26 Nisan 2024 Cuma
İstanbul 16°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Atatürk ‘Sosyal Demokrat’ partiye izin vermemiş!

Ufuk Söylemez

Ufuk Söylemez

Eski Yazar

A+ A-

Değerli Aydınlık Gazetesi yazarı Sn. Yıldırım Koç’un, birkaç günden beri sürdürdüğü tartışma ve analizlerine ben de bir katkı yapmanın yararlı olacağını düşündüm. 

Sn. Yıldırım Koç’un; Hangi Sosyal Demokrasi?, Mustafa Kemal niçin Sosyal Demokrat değildi? ve Sosyal Demokratlar emperyalizmin savunucusudur, başlıklı yazıları, son derecede yararlıydı. 

Emperyalizmin “yedek lastiği” olarak tanımlanan sosyal demokrasiye, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bilerek ve ısrarlı bir biçimde mesafeli durması ve reddetmesi elbette doğru ve gerçekçiydi. 

Atatürk’ün karma ekonomi modeliyle hiçbir alakası olmayan Sosyal Demokrasi, ulus devlet, üniter yapı başta olmak üzere milli devlet anlayışı ile de çelişen görüşlere sahiptir. 

Gerçekten de, “kayden Türk, kalben ABD’li” olan IMF’ci ‘sosyal demokrat’ K. Derviş’in sıcak paracı ekonomi politikaları ile Atatürk’ün kamu ve özeli bir arada, yerine-ihtiyaca ve zamanına göre akılcı ve kalkınmacı bir anlayışla ortaya koyduğu karma ekonomi modelinin yakın-uzak alakası yok. 

Bugün Sosyal Demokratların Derviş ve benzeri bazı isimlerine baktığımızda, Sn. Yıldırım Koç’un ne denli haklı olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz. 

Bu konuda yapılmış ilk çalışma ve yazılmış ilk kitap olan “Türkiye’de Sosyal Demokrasi (1908 - 1998)” isimli kitabı okurlarımızın dikkatine sunmak istiyorum. 

Kitabın yazarı kökten CHP’li bir aileden gelen, aynı zamanda Balıkesir ve Edremit’te 1992 yılında CHP’nin kurucu üyelerinden olan Sn. Dr. Hasan İleri’nin, bu çok önemli kitabı ve görüşleri, ne yazık ki kamuoyunda yeterince tartışılmamış ve tanıtılmamış. 

Sn. Dr. Hasan İleri’nin bu kitabını dağıtım ve tanıtımını etkin bir biçimde yaparak, yeni ve geliştirilmiş bir baskıyla kamuoyuna bir kez daha sunmasında bence büyük bir yarar var. 

Ben 23 Ekim 2013 tarihinde yine bu köşemde kaleme aldığım bir yazımda konuyu gündeme getirmiştim. Şimdi yeniden güncel hale gelen bu tartışmaya katkı yapabileceği umuduyla o yazımdan bir alıntıyı tekrar vermek istiyorum. 

...“Balıkesir Edremit’ten Sn. Dr. Hasan İleri aradı. 

Bana “Türkiye’de Sosyal Demokrasi (1908 -1998)” isimli bir kitabını gönderdiğini söyledi. Ayrıca, “Atatürk’te birleşmek için, ne sosyal demokrasiye ne muhafazakârlığa ne de liberalizme ihtiyacımız yok” başlıklı yazımdan ötürü de tebrik etti. 

Dr. İleri bu kitabında, 23 Aralık 1918 tarihinde Dr. Hasan Rıza tarafından kurulan “Sosyal Demokrat Fırka (SDF)”nın 1922 yılında feshedildiğini, yeniden kurulması için yapılan başvurunun ise 13 Mayıs 1925 tarihinde TC Bakanlar Kurulu kararı ile reddedildiğini belgeleri ile yazıyor. 

Dr. İleri’ye göre sosyal demokrasi ile Atatürkçülüğün bağdaşması mümkün değildir. Sosyal demokrasiyi, Atatürk’te aramak doğru değildir. Kemalizm çizgisi ile sosyal demokrasi arasında çok ciddi farklılıklar vardır. 

Atatürkçülükte, Kemalizmde demokrasi ancak ve ancak Cumhuriyet’le beraberdir. Sosyal Demokrasinin ise teoride ve uygulamada böyle bir şartı yoktur diyor Dr. İleri kitabında. 

Atatürk’ün devrimleri, ilkeleri ve Cumhuriyetin kurucu değerleri ile sosyal demokrasi örtüşmemektedir. 

Dr. İleri’ye göre Sosyal - demokratlar Atatürk’ün 6 okunun altından çıkarak kendi partilerini kurmalıdırlar. Gerçekten de çok önemli ve çarpıcı bir kitap yazmış Sn. Dr. İleri. Kendisi 1992 yılından bugüne CHP’nin Edremit’te kurucu üyesiymiş...” 

Atatürk’ün Milliyetçilik, Devletçilik, Cumhuriyetçilik, Laiklik, Halkçılık ve Devrimcilik ilkelerini akıl ve bilimin ışığında yaşatacak, anlatacak, koruyacak ve geliştirecek bir anlayış ile K. İnanır-K. Derviş-T. Erdem gibi “sosyal demokratların” anlayışları arasında elbette dağlar kadar fark var. 

Ben yine de tekrarlamak istiyorum; Atatürk’te Birleşmek için, bizim ne sosyal demokrasiye, ne muhafazakârlığa, ne de liberalizme ihtiyacımız yok! 

Bu konuyu gündeme getirerek, tüm boyutlarıyla, sağlıklı bir şekilde tartışarak, kafa karışıklığını gidermenin, esas olarak CHP’ye emek ve gönül vermiş, gerçek Atatürkçü, yurtsever ve aydınların - artık ertelenemez ve görmezden gelinemez görevleri ve sorumluluğu olduğunu düşünüyorum. 

Çünkü açık bir gerçek var; Atatürk, “Sosyal Demokrat” değildi ve Atatürk “Sosyal Demokrat partiye” izin vermemişti!