Gençler ‘ofis koltuğu’ hayalini bırakıyor! Geleceğe dayanıklı meslekler öne çıkıyor

Küresel iş gücü piyasası son yıllarda bir dönüşümden geçiyor. Gençlerin kariyer yolculuğunda bir dönem en cazip seçenek olan “ofis koltuğu” ve “beyaz yaka” hayali, yerini giderek daha somut beceriler gerektiren ve otomasyona karşı dayanıklı mesleklere bırakıyor. Uluslararası araştırmalar, beyaz yakalı çalışanların önemli bir bölümünün istikrar, iş güvencesi ve daha yüksek kazanç için mavi yaka ya da zanaat temelli işlere yöneldiğini ortaya koydu. Türkiye’de de genç işsizliğinin yüksekliği ve mesleki eğitime olan ilginin artması, bu küresel eğilimin yerel yansımalarını gözler önüne serdi.

MAVİ YAKALIYA YÖNELİŞ HIZLANIYOR

FlexJobs’un 2025 araştırmasına göre beyaz yakalı çalışanların yüzde 62’si, daha yüksek ücret ve iş güvencesi için mavi yaka ya da zanaat temelli mesleklere yönelmeyi planlıyor. Jobber’ın aynı yıla ait raporu da bu eğilimi doğruluyor: Meslek okullarına kayıt oranı, üniversite kayıtlarının yaklaşık üç katı hızla artış gösteriyor.

Uzmanlar, bu eğilimin yalnızca ekonomik gerekçelerle değil, aynı zamanda otomasyona karşı daha dirençli mesleklerin sunduğu güvenceyle de ilişkili olduğunu belirtiyor. Girişimcilik potansiyeli yüksek alanlar da yeni nesil profesyonellerin ilgisini çekiyor.

TÜRKİYE’DE GENÇ İŞSİZLİK YÜKSEK

Benzer bir tablo Türkiye’de de ortaya çıkıyor. TÜİK verilerine göre 2025 Ağustos itibarıyla 15–24 yaş arası gençlerde işsizlik oranı yüzde 16 seviyesinde. DİSK/Genel-İş’in yayımladığı “Türkiye’de Genç Emeği Raporu” ise her 10 gençten 6’sının istihdama katılamadığını ortaya koydu.

Öte yandan Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2024–2025 eğitim-öğretim yılı istatistiklerine göre ortaöğretim düzeyinde mesleki ve teknik eğitim gören öğrenci sayısı 1,68 milyonu aşmış durumda. Bu durum, gençlerin kariyer yolculuklarında daha somut beceriler edinebilecekleri, iş güvencesi sunan ve gelişim fırsatları barındıran alanlara yöneldiğini gösterdi.

GELECEĞE DAYANIKLI MESLEKLER ÖNE ÇIKIYOR

İş gücü piyasasında “geleceğe dayanıklı” olarak tanımlanan meslekler gençlerin radarında çok daha belirgin bir yer edinmeye başladı. Sağlık hizmetleri, yazılım geliştirme, veri analizi, yenilenebilir enerji, lojistik, bakım-onarım ve zanaat temelli işlerin önümüzdeki yıllarda daha fazla talep görmesi bekleniyor.

Uzmanlara göre bu alanların cazibesi yalnızca bugünün koşullarından değil, aynı zamanda uzun vadede otomasyona karşı sunduğu dayanıklılıktan da kaynaklanıyor.

‘BEYAZ YAKA BİTMİYOR, DÖNÜŞÜYOR’

İnsan kaynakları danışmanlık şirketi Gilda & Partners’ın kurucusu Jilda Bal, bu dönüşümü şöyle yorumluyor: “Beyaz yakadan mavi yakaya yönelimin temelinde istikrar arayışı ve otomasyona karşı daha dirençli işlere olan talep yatıyor. Ancak bu durum, beyaz yaka rollerin ortadan kalktığı anlamına gelmiyor. Aksine, bu roller yapay zekâ ve otomasyonla birlikte evriliyor. Önümüzdeki dönemde teknoloji okuryazarlığı, esneklik ve müşteri odaklı beceriler beyaz yaka pozisyonlarda çok daha kritik hale gelecek. Şirketlerin de yetenek stratejilerini bu yeni dengeye göre şekillendirmesi gerekecek.”

ŞİRKETLER VE GENÇLER İÇİN YENİ DENGE ARAYIŞI

FlexJobs’un 2025 araştırmasına göre, kariyer dünyasındaki bu dönüşüm, yalnızca bireylerin değil şirketlerin de stratejilerini yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılıyor. Artık hem çalışanların beklentileri hem de iş gücü piyasasının dinamikleri değişiyor. Gençler, geleceklerini garanti altına almak için daha somut ve otomasyona dirençli alanlara yönelirken, şirketler de bu yeni dönemde yetenek çekmek ve elde tutmak için farklı modeller geliştirmek zorunda.