldukları zaman çekildikleri, istifa ettikleri de bilinen bir gerçek.”

‘SİMİON KAZANIRSA GEORGESCU’YU BAŞBAKAN OLARAK MI ATAYACAK?’

“Bunu değerlendirmek şu anda çok zor. Geçmişe nazaran bir şey daha var. George Simion 18 Mayıs'ta da kazanırsa, bu 24 Kasım'daki gibi bir tepkiyle sonuçlanmaz. Amerika Birleşik Devletleri’nin tutumu ve tavrı burada önemli. Yani Trump'ın varlığı, oluşacak tepkinin kırılması anlamında bir güvence taşıyor gibi gözüküyor. Asıl parlamento seçimleri de yeni yapıldı. Romanya'da yarı başkanlık sistemi var. George Simion Calin Georgescu’yu seçilmesi halinde en üst düzey bir göreve atayacağını söyledi. Cumhurbaşkanlığı’ndan sonra en üst görev ne olabilir? Başbakanlık olabilir. Yani Romanya böyle bir şeyle de karşı karşıya. Bir tarafta hala daha adli yönden sıkıştırılmış bir Calin Georcescu'yu var. Onun böyle bir göreve atanması halinde bu durum nasıl karşılanacak nasıl değerlendirilecek? Bunu göreceğiz.”

‘BİR İKİ SEÇİM SONRA NEOLİBERAL PARTİLER VARLIKLARINI SÜRDÜREMEYECEK’

“Öte yandan yani mevcut düzen partileri diyebileceğimizi partilerin halk nezdinde aldıkları oylar meydanda. Dolayısıyla adına ister tepki oyu denilsin, ister halkın bu tarafa yönelmesi denilsin. Asıl olay sadece Romanya ile ilgili değil. Avrupa geneli ile ilgili. 18 Mayıs'ta Polonya'da da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci turu yapılacak. Bence o da Romanya seçimlerinden bağımsız değil. Dolayısıyla neoliberal partiler, sağ ve sol neoliberal partiler Avrupa genelinde bir düşüşte. Bilemediniz bir dört yıl, bilemediniz bir iki seçim sonrası bu neoliberal partiler varlıklarını sürdüremeyecekler ve düşüşe geçecekler. Önümüzdeki on yıllık sürece baktığımız zaman Avrupa genelinde neoliberal partiler sağda ya da solda düşüşe doğru gidecek. Romanya’yı da burada ayrı tutamayız.”

‘AB’DE ÜVEY EVLAT MUAMELESİ GÖREN ROMANYA’

“Romanya ve Bulgaristan Avrupa Birliği üyesi ancak AB’de üvey evlat muamelesine tabii tutuldular. Dolayısıyla hem Romanya’da hem Avrupa genelinde neoliberal partiler düşmeye, halkın gözündeki itibarlarını yitirmeye devam ediyorlar. Yani bundan bir otuz yıl öncesine gidersek Almanya'dan bakın olaya, işte Birlik Partileri vardı. Sosyal Demokrat parti vardı. Bir de hep yüzde 5 civarında oy alan bir Hür Parti vardı. Ama bugün ne oldu? Nereden çıktı AfD? İkinci olan ve ‘aşırı sağcı’ olarak nitelendirilen parti gökten zembille inmedi. Uygulanan yanlış politikaların sonucu olarak geldi. Hollanda'da da bu erken başlamıştı. Avusturya’da da aynı şekilde. Buralarda da Doğu Avrupa'da ve Güneydoğu Avrupa'da halk göz ardı edilerek bir yere varılamayacağı görülüyor. Bana göre hem Romanya'da hem Avrupa'da önümüzdeki bir ya da iki seçim dönemi sonrasına baktığımız zaman sağ ve sol liberal partiler hâkimiyetlerini tamamen bitirecek gibi gözüküyor.”