Tüketici Birliğinden tepki: Emekliyi bankalara teslim ediyorsunuz
Yargıtay’ın emekli maaşlarına bloke kararına karşı çıkan Tüketici Birliği, ‘Bu karar, ekonomik sıkıntı içindeki milyonlarca emekliyi bankaların eline bırakıyor. Hukuka ve Anayasa’ya aykırı, kabul edilemez. Rıza adı altında mecburiyet yaratılıyor, yaşam hakkı tehdit altında.’ dedi.
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun emekli maaşlarına bloke konulabilmesinin önünü açan kararı, kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, alınan karara tepki göstererek, “Bu karar hukuka ve Anayasa’nın temel ilkelerine aykırıdır.” dedi.
Mehmet Bülent Deniz, şöyle konuştu:
“16 milyon emekli ve aileleri ile birlikte en az 35 milyon kişi, açlık sınırının altındaki emekli maaşıyla yaşam mücadelesi veriyor. 5510 Sayılı Kanun gereğince, nafaka veya prim borcu dışındaki borçlar için emekli maaşı üzerinde haciz uygulanması yasaktır. Emekli bir yurttaşın borcu nedeniyle hakkında icra takibi yapılması durumunda, borç kesinleşmiş olsa bile emekli maaşı, borçlunun açık onayı olmadan haczedilemez. Bankalar, kredi kullandıracakları emekli yurttaşlardan alacağını teminat altına almak amacıyla, kredi sözleşmelerine ek madde koymakta; bu yolla, emeklinin kredi borcunu icra takibi dahi yapmaya gerek kalmadan maaşından doğrudan kesmektedir.”
Bu uygulamaların dava konusu olduğunu ve mahkemelerden farklı kararlar çıktığını hatırlatan Deniz, son olarak içtihatların birleştirilmesi yoluna gidildiğini vurguladı.
‘YAŞAM HAKKI TEHLİKEYE DÜŞMEKTEDİR’
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 17 Temmuz 2025’te aldığı kararla, bankaların kredi kullandırdıkları emeklilerin maaşlarından kredi taksitlerini bloke edebilme hakkı kazandığını söyleyen Deniz, şöyle devam etti:
“Bu karar hukuki ve anayasal açıdan büyük sakıncalar taşıyor. Türkiye gerçeklerinden, emeklinin içinde bulunduğu koşullardan uzak ve daha da önemlisi Anayasa’nın temel ilkelerine açıkça aykırı. Bu karar ile zayıf durumda olan emekli güçlü konumdaki bankalara teslim edilmekte, emeklinin yaşam hakkı tehlikeye düşmektedir. Ekonomik özgürlüğü yok olma tehdidi ile karşı karşıyadır.
‘RIZA ADI ALTINDA MECBURİYET’
“Emeklinin kredi sözleşmesine rıza göstermek dışında seçeneği kalmıyor. Bu karar ile bankalar; ayakta kalma çabası içinde olan, yüksek faize razı gelmek zorunda kalan emeklilere verecekleri kredi karşılığında, sözleşmeye ekledikleri bir madde ile kredinin taksitini maaş hesaba yatar yatmaz tahsil edebileceklerdir.”
‘BANKALARA İHKAKI HAK YETKİSİ TANINAMAZ’
Yer alan “ihkakı hak” tanımının hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığını belirtten Deniz, sözlerini şöyle tamamladı:
“Alacağını alamayan alacaklının icra dairelerine başvurarak hakkını araması gerekirken, bu kararla bankalara alacağını ‘kendiliğinden tahsil etmesi’, yani ‘ihkakı hak’ tanınmış olmaktadır. Bu, herkesin yasa önünde eşit olduğu temel ilkesinin ‘bazıları daha eşit’ ilkesine dönüştürülmesidir. Emekliyi açlık sınırının altında maaşa mahkûm edip bankalara teslim eden ilgili/ilgisiz, yetkili/yetkisizlere sesleniyoruz; artık yeter.”